هشت گام بلند دولت یازدهم به سوی آسمان آبی!
شهروندان – محمد درویش*:
یکشنبه گذشته سرانجام یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های معصومه ابتکار و تیم همراهش در ساختمان پردیسان، هیبتی قانونی و اجرایی گرفت و در نشست بیست و چهارمین روز از فروردین 1393 کابینه دولت یازدهم به تصویب نهایی رسید.
دغدغه‌یی که البته یکی از مهم‌ترین مطالبات و انتظارات شهروندان ایرانی از مسوول متولی طبیعت ایران هم بود و شاید همین التزام، حساسیت و اهمیت هم سبب شد تا به خاطرش، ابتکار به جای آنکه چند هفته‌یی در مسیر خیابان پاستور یا طبقه نهم ساختمان پردیسان یا سفرهای استانی‌اش دیده شود، با بیمارستان و اتاق عمل و دوران ریکاوری پس از عمل سرکند!
به هر حال و بدون هیچ تعارفی، باید بپذیریم که مصوبه هشت‌گانه دولت، گام بلندی به سوی تحقق رویای بیش از نیمی از شهروندان ایرانی است که آرزوی زیستن در سکونتگاهی را داشتند که برخوردار از آسمانی آبی باشد. در این مصوبه برای نخستین‌بار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف شد تا نسبت به انتشار گزارش‌هایی اقدام کند که آشکارا سهم آلودگی هوا در فرآیند مرگ و میر شهروندان را نشان می‌دهد؛ اقدامی که سبب خواهد شد تا آمارهای مربوط به سلامت و آلودگی هوا از حالت طبقه‌بندی و محرمانه خارج شده و در دسترس عموم مردم قرار گیرد.
افزون برآن، سرانجام و برخلاف برنامه‌ها و مصوبه‌های پیشین، این قانون دارای یک ناظر برای پایش حسن اجرای هشت بند مطروحه است که همانا سازمان حفاظت محیط زیست و شورای عالی محیط زیست تعیین شده‌اند؛ سازمانی که این‌بار خود را موظف به ارائه گزارش‌های دقیق در دوره‌های زمانی مشخص به مردم می‌داند تا همه بدانند که روند پیشرفت این هشت گام چگونه بوده و در چه دالان‌هایی همچنان ممکن است لکنت‌هایی برای تسهیل امور وجود داشته باشد؛ لکنت‌هایی که به هر حال بین کمینه ۳ تا بیشینه ۶۰ ماه باید حتما برطرف شود.
به عنوان مثال، حذف حلال‌های صنعتی از بنزین تولیدی پتروشیمی‌ها ظرف مدت سه ماه از طریق واردات بنزین یا افزایش تولید سوخت استاندارد یورو ۴، استانداردسازی سوخت نیروگاه‌ها و پایان کابوس مصرف مازوت در ۳۶ ماه، فراکافت (آنالیز) مدوام سوخت مصرفی کشور در بازه‌های زمانی سه‌ماهه و تطابق بین استانداردهای سوخت و سوخت مصرفی کشور و مهم‌تر از همه، الزام دولت به استحصال انرژی‌های نو و جایگزینی دست‌کم ۱۰ درصد از انرژی مصرفی کشور با برق تجدیدپذیر در فاصله زمانی پنج ساله، از کاراترین و امیدوارکننده‌ترین اجزای این مصوبه به شمار می‌آیند.
همچنین، تعویض کاتالیزور خودروهای درون شهری ظرف مدت سه ماه، واردات تدریجی موتورهای برقی و جایگزینی آنها با موترسیکلت‌های بنزینی، نصب فیلتر دوده در خودروهای سنگین و دیزلی، ایجاد ساختار یکپارچه معاینه فنی خودرو و اصلاح و به‌روزرسانی حدود مجاز معاینه فنی خودرو در بازه زمانی سه ماهه توسط سازمان حفاظت محیط زیست، اصلاح ساختار بیمه و نرخ بیمه خودروهای فرسوده و افزایش بیمه خودروها همزمان با بالا رفتن سن خودرو از دیگر راهکارهای موثر این برنامه به شمار می‌آیند.
دست آخر آنکه شاید امیدبخش‌ترین گام در این مصوبه هشت‌گانه از منظر نگارنده به عنوان مسوول آموزش و مشارکت مردمی در حوزه محیط زیست، همانا تاکید بر نقش مردم، آموزش مستمر و جایگاه سزاوارانه نهادهای مدنی، به ویژه سمن‌های محیط زیستی در تضمین موفقیت برنامه‌های مندرج در این مصوبه است؛ چرا که همه می‌دانند تا فرآیندی به نام «سواد محیط زیستی» در جامعه به رسمیت شناخته نشود و تحقق نیابد، انتظار تغییر در رفتار شهروندان به صرف تزریق آگاهی، انتظاری رویاپردازانه و ساده‌انگارانه خواهد بود.
باشد که این‌بار دست در دست هم بتوانیم به رویای آسمان آبی رنگ عینیت بخشیم.
*مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست
اعتماد
