دولت مدارا می‌کند تا دود اختلافات به چشم شهروندان نرود
شهروندان:
محمدرضا خباز چهره اصلاح طلب معتدلی است که با سابقه چهار دوره نمایندگی مجلس حالا با دولت اعتدال گرای «تدبیر و امید» همکاری می کند و معاونت امور تقنینی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری را بر عهده دارد. او می گوید چندباری در جلسات دولت گذشته حضور داشته است و از نزدیک دیده که چگونه رئیس جمهوری وقت بدون آنکه سرش را بالا بیاورد و به رای اعضای دولت نگاه کند، مصوبات مورد نظر خود را تصویب می کرده است.
برای همین یکی از افتخارات دولت یازدهم را توجه به نظر کارشناسان و تقید به اجماع نخبگان می داند. با او درباره تندروی ها علیه دولت و ارتباط مجلس و دولت گفت وگو کردیم. او معتقد است تندروها برای تخریب دولت اتاق بحران تشکیل داده اند.
حجم و شیوه انتقاداتی که این روزها علیه دولت مطرح می‌شود و نفوذی که برای اقداماتی نظیر لغو سخنرانی بزرگان سیاست یا تولید و توزیع محصولات چندرسانه‌ای علیه دولت به کار می‌رود، نشان از برنامه ریزی تندروانه علیه دولت دارد.
- به باور شما، بلندی صدای تندروها محصول مشی اعتدالی دولت است یا بقای نفوذ تندروها در بدنه آن؟
افراطی‌ها در گذشته بوده‌اند، حالا هستند و در آینده هم خواهند بود. بنابراین نجات جامعه از افراطی‌گری خوش‌خیالی است. تنها کاری که می‌شود انجام داد، آگاه کردن جامعه است تا تحت تأثیر افراطی‌ها قرار نگیرد. ما که نمی‌توانیم جلوی افراطی‌گری‌ها را بگیریم، چون عده‌ای نان‌شان در افراطی‌گری است.
کسانی که مواجب می‌گیرند تا جلسات را به هم بزنند و رتبه می‌گیرند تا اغتشاش به پا کنند. اما به نظر من رسانه‌ها، تریبون‌های رسمی کشور و بویژه صدا و سیما نباید به این جریانات اجازه میدان‌داری بدهند. در حال حاضر این افراطی‌گری به شدیدترین وجه ممکن بروز یافته و به نظر می‌رسد با ایجاد اتاق فکر و اتاق بحران درصدد تخریب دولت است. اما تأسف‌آورتر این است که برخی از دست‌اندرکاران نیز از آنها حمایت می‌کنند. این جای نگرانی دارد.
بعضی آقایان هم متأسفانه مطالبی را که به اطلاع‌شان رسانده می‌شود، بدون تحقیق و مداقه به تریبون‌های رسمی می‌آورند و سخنان غیرمنطقی و غیرکارشناسی بیان می‌کنند.
- این تخریب‌ها حاصل یک رقابت ناسالم سیاسی است یا مخالفت با مشی اعتدال‌گرایی از سوی دولت؟
آنها می‌دانند که اگر مشی اعتدال در کشور رواج پیدا کند، نان شان آجر می‌شود و منافع‌شان به خطر می‌افتد. آنها می‌بینند که دولتی آمده است و با تدبیر، امید و برنامه‌ریزی آنچه را آنها در هشت سال گذشته برای خود رشته‌اند، پنبه می‌کند. چنان که آنها در فرصت خود افراطی‌گری را به اوج رساندند، رابطه ایران را با دنیا گل‌آلود کردند.
وقتی این جریانات می‌بینند دولتی آمده است که کشور را به سوی آرامش می‌برد و می‌کوشد ارتباط ایران با دنیا را به ارتباطی گسترده و معقول تبدیل کند، درمی‌یابند که حنایشان دیگر رنگی ندارد. دلیل دیگر این افراطی‌گری‌ها هم حسادت است. وقتی می‌بینند اموری که آنها نتوانستند به نتیجه برسانند در این دولت در حال انجام شدن است، حسادت می‌کنند و اتاق بحران تشکیل داده و هر روز برنامه‌ای برای دولت به وجود می‌آورند تا دولت را به حاشیه بکشانند.
- نسخه‌های مختلفی برای مواجهه دولت با این تندروی‌ها پیچیده می‌شود. از سکوت گرفته تا شفاف‌سازی و حتی مقابله به مثل. دولت کدام سیاست را در پیش گرفته است؟
من سیاست کلی دولت را نمی‌دانم، اما برداشتم این است که دولت قصد دارد با صبر و مدارا، تا حد امکان از رفتن به حاشیه جلوگیری کند. چون می‌داند که دود وارد شدن دولت به گود بگو و مگوها به چشم مردم می‌رود. چنان که تنش‌هایی که در دو سال آخر دولت دهم بین دولت و مجلس ایجاد شد، گرفتاری زیادی برای مردم و کشور ایجاد کرد.
