تاریخ انتشار : یکشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۲۳:۱۱

شهروندان-مجید ابهری*:
از آنجا که مسائل اجتماعی در جامعه ما متولی معینی نداشته و همواره به عنوان فرآیندهای درجه 2 ملاحظه ‌گردیده، بنابراین تعدد مراکز سیاست گذاری و سلیقه ای عمل کردن متولیان فرهنگی و اجتماعی از یک طرف و سیاست زدگی نهادهای مربوطه در دولت نهم و دهم از طرف دیگراز، اصلی ترین موانع برنامه‌ریزی‌های دقیق در امور اجتماعی بوده است.

یکی از این مسائل موضوع جمعیت است. از نگاه رفتار شناسی اجتماعی، ایران یکی از جوان ترین کشورهای جهان است که این امتیاز در بیست سال آینده به عارضه‌ای اجتماعی به نام جمعیت سالمند تبدیل خواهد شد. متاسفانه بنا بر تنوع سیاست‌های تنظیم خانواده در ۵۰ سال آینده مردم نیز دچار سرگشتگی شده اند. هنوز شعار «دو فرزند کافی است» و «فرزند کمتر زندگی بهتر» که اصلی‌ترین شعار تنظیم خانواده قبل از پیروزی انقلاب بود در بسیاری از دیوارها و تابلو‌های تبلیغاتی وجود دارد.

با تشخیص مقام معظم رهبری موضوع تک فرزندی در خانواده و پیری جمعیت تبدیل به یک سرفصل اجتماعی شده که برای تحقق آن و پیشگیری از سونامی‌پیری، خبرگان و دست اندرکاران باید راهکارهایی پیدا کنند. مثل همیشه همایش ها و مقالات و میزگرد ها و مناظره ها آغاز شد. تبی تند که احتمال داشت به زودی پایان یابد جامعه را در اضطراب فرو برد که تا ۲۰ سال آینده اگر وضعیت فرزند آوری به همین منوال باشد باید نیروی کار از کشورهای دیگر وارد کنیم. حال آنکه باید گفت همین حالا که نیروی کار فعال و جوان داریم بیش از ۳۰ درصد از نیروی کار ما را مهاجران کشورهای همسایه تشکیل می‌دهند.

بنابراین قبل از اینکه سیاست گذاری‌های عجولانه مشکلاتی بر مشکل پیری جمعیت اضافه کند کاش یک بار مسئولان به پیشنهادهای کارشناسان توجه کنند. افزایش جمعیت و رشد زاد و ولد بدون آماده ساختن زیرساخت‌های لازم کاری بیهوده و دردسر ساز است. در حال حاضر آموزش و پرورش در مورد مدارس ابتدایی و تهیه آموزگار و مشاور دچار مشکل است. هنوز مدارس کپری و مدارس دو نوبته و کلاس‌های ۴۰ نفره در تهران و شهرستان ها وجود دارند. ۳۰ سال است نتوانسته‌ایم برنامه‌های مناسب برای اوقات فراغت فراهم کنیم. بهداشت، واکسیناسیون و پیشگیری از بیماری‌های واگیر با هدف جلوگیری از مرگ و میر و معلولیت نوزادان و مراقبت‌های دوران بارداری دچار مشکلات عمده و اساسی هستند.

با این وضعیت آموزش و بهداشت آیا افزایش جمعیت منطقی است؟ بنابراین برای تبیین فرمایشات مقام معظم رهبری و کاربردی کردن دیدگاه‌های ایشان و نیز تدوین سیاست‌های اجرایی برای افزایش نرخ زاد و ولد باید کارگروه هم اندیشی از رفتارشناسان، جامعه شناسان، کارشناسان اجتماعی و همینطور متخصصان دینی در اتاق فکر دور هم جمع شوند به دور از شعار زدگی و روزمرگی برنامه‌های اساسی تدوین کنند یعنی ابتدا چاه را کنده و سپس به فکر آوردن مناره باشند.

افزایش نرخ باروری بدون مهیا کردن زیرساخت‌های لازم فقط اضافه کردن مشکلات مختلف بر معضلات جاری است. وزارت بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، وزارت کشور همراه با فرهیختگان دانشگاهی باید به فکر تدوین سیاست ۱۰‌ساله فرزندآوری باشند. اگر کمی‌وجدانی و منطقی فکر کنیم با شیر‌خشک هر قوطی ۸ هزار تومان و پوشک هر بسته ۱۲ هزار تومان، چگونه یک زن و شوهر کارمند می‌توانند بیش از یک فرزند داشته باشند در حالی که نگهداری همین یک فرزند با توجه به شهریه مهد‌های کودک و موضوع مرخصی زایمان و اشتغال مادران هنوز علامت سوال بزرگی در ذهن ماست.

وقتی در همین تهران و شهر‌های بزرگ صاحب خانه ها قبل از پرسیدن شغل و اسم مستاجر، تعداد فرزندان را می‌پرسند وبر اساس آن اجاره بها اعلام می‌کنند کدام حقوق بگیر جرات می‌کند بیش از یک فرزند داشته باشد؟ بنابر این باید از تعارف و تبلیغات دروغین دست کشیده و به طرف منطق و اندیشه‌های عقلانی حرکت کنیم. در آن صورت می‌توان از بروز فاجعه کمبود جمعیت و سونامی‌پیری جلوگیری کرد وگرنه خدا می‌داند عاقبت این سیاست گذاری ها و اختصاص بودجه‌های ریز و درشت به کجا ختم خواهد شد.

درباره نویسنده

قانون