موج نگرانی‌ها در پی افزایش آلودگی هوای شهر تهران
شهروندان:
نیمه دوم سال که می‌شود، نگرانی‌ها از تشدید آلودگی هوای تهران دو چندان شده و هشدارهای کارشناسان فزونی می‌یابد. اینورژن یا همان وارونگی هوا، تشدید آلاینده‌های هوای شهر و در نتیجه تهدیدهای سلامتی شهروندان را به همراه دارد و به طور مستقیم و غیر مستقیم، جان شهروندان را نشانه می‌گیرد.
مرگ به دلیل آلودگی هوا از جمله موضوعات مورد مناقشه مسئولان دولتی است که این بار رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، از مرگ سالانه حداقل ۲۷۰۰ تهرانی بر اثر آلودگی هوا خبر می‌دهد. کاظم ندافی با بیان اینکه سالانه ۲۷۲۴ مورد مرگ منتسب به آلودگی هوا در شهر تهران ثبت می‌شود، می‌گوید: همچنین ۲۵۲۲ نفر دچار بیماری قلبی و عروقی و ۴۵۲۵ نفر نیز به دلیل بیماری‌های تنفسی ناشی از آلودگی هوا در بیمارستان بستری می‌شوند. رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با بیان اینکه استاندارد ایران از نظر ذرات معلق کمتر از ۲٫۵ میکرون و ۱۰ میکرون، ۳۲۱ روز از استاندارد جهانی بالاتر است، می‌افزاید: در سال، ۱۱۰ روز میزان غیرا ستاندارد اوزون و ۴۴ روز ناکس و اکسیدنیتروژن و ۱۴۲ روز نیز میزان غیراستاندارد دی اکسید کربن داریم که نه تنها از استاندارد جهانی بلکه از استاندارد ملی نیز بسیار بالاتر است.
موج سرطان و بیماری در پی آلودگی هوا
آلودگی هوای شهر تهران هر سال بیشتر از سال قبل می‌شود و در حالت طبیعی نیز، خسارات و تبعات ناشی از این آلودگی در شهر افزایش می‌یابد. چندی پیش کمال الدین پیرموذن عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی‌گفته بود موج جدید سرطان در کشور ناشی از آلودگی هواست، ضمن آنکه آمار مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا نیز بسیار قابل توجه است. اکنون یکی از اعضای شورای شهر تهران نیز از افزایش مرگ و میر در روزها و ماه‌های آلوده سال در شهر تهران خبر می‌دهد.مسعود سلطانی فر عضو شورای شهر تهران می‌گوید: «معمولا در سال‌های گذشته از حدود نیمه آبان تا حدود نیمه دی ماه با پدیده وارونگی هوا در تهران مواجه هستیم که آلودگی هوا را به صورت کاملا خطرناک، پایدار و ساکن نگاه می‌دارد. بر اساس آمار و اطلاعاتی که بنده از بهشت‌زهرا دریافت کردم متاسفانه در این ایام تعداد فوتی‌های شهر تهران با توجه به بیماری‌هایی مانند ناراحتی‌های تنفسی و سکته قلبی ۳۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.تعداد فوتی‌های تهران در این ایام در سال‌های ۸۹، ۹۰ و ۹۱ بین ۲۳ تا ۳۲ درصد افزایش داشته که میانگین آن همان حدود ۲۸ تا ۳۰ درصد می‌شود.»این عضو شورای شهر تهران اظهار می‌دارد: «بنده فکر می‌کنم ریشه عمده آلودگی هوا ناشی از تردد خودروهای فاقد استانداردهای صنعت خودرو در سطح شهر و نیز استفاده از سوخت غیراستاندارد است.ما از ابتدای سال تاکنون کمتر از تعداد انگشتان یک دست، روزهای هوای سالم داشته ایم و باید در کوتاه مدت و برای روزهای آتی که وارد دوران خطرناک‌تری می‌شویم محدودیت ترافیکی را بیشتر کنیم و همچنین فعالیت صنایع آلوده کننده اطراف تهران را محدود کنیم.به خصوص برای ترافیک شهر تهران باید در روزها و هفته‌های حساس طرح زوج و فرد را برای کل شهر پیاده کرد.اما در بلند مدت باید در زمینه ساخت موتورهای خودروهایی که در داخل کشور استفاده می‌شود فکری اساسی کرد. متاسفانه ضرب الاجلی که برای کارخانجات تولید خودرو گذاشته شده در عمل خیلی مورد توجه قرار نگرفته است و با توجه به اینکه گفته می‌شود چند صد هزار نفر در این کارخانجات کار می‌کنند و امکان تعطیلی آنها وجود ندارد، برخی مدیران خودروساز از این موضوع سوءاستفاده کرده و به دنبال بهسازی و کار ریشه ای در تولید خودروهایی که آلایندگی کمتری داشته باشند نمی‌روند.از سوی دیگر برای مقابله ریشه ای با آلودگی هوا ما نیازمند یک اراده عمومی‌هستیم و این موضوع تنها به شهرداری و سازمان ترافیک مربوط نمی‌شود و سازمان محیط زیست، وزارت صنایع و معادن و سایر دستگاه‌های مختلف باید در این زمینه دست به دست هم دهند و وارد عمل شوند.
آلودگی هوا و قصه پرتقال فروش!