البته این سیاست دولت مانع از وظیفه‌ای که رسانه‌ها بر دوش دارند، نیست. یعنی هم دولت می‌تواند صبر و مدارا کنند و هم عده‌ای مانند من و شما و کسانی که مشی دولت را قبول دارند، به دفاع از دولت بلند شوند.
اگر ما «سکوت» کنیم ممکن است به «رضایت» یا «پذیرش عیوب» تعبیر شود. در صورتی که باید به این مسائل جواب داد. منتها پاسخ منطقی و نه به روشی که آنها انتظار دارند. ما دلیل، مبنا و منطق داریم و باید این دلایل را برای عموم مطرح کنیم تا حنای افراط‌گری‌ها کمرنگ‌تر شود.
بی جهت نبود که رئیس جمهوری در جمع دانشگاهیان از آنها کمک خواست و آنها را به لحاظ داشتن علم و تجربه شایسته‌ترین افراد برای اظهارنظر دانست. هرکس دل در گرو سربلندی کشور و خدمت به آن دارد و هر کس از آن هشت سال حرکات ناموزون و نامناسب رنج می‌برد، الان نباید سکوت کند و باید به قدر مخاطبانی که دارد، به روشنگری بپردازد.
- در برابر کسانی که در سطوح مدیریتی دولت، برخلاف خواست مردم فضا را برای تندروی‌ها آماده می‌کنند هم باید صبر و مدارا شود؟
آقای رئیس جمهوری در جلسات مختلفی گفته‌اند که «البته صبر ما هم حدی دارد و چه بسا لازم شود که لب به سخن بگشاییم.»
دولت باید متواضع باشد، ولی باید بموقع کسانی که درصدد ایجاد بحران هستند را برملا کند. چنان که در گزارش تحقیق و تفحص مجلس از ماجرای ۲۲ بهمن قم و برهم زدن سخنرانی آقای لاریجانی دست همه کسانی که در آن ماجرا نقش داشتند، برملا شد. آن گزارش نشان داد که افراد و نهادهایی که مسئول بودند، ایجاد ناامنی کرده بودند.
- اما آن تحقیق و تفحص نتوانست پایان این ماجرا باشد چنان که افراط‌گری‌های این روزها حاصل ادامه یافتن همان جریان است.
بله همین طور است. شما اگر به عکس‌ها نگاه کنید، می‌بینید همان گروه های فشار دیروز، امروز سخنرانی حاج حسن آقای خمینی را در مرقد امام(ره) خدشه‌دار کردند و بیرون علیه مجلس شعار دادند و بعد هم جلسه سخنرانی رئیس مجلس را در قم برهم زدند.
- این تحرکات و حاشیه‌سازی‌ها را تا چه حد با پرونده‌های فساد اقتصادی و ویژه‌خواری‌هایی مرتبط می‌دانید که با پیگیری‌های انجام شده در ماه‌های گذشته برملا شد؟
اتفاقاً چند روز پیش در کمیسیون اقتصادی دولت چند گزارش قرائت شد که نشان دهنده فساد زیادی بود. این که شما درباره ارتباط این مفاسد با حاشیه‌سازی‌ها می‌پرسید درست است.
اینها می‌دانند که عزم دولت جزم است و امروز یا فردا این پرونده‌ها در می‌آیند.
فکر می‌کردیم اختلاس سه هزار میلیاردی در طول تاریخ بی سابقه بوده آن هم در دولت مدعی «پاک‌دستی»؛ اما بعد از آن پرونده ۹ هزار میلیاردی بابک زنجانی درآمد.
- گفته می‌شود که پرونده‌های مفاسد دیگری با ارقام بزرگ‌تر هم وجود دارد. از این پرونده‌ها چه خبر؟
در کمیسیون اقتصادی دولت بتازگی گزارش دادند که عده‌ای برای وارد کردن یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن گندم ارز دریافت کرده بودند اما حالا با وجود پرداخت پول از خزانه، گندمی وارد نشده است.
فکر می‌کنید این آلودگی‌ها چه زمانی اوج گرفته، درست زمانی که مجلس و دولت درگیر اختلافات با یکدیگر بودند. مجلسی که باید نظارت می‌کرد و دولتی که باید حامی محرومان می‌بود، با یکدیگر درگیر شدند.
اینها می‌خواهند دولت را از وظیفه اصلی‌اش باز بدارند و دولت را عصبانی کنند.
اگر آنها در این هدف موفق شوند، دیگر وقتی برای رسیدگی به مسائل نمی‌ماند. حال آن که هر وطن‌دوستی باید بداند که این دولت فرصتی است برای کشور و باید در حد توان خودش دولت را یاری دهد.
