آلودگی هوا در لس‌آنجلس هم قانون دارد، هم متولی!
شهروندان – سمیرا هاشمی:
پرداختن به تجربه لس‌آنجلس از این جهت حائز اهمیت است که توانسته در 35 سال گذشته سطح آلودگی هوایش را به طور محسوسی کاهش دهد.
علاوه بر توفیق در کاهش آلودگی هوا، شباهت‌های موجود در ماهیت آلودگی هوا در لس‌آنجلس و تهران، دلیلی دیگر بر این ادعاست که مرور تجربه لس‌آنجلس می‌تواند در مهار آلودگی هوای شهر تهران مفید فایده باشد.
جالب آنکه لس‌آنجلس را می‌توان مثل تهران به کاسه‌ای شبیه کرد که از شمال و شرق توسط کوه‌ها محاصره شده است و این ویژگی به عنوان یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در آلودگی هوای لس‌آنجلس مطرح است. منطقه لس‌آنجلس دارای اقلیمی معتدل است و نسیم اقیانوس از غرب به شرق در این منطقه می‌وزد. قرار گرفتن لس‌آنجلس درون یک کاسه و احاطه آن توسط کوه‌ها موجب به دام انداختن مونوکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، دی‌اکسید گوگرد، سرب و دیگر آلاینده‌های سمی زیر یک لایه وارونگی دمایی و در نتیجه ایجاد دوده می‌شود. در ادامه به مروری کوتاه در رابطه با تجربه کاهش آلودگی هوا می‌پردازیم و در بیان این تجربه دو نکته را در مرکز توجه خواهیم داشت:
یکم: مهم‌ترین سیاست عمومی آمریکا در تلاش برای دست‌یابی به هوای پاک، پذیرش قانون هوای پاک (the Clean Air Act) در سال ۱۹۷۰ بوده است که به واسطه آن کنگره، آژانس تازه تأسیس حفاظت از محیط زیست آمریکا (EPA) را مسئول تعیین استانداردهای کیفیت هوا به منظور حفاظت از سلامت عمومی کرد. در مرکز برنامه‌های کنترل آلودگی هوا در لس‌آنجلس، نهاد مدیریت هوای ساحل جنوبی(AQMD) قرار دارد. این نهاد در سال ۱۹۷۷ توسط قوه مقننه ایالت کالیفرنیا تأسیس شد؛ و مأموریت آن حفاظت از سلامت عمومی با به کار گیری قوانین و استانداردهای موجود آلودگی هوا در سطح فدرال، ایالت و منطقه می‌باشد. نهاد فوق به عنوان یکی از قدرتمندترین آژانس‌های منطقه‌ای فعالیت می‌کند و با فعالیت‌هایش چگونگی توسعه اقتصادی، الگوی سکونت و سبک زندگی ساکنین را در لس‌آنجلس تحت تأثیر قرار داده است. AQMD استراتژی‌هایی متنوع و گوناگونی را برای کاهش سطح آلاینده‌های هوا به کار می‌گیرد و فعالیت‌هایش طیف گسترده‌ای را -از تحریم مستقیم محصولات سمی و آلاینده گرفته تا حمایت از پژوهش در زمینه استفاده از تکنولوژی‌های با آلایندگی کمتر- در بر می‌گیرد. این نهاد همچنین از طریق برنامه‌های گوناگون فرهنگی به طور مستقیم در عادت‌های رانندگی افراد تأثیر می‌گذارد. از جمله دیگر آژانس‌های کلیدی در اجرای قانون هوای پاک در لس‌آنجلس می‌توان به هیات منابع هوای کالیفرنیا(ABR) ، نهاد حکومت های محلی کالیفرنیای جنوبی(SCAG) و موسسه حفاظت زیست محیطی کالیفرنیای جنوبی (EPA) اشاره کرد. طرح‌ها و برنامه‌های ، نهاد مدیریت هوای ساحل جنوبی باید به ترتیب ابتدا توسط ABR و سپس توسط EPA به تأیید برسد.
این مرور کوتاه حاکی از این است که اولاً وجود یک قانون در ارتباط با کیفیت هوا موجب شده که موضوع آلودگی هوا از حاشیه طرح‌ها و برنامه‌ها خارج شده و به صورت مستقل در قالب یک قانون به آن پرداخته شود. همچنین ایجاد الزام قانونی به پیشرفت فعالیت‌های کاهش آلودگی هوا کمک قابل توجهی می‌کند. ثانیاً امکان برشمردن سازمان‌ها و آژانس‌های مسئول، نشان از این دارد که سوال‌هایی از قبیل ” چه کسی و یا کدام سازمان مسئول آلودگی هواست؟ ” در این منطقه قابل پاسخگویی است. چیزی که در تهران در هاله‌ای از ابهام باقی می‌ماند و نانوشته بودن مسئولیت‌ها مجالی می‌شود برای مسئولین برای پاس دادن توپ به زمین دیگر سازمان‌ها در شرایط اضطرار و در نتیجه فرار از مسئولیت.
دوم: نکته دوم که در مرور این تجربه قابل توجه بود، ترکیب فاکتورهای گوناگون در تلاش برای کاهش آلودگی هواست؛ به نحوی که فاکتورهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تکنولوژیک در اختلاط با یکدیگر منجر به کاهش سطح آلودگی هوا در این منطقه شده‌اند. سیاست‌های به کار بسته شده در لس‌آنجلس برای کاهش آلودگی هوا را می‌توان در ۴ بخش اقتصاد منطقه‌ای، انرژی، حمل و نقل و طراحی شهری خلاصه کرد. به علاوه در کنار این ۴ بخش، فشار بخش عمومی برای کاهش آلودگی هوا در این موفقیت مورد اهمیت بوده است. ترکیب فاکتورهای گوناگون می‌تواند در فعالیت‌های آتی مدیران شهر تهران برای کاهش آلودگی هوا مورد توجه قرار گیرد. چرا که سیاست‌گذاری و اجرا در یک بخش به تنهایی و به صورت مستقل نمی‌تواند تأثیر چندانی در کاهش آلودگی هوای تهران داشته باشد و موفقیت در این امر مستلزم فعالیت‌های میان‌بخشی و گسترده در حوزه‌های مختلف می‌باشد.
دانشجوی مهندسی شهرسازی دانشگاه تهران و عضو شاخه دانشجویی کارزار ملی دیده بان شهر
مطلب فوق برگرفته از مقاله: Achieving Air Quality: the Los Angeles Experience اثر Daniel A.Mazmanian که در سال ۲۰۰۶ تالیف شده است.
(EPA)[i]
