تاریخ انتشار : شنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۹:۳۳

شهروندان:
اندرونی عمارت باغ ارم شیراز این روزها به زباله دانی، انبار و محلی برای خشک کردن گیاه تبدیل شده است.

باغ ارم یکی از زیباترین باغهای ایران است و قدمت آن را مورخان به استناد ابیاتی از غزلها و قصیده های حافظ شیرازی که در مدح شیخ ابواسحاق اینجو سروده متعلق به آن دوران می دانند.در ادوار مختلف تاریخی ، باغ ارم در نهایت آبادانی و شکوه بوده و در سفرنامه ها و کتب جهانگردان از این باغ توصیف بسیار شده است.

عمارت زیبای باغ ارم در دوران قاجاریه به وسیله حاج محمد حسین علی خان(نصیرالملک) ساخته شده که به روایت فرصت الدوله شیرازی در آثار عجم، حاج محمد حسن معمار از معماران برجسته دوران قاجار نقش اصلی در ساخت عمارت ایفا کرده است.

این باغ علاوه بر سروهای زیبا(سروناز) از لحاظ تنوع گلهای رز بی نظیر است.

باغ ارم با حدود ۹۰۰ سال قدمت از سال ۱۳۴۲ در اختیار دانشگاه شیراز قرار گرفته و در سال ۱۳۵۹ به باغ گیاهشناسی تبدیل شد.

این باغ در سال ۹۰ به ثبت جهانی نیز رسید.

در پشت عمارت اصلی و در طرف مغرب باغ ، اندرون و عمارت آن وجود دارد . در ادوار گذشته خانه ها و باغهای حکام و خوانین که همه روزه محل رفت و آمد مراجعان و اطرافیان بوده است اندرونی و بیرونی مجزا داشته و خانواده و محارم صاحب خانه در اندرون زندگی می کرده اند و عمارت اصلی هم به بیرونی و هم به اندرون درهایی داشته است.

معمولا از اندرون دری هم به خارج وجود داشته که اهل خانه از آنجا رفت و آمد می کرده اند. نمای پشت عمارت اصلی باغ ارم بجانب شرقی اندرون است و در این ضلع درهایی برای رفت و آمد به ساختمان وجود دارد و در ضلع غربی آن عمارتی یک طبقه است که از سطح محوطه اندرون بلند تر است. در ورودی اصلی اندرون نیز رو به مغرب و از داخل همین عمارت است.

تخریب قسمتهای مختلف عمارت

امروزه با توجه به توسعه باغ و اضافه شدن زمینهای زیادی در قسمت غربی به باغ ارم عمارت اصلی و اتاقهای باربند قدیم و ساختمان اندرون و محوطه محصور آن کلا بصورت یک مجموعه در وسط قرار گرفته و اکنون در اندرون به طرف گلستان گل رز که در این قسمت ایجاد شده باز می شود. در قسمت جلو در ورودی اندرون یک چهار ضلعی که در اطراف آن طاقچه هایی ایجاد کرده اند و اصطلاحابه آن غلام نشین می گویند واقع شده است، و حداقل این غلام نشین با نمای عمارت اندرون یک اتاق است که در وسط قرار گرفته است.

اما شرایط قسمت اندرونی عمارت با بیرونی آن کامل متفاوت است و به گفته دوستداران میراث فرهنگی قسمت اندرونی بیشتر به یک مخروبه شبیه است تا عمارتی که به ثبت جهانی رسیده است.

تخریب قسمتهای مختلف

مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی فارس در این رابطه گفت: متاسفانه بنظر میرسد بدلیل اینکه این قسمت از دید گردشگران دور مانده جزو بنایی که ثبت جهانی شده نیست در حالی که همیشه مسولین باغ ارم از نبود بودجه کافی برای نگهداری از این اثر ارزشمند سخن گفته اند این فضا که قابلیتهای منحصر بفردی جهت استفاده گردشگران دارد به محلی برای خشک کردن گیاهان و انبار تبدیل شده است.

مسعود منیعاتی اضافه کرد: نبود نورپردازی مناسب ساعت کار این باغ را کاهش داده است و وجود مشکلات فراوان در باغ ارم ممکن است زنگ خطر مسولین یونسکو را به صدا در آورد.

خشک کردن گیاه در اندرونی

وی با اشاره به آسیبهایی که به این قسمت بنا وارد شده نیز ادامه داد: گچ قسمتهای مختلف اندرونی ریخته و وضعیت بسیار نامناسبی دارد.

وی ادامه داد: ورود گردشگران به قسمت اندرونی ممنوع است و به نظر می رسد به همین خاطر است که وضعیت چندان مناسبی ندارد.

مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی فارس ادامه داد: طبیعتا اگر گردشگران اجازه ورود به این قسمت را نیز داشتند متولیان امر نسبت به مرمت این بخش از بنا نیز اقدام می کردند اما اکنون چنین حالتی شده که اگر ار بیرونی به اندرونی وارد شویم انگار از یک مجموعه باشکوه وارد یک بنای ویرانه شده ایم.

تبدیل اندرونی به زباله دانی و انبار

وی ادامه داد: مسئولین دانشگاه شیراز باید هرچه سریعتر جهت رفع مشکلات این اثر اقدام کنند و چنانچه بنا به هر دلیلی توانمندی لازم برای نگهداری این اثر ارزشمند را ندارند این مجموعه به شهرداری یا میراث فرهنگی که بصورت تخصصی از بناها و آثار تاریخی نگهداری میکنند سپرده شود.

به هر حال باید در نظر داشت درست است که این باغ یک باغ گیاه شناسی است اما به واسطه ظرفیتهایی که دارد می توان ضمن اینکه همه قسمتهای بنا را مرمت کرد بجای خشک کردن گیاه و تبدیل آن به زباله دانی و انبار اداری، از آن برای برپایی گالریهای مرتبط با حوزه معماری و فرهنگ، موزه و کلاسهای آموزشی بهره جست تا هم برای دانشگاه شیراز درآمدی داشته باشد هم عمارت به شکل مناسبی حفظ شود.

هژیر فتحی – مهر