همان طور که مقام معظم رهبری به حمایت از دولت توصیه کردند. اما در اقدامی عجیب برخی جریانات درست بعد از این توصیه، موضوع تخریب دولت را فعال‌تر کردند و عجیب است که این جریان هر بار درست مقابل منویات رهبری عمل می‌کند.
- با توجه به مسئولیت‌تان در معاونت امور تقنینی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری، تأثیرگذاری تندروی ها در مجلس را تا چه حد ارزیابی می‌کنید و تعامل مجلس و دولت را چگونه می‌بینید؟
واقعیت این است که در دوران انتخابات ریاست جمهوری عده بسیار کمی از نمایندگان از آقای روحانی حمایت کردند.
تعداد آنها آنقدر کم بود که ترجیح دادند اطلاعیه ندهند، اما بعد از انتخابات توقع می‌رفت که همه به شرایط معمول بازگردند.
اکثر چهره‌های دولت یازدهم سابقه چند دوره نمایندگی مجلس دارند و مجلس را در رأس امور می‌دانند. اما این مهربانی باید دوسویه باشد. حال آن که در هشت ماه نخست دولت ۶۰۲ سؤال از وزیران مطرح شده که بسیاری از آنها منطق قانونی نداشت.
اما از این سو، آقای روحانی در جلسات خطاب به اعضای دولت تأکید دارند که باید نمایندگان را بویژه به احترام رأی مردم محترم نگه دارند.
البته در ادامه تأکید می‌کنند که وزیران حق ندارند زیر بار زیاده خواهی بروند.
ایشان توصیه کردند که وزیران در مجلس مواضع و دفاعیات خودشان را بگویند، زیرا باور دارند که اکثریت مجلس شنوا است. به باور من هم هر چه پیش می‌رویم، تعامل میان مجلس و دولت بیشتر می‌شود.
- فکر می‌کنید تعدد سؤال‌ها و حساسیتی که نمایندگان به جزئی‌ترین اقدامات دولت نشان می‌دهند تحت تأثیر اختلاف نظرهای سیاسی است یا واکنشی به رفتار نامطلوب و بی‌توجهی‌هایی که دولت گذشته به جایگاه مجلس داشته است؟
حدود ۱۸۰ نفر از نمایندگان مجلس نهم چهره‌های جدیدی هستند و طبیعتاً قول‌هایی به مردم داده‌اند. اما حالا با شرایطی مواجه‌اند که دولت گذشته با خاصه‌خرجی‌های خود چیزی برای به ثمر رساندن پروژه‌های اقتصادی باقی نگذاشته و طبیعتاً قول و قرار این نمایندگان و مردم بین زمین و هوا مانده است.
دولت یازدهم زمین سوخته‌ای را تحویل گرفته با خزانه خالی که پولی برای تکمیل پروژه‌های عمرانی نداشت. همین هم هست که نمایندگان بیش از هر وزیری از آقای آخوندی سؤال کرده‌اند. تعدادی از نمایندگان هم درباره تغییر مدیران سؤال داشته‌اند که البته این از اختیارات وزیران است. تعدادی از سؤال‌ها هم که به نحو واضحی سیاسی و جناحی هستند.
خودشان هم صادقانه می‌گویند که «آقا چه کیفی دارد علیه دولت حرف زدن»، «حالا می‌فهمیم از احمدی‌نژاد انتقاد می‌کردید چه لذتی می‌بردید» حال آن که ما از موضوعی انتقاد می‌کردیم که وجود داشت، اما اینها از موضوعاتی ایراد می‌گیرند که اصلاً وجود خارجی نداشته.
- در آستانه سالگرد انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری هستیم. واقعیت آن است که هنوز مشکلات زیادی هست که حل نشده‌اند. تورم کاهش یافته، اما هنوز تا یک رقمی شدن فاصله زیادی دارد، در سایر حوزه‌ها هم هنوز کارهای زیادی برای انجام باقی مانده است. به عنوان یکی از اعضای دولت فکر می‌کنید رأی دهندگان بر اساس چه شاخصه‌هایی باید همچنان به رأی و انتخاب خود ببالند؟
دولت یازدهم ارزانی ایجاد نکرد، اما تورم ۴۳ درصد را به ۳۰ درصد رساند.
یعنی از سرعت و شتاب بی‌رویه گرانی کاست. «ایجاد ثبات» افتخار دیگر این دولت است، زیرا این دولت معتقد است کبوتر اقتصاد بر بام آرام می‌نشیند و نه بر یک بام پر تلاطم. اما به هر حال بیماری به «خروار» می‌آید و شفا به «مثقال» و مشکلاتی که در هشت سال گذشته ایجاد شده است، به مرور رفع خواهد شد.
مهم آن است که این دولت برخلاف رئیس دولت گذشته که می‌گفت من خودم کارشناس هستم، آغوش بازی برای نظرات کارشناسان همه رشته‌ها دارد و به اجماع نظر نخبگان احترام می‌گذارد.
مهراوه خوارزمی
ایران
