تاریخ انتشار : دوشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۰۷:۳۰

شهروندان:
اینترنت می‎تواند به ‌عنوان یک فرصت در جامعه مطرح شود، زیرا این دنیای مجازی محصول روابط جدید و تغییر ساختار جوامع در قرن 21 است.

در واقع همزمان با تغییرات تکنولوژی محدوده روابط انسانی کاهش یافت و این موضوع موجب شد انسان از ادامه ارتباطات سنتی و چهره به چهره دور شود و در این شرایط تلاش شد ارتباطات مجازی توسعه یابد و از آن استفاده شود.

استفاده از اینترنت و برخی سایت‌ها که باعث تعامل افراد در قالب چارچوبی خاص است، اگر کنترل شده و با شناخت باشد تاثیرات مثبتی داشته و سبب تقویت ارتباطات می‌شود، زیرا تبادل اطلاعات آزاد همواره به دنبال روابط آزاد و در چارچوب مشخص بوده و از نظر تاریخی نیز انسان همواره به دنبال حصول روابطی مبتنی بر تبادل اطلاعات است.

نقش شبکه‌های اجتماعی نقش غیرقابل انکار، مهم و تأثیرگذار در دنیای امروز بویژه در دنیای دیجیتال است.اگر شبکه‌های اجتماعی با مدیریت، نظارت و کنترل داخلی در کشور با شرایط فرهنگی و بومی خودمان راه‌اندازی شود، به مراتب می تواند مفیدتر و تأثیرگذارتر از شبکه‌های اجتماعی همچون فیس‌بوک و توئیتر باشد.اکنون بسیاری از مباحثی که در فیس‌بوک و توئیتر مطرح می‌شود با فرهنگ دینی، اسلامی و ایرانی‌ ما هم‌خوانی ندارد.

البته نمونه‌های شبکه‌های اجتماعی داخلی را می‌توان در برخی از نهادها، ادارات و مراکز فرهنگی به صورت درون سازمانی مشاهده کرد که آنها از شبکه‌های اجتماعی خارجی الگوبرداری کرده‌اند و بسیار در فرهنگ کارکنان، ارتقاء سطح سواد و مشارکت‌شان در بحث اجتماعی، روابط و تعامل‌ها تأثیرگذار بوده است.ما باید حتماً به این سمت و سو برویم که یک سری نهادهای ذی‌ربط وارد میدان شوند و به توسعه و گسترش شبکه‌های اجتماعی داخلی بپردازند.

اگر انسان در خانه‌ای تنها نشسته باشد، در تخیلش با آدم‌های دیگر حرف می‌زند، حتی گذشتگان خود را در خواب و بیداری در ذهن خود حاضر و تصور می‌کند، بنابر این برای پاسخگویی به این نیاز فطری، هر نوع ارتباط سالمی که بین انسانی با انسان دیگر باشد، امری ضروری است و باید به آن پرداخته شود.

شبکه‌های اجتماعی هم در همین چارچوب قرار می‌گیرند؛ انسان‌ها دوست دارند با کمترین زحمت با سایرین ارتباط داشته باشند و شبکه‌های اجتماعی این امکان را فراهم می‌کنند.از لحاظ مبانی درون دینی، هم قرآن کریم و هم روایات معصومین(ع) ما را به یک ارتباط سالم با سایرین راهنمایی می‌کند و اساسا قرآن کریم، گروه گروه بودن انسان را مبنای شناخت متقابل می‌داند.شبکه‌های اجتماعی از لحاظ اصل وجودشان مورد تأیید مبانی درون دینی هستند و مهم نحوه ارتباط است که این نحوه ارتباط باید سالم باشد، به گونه‌ای که از اهداف کمال انسانی خارج نباشد و در مسیر هدایت شده باشد.

در بحث شبکه‌های اجتماعی داخلی، ما علاوه بر ضعف مدیریتی، دچار ضعف فرهنگی نیزهستیم. ما به نوعی عادت کرده‌ایم که با هر پدیده نوظهوری که روبه‌رو می‌شویم، ابتدای کار به سراغ استفاده‌های غیرمرتبط، غیرمجاز و به نوعی دنبال یک سری عقده گشایی‌های فرهنگی خودمان برویم.در بحث شبکه‌های اجتماعی داخلی، دچار ضعف فرهنگی و فقر فرهنگی که در طبقات مختلف جامعه موج می‌زند، هستیم. معمولاً تبلیغات رسانه‌ای که خارجی‌ها با هزینه‌های گزاف و گستردگی کاری که دارند، از جذابیت‌های فرهنگی و غیر فرهنگی در شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و بسیار هم این جذابیت‌ها می‌تواند در اقشار مختلف جوامع تأثیرگذار باشد.

شبکه‌های اجتماعی داخلی به دلیل اشتراکات اجتماعی و فرهنگی جامعه موثق‌تر خواهند بود و این نقاط اشتراک، کاربران را به هم نزدیک می‌کند، بنابر این شبکه‌های اجتماعی داخلی می‌توانند از فرصت‌های اشتراک فرهنگی استفاده کنند.برای مثال شب یلدا که در فرهنگ‌مان یک امر متداول است، می تواند سوژه و موضوع خوبی برای شبکه‌های اجتماعی داخلی باشد تا از این شب به عنوان یک ظرف نگاه کنند و ارزش‌های فرهنگی را مظروف این ظرف قرار دهند؛ بنابر این شبکه‌های اجتماعی داخلی هم ضروری‌اند و هم می‌توانند موفق‌تر باشند.

برای مثال، اگر فارغ‌التحصیلان مقطع لیسانس، در یک دانشگاه در کشور با یکدیگر، یک شبکه اجتماعی کوچک درست کنند، این فارغ‌التحصیلان هریک در گوشه‌ای از جامعه، شبکه اجتماعی خودشان را تبلیغ می‌کنند. در این میان شاهد تقویت پیوندهای درونی جامعه خواهیم شد یعنی همان چیزی است که ما را در مقابل تهاجم فرهنگی محافظت می‌کند.تقویت پیوندهای درونی جامعه ما را در مقابل تهاجم‌های فرهنگی، محافظت می‌کند و شبکه‌های اجتماعی وسیله خوبی برای این منظور می‌تواند باشد.

خطرات شبکه‌های اجتماعی خارجی بسیار است و سبب تزلزل بنیان خانواده، تزلزل دینی افراد و تزلزل شخصیتی می‌شود. همچنین به دلیل نشر اطلاعات، تصاویر و فیلم‌ها در شبکه‌های اجتماعی با مشکلات بسیاری روبه‌رو خواهند شد. اگرچه شبکه‌های اجتماعی داخلی می‌تواند فوایدی داشته باشد اما خطرات آن بسیار است که مهم‌ترین آن تزلزل بنیاد خانواده است.

 احمد رضا صادقی

رسالت