وزیری در اندیشه مسکن محرومان
شهروندان – هیربد معصومی *:
بحث مسکن و سیاستهای مسکن و تنظیم بازار مسکن از مباحث پیچیده‌ای است. پنهان نیست که 30 درصد مبلغ مسکن در تهران برای سوداگری است و متاسفانه در کشور ما به مسکن به عنوان سرمایه و سرمایه‌گذاری نگاه می‌شود در حالیکه در کشورهای دیگر بحث مسکن به عنوان یک سرپناه تعریف می‌شود.
تعریف سرمایه از مسکن تعریف اشتباهی است و باید تاسف خورد که برخی افراد تا از مقابل بنگاه های فروش خانه رد می‌شوند این سوال را می‌پرسند که متری چند است و اگر این مبلغ نسبت به دفعه پیش که سوال کرده بودند، افزایشی داشت شاد می‌شوند. قیمت مسکن ارتباط مستقیمی با بحث تورم دارد و موضوع تورم در مباحت مرتبط با وزیر مسکن و شهرسازی تعریف نشده است.
در این بحث باید به مثلث سه ضلعی اقتصاد یعنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد توجه داشت که وظیفه اصلی بر دوش آنهاست؛ در بحث اشتغال هم وزارت صنایع و کشاورزی مسئولیت دارند که باعث کنترل تورم و جلوگیری از رکود خواهد شد. در دهه ۶۰ بود که آخوندی در اندیشه تهیه مسکن برای اقشار کم درآمد و متوسط جامعه بود که بر هیمن مبنا بحث مسکن اجتماعی را مطرح کرد؛ در آن زمان سیاست به این نحو تعریف شده بود که وزارت مسکن مسئول تهیه زمین و صدور مجوز باشد و بخش خصوصی عهده دار سرمایه گذاری و ساخت شود.
دکتر آخوندی در بدو استقرار در وزارت مسکن در دولت آیت الله هاشمی برنامه تهیه مسکن برای افراد کم درآمد را در دستور کار خود قرار داد. تهیه مسکن برای دهک های پایین مدیریت آخوندی در دهه ۷۰ بود و او را باید بنیانگذار مسکن برای اقشار کم درآمد دانست و برای اولین بار بود که ردیف بودجه مجزا برای این امر اختصاص یافت. استارت مسکن مهر را شاید برخی ندانند اما توسط آخوندی زده شد و وزرای بعدی و دولتهای پس از آن به دنبال آن رفتند.
اما تفاوتی میان این هم دولتها بود چنانکه در زمانی که دکتر آخوندی بر مسند وزارت مسکن حضور داشت مکان یابی مسکن مهر و مسکن اجتماعی بر اساس مطالعات علمی و دقیق صورت می‌گرفت اما متاسفانه در طی چند سال اخیر بدترین نمونه مکان یابی را شاهد بودیم که موجبات نارضایتی افراد زیادی را فراهم کرد؛ دلیلش هم واضح است زیرا که مطالعات علمی صورت نمی‌گیرد و هر کجا اراضی خالی وجود داشته باشد به عنوان اراضی ساخت مسکن مهر مورد استفاده قرار می‌گیرد فارغ از توجه به مسایل زیستی مانند راه آسفالت شده و مراکز خرید و …. .
در زمان دولت آیت الله هاشمی زمین‌هایی که برای ساخت مسکن انتخاب می‌شد، از سوی مهندسین مشاور و بر اساس مطالعات زیاد بود . مدت حضور دکتر آخوندی در صدر وزارت مسکن کوتاه بود و بر خلاف آنچه برخی با اهداف خاص می‌گویندٰ، در زمان او شاهد گرانی در بخش مسکن نبودیم چرا که سیاستهای او بازدارنده بود و مانع از افزایش قیمت مسکن می شد. گرانی و افزایشی هم اگر وجود داشته ارتباطی با حوزه کاری او نداشت زیراهمانطور که در ابتدای این سطور به آن اشاره شد، مثلث اقتصادی کشور بایستی بحث تورم را کنترل کند اما با این حال، دکتر آخوندی در حیطه وظایف و اختیارات خود توانست وضعیت را کنترل کند.
اگر او در آن زمان قیمت مسکن را کنترل نمی‌کرد مطمئنا مسکن بیش از آنچه که تصورش شود گران می‌ِشد. روز چهارشنبه برخی نمایندگان محترم سوالاتی را درباره چگونگی مواجهه دکتر آخوندی با مسکن مهر را مطرح کردند که جای تاسف دارد چرا که آنها هنوز نمی‌دانند پایه گذار مسکن مهر آقای دکتر آخوندی بوده است . آنها باید بجای این سوالات بر این نکته تاکید کنند که مسکنی باید ساخته شود که مورد استفاده مردم قرار گیرد چنانکه دکتر آخوندی برنامه ساخت مسکن مهر در بافت‌های فرسوده را دنبال می‌کردند. او در بخش تقسیم مکان یابی به نحوی رفتار کرد که موجب توسعه در شهرسازی شد که از جمله این اقدامات، ممانعت از گسترش بی‌رویه شهر بود.
این نکته را نباید فراموش کرد که دکتر آخوندی تنها وزیری بود که طرح آمایش سرزمین را تهیه و ارایه داد و از این طریق مانع از جزیره ای شدن شهرها و روستاها شد. دکتر آخوندی از لحاظ تحصیلات و تجارب بهترین فرد برای حضور در وزارت مسکن است و می‌توان این نوید را داد که با سیاستهای او مشکلات مسکن دهک‌های پایین حل خواهد شد.او سرباز نظام است و در سن ۲۵ یا ۲۶ سالگی معاون سیاسی وزارت کشور بود و در آن سالها که شرایط کشور هنوز درگیر مشکلاتی بود عملکرد خوبی داشت حال نیز او بهترین گزینه است.
* مشاور عالی شهردار تهران