نقش آلودگی هوا در کوتاهی عمر و مرگ و‌میرهای زودرس محرز و شناخته شده است. اما مسئولان دولتی مدعی هستند که رابطه مستقیمی‌بین مرگ و میرها و آلاینده‌های هوا وجود ندارد. یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد،این است که ارگان‌های متولی وظیفه خود را به درستی انجام نمی‌دهند.وزارت بهداشت که تنها متولی ارائه آمار در خصوص سلامت شهروندان است یکی از این وزارتخانه‌هاست. چندین بار از این وزارتخانه خواسته شده تا به دانشگاه‌ها ماموریت دهد تا تاثیر آلودگی هوا بر سلامت شهروندان تهرانی را بررسی و مستندات علمی‌آن را به جامعه اعلام کنند تا هم جامعه از تشنج نجات پیدا کند و هم هر فرد غیر متخصصی نتواند در این باره اظهارنظر کند، اما این وزارتخانه هیچ جوابی به این درخواست نداده است.«وحید نوروزی» مشاور محیط زیست معاونت ترافیک شهرداری می‌گوید:موقعیت مکانی و هوای پایدار تهران ظرفیت پذیرش آلودگی ناشی از تردد میلیون‌ها وسیله نقلیه موتوری و فعالیت هزاران کارخانه اطراف تهران را ندارد. هیچ کس نیز به صورت دقیق نمی‌داند سهم هر کدام از منابع آلاینده در آلودگی هوای تهران چند درصد است و اعداد و ارقامی‌که در این خصوص ارائه می‌شود تا حد زیادی تقریبی است اما با اطلاع از عدد و رقم هم چندان به جایی نمی‌رسیم و آن‌چه مشخص است این موضوع است که در خصوص وضعیت هوا، شرایط خوبی نداریم.سازمان جهانی بهداشت استانداردهای خود را از روزانه به سالانه تغییر داده، در صورتی که استانداردهای ما کماکان روزانه است، بر اساس استانداردهای سالانه، هوای تهران در کل سال در شرایط نامناسبی قرار دارد. وقتی خودروسازان به محصول تولیدی خود که به صورت مستقیم با زندگی انسان‌‌ها سر و کار دارد مانند کالایی مثل مسواک نگاه کنند، وضع از این بهتر نمی‌شود.نوروزی ادامه می‌دهد: آزبست به عنوان ماده‌ای سرطان‌زا که در لنت ترمز خودرو و نیز ایرانیت سقف ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، هنوز در هوای کلانشهرها وجود دارد. بر اساس تصویب هیأت دولت هیچ فرد یا دستگاهی اجازه واردات آزبست به کشور را ندارد در صورتی که به رغم این مصوبه یکی از وزارتخانه‌های دولتی نسبت به ثبت سفارش آزبست و ورود این ماده سمی‌اقدام کرده است. این نکته نشان دهنده آن است که مردم تهران با آلودگی همزیستی مسالمت‌آمیز پیدا کرده‌اند یا این که در مورد اثرات منفی آلودگی هوا روی سلامت خود به یقین نرسیده‌اند.
سایه آلودگی بر «سر» شهروندان
پیامدهای آلودگی هوا بر هیچ کس پوشیده نیست. در شرایطی که هوا آلوده است میزان آلاینده‌های موجود در هوا نظیر سرب از حد استاندارد فراتر می‌رود و این می‌تواند تهدیدی علیه عملکرد اعضا و اندام‌های حیاتی بدن باشد، اما یکی از عواقب و پیامدهای مهم آلودگی هوا که با روش‌های علمی‌و آکادمیک به اثبات رسیده و کمتر مورد توجه قرار گرفته تاثیر آن بر افزایش شیوع اختلالات روحی و روانی است. به گفته کارشناسان پزشکی، در روزهای آلوده میزان تابش نور خورشید کاهش یافته و به موازات آن شیوع افسردگی‌های فصلی افزایش می‌یابد. از سوی دیگر کنترل سیستم‌های عصبی و عواطف هیجانی در مغز انجام می‌شود. مغز برای تنفس به اکسیژن نیاز دارد و این در حالی است که با کاهش اکسیژن عملکرد مغز مختل می‌شود. ایجاد اختلال در عملکرد مغز هم پیامدهای جسمانی دارد و هم پیامدهای روحی و روانی. مرکز کنترل احساسات و عواطف در مغز قرار دارد. از سویی، افزایش سطح گازهای آلاینده یا به عبارتی آلودگی هوا، بیش از هر چیز زنگ خطری برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است.
در حقیقت تاثیر ذرات آلاینده بر بدن شبیه مکانیسم تاثیرگذاری سیگار بر بدن است. دود ناشی از سیگار موجب تحریک سیستم التهابی می‌شود. ذرات آلاینده‌ای که از طریق تنفس وارد بدن می‌شود نیز با مکانیسم مشابهی موجب تحریک سیستم التهابی بدن می‌شود و چنین تغییری زنگ خطر بزرگی برای افزایش خطر در کمین بیماران قلبی و عروقی است. اثرات ناشی از آلاینده‌ها در دو بازه زمانی کوتاه مدت و بلندمدت قابل بررسی است. ساکنان کلانشهرها معمولا در بلندمدت در معرض تماس با ذرات آلاینده هستند که این شرایط به تکرار حملات قلبی منجر شده و در نهایت احتمال نارسایی قلبی و مواجه شدن با سکته قلبی افزایش می‌یابد. در برخی موارد نیز اثرات آلودگی هوا نتیجه تماس کوتاه مدت با آلاینده‌هاست مثلا اگر در روزهایی که به عنوان روزهای آلوده معرفی می‌شود در معرض آلاینده‌ها باشید ورود این ذرات به بدن موجب تحریک جدار عروق قلبی و افزایش احتمال بروز سکته ناگهانی در روزهای آینده می‌شود. معمولا احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی که از پیامدهای آلودگی هواست در سالمندان یا افرادی که سابقه بیماری قلبی داشته باشند به مراتب بیشتر است. هرچه میزان آلودگی هوا بیشتر باشد، اختلالات ریتم قلب نیز بیشتر است.
منبع: قانون
