جوانان محور توسعه در ایران
شهروندان:
17 تا 23 خرداد مصادف با ایام میلاد مبارک حضرت علی‌اکبر(ع) به نام هفته جوان نامیده شده است. جوان در کشور ما از جمله سوژه‌هایی است که در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی نامش زیاد برده می‌شود. بافت جمعیتی کشور نیز همیشه پیام‌های مهمی در زمینه جوانان به مدیران کشور ارسال کرده است.
به نظر می‌رسد قشر جوان کشور برای مدیران و برنامه‌ریزان عرصه مهمی برای فعالیت و خدمت فراهم می‌کند که باید قدر آن را دانست. درباره برنامه‌های هفته جوان با «محمد حسینی» دبیر ستاد ملی هفته جوان گفت‌و‌گو کرده‌ایم که می‌خوانید:
- شکل مشارکت جوانان در این هفته چگونه است؟
بطور قطع کار به دست جوانان است، حتی اجرای بسیاری از برنامه‌های استانی ما به دست سمن‌های متشکل از جوانان است. همان‌گونه که فعالیت مرکزی ستادی است، فعالیت‌های استانی هم به این شکل است. یکسری فعالیت‌ها هم هست که به دست دستگاه‌ها است، مثلاً در آن هفته خدمات ویژه‌ای به جوانان ارائه شود. این از سوی سمن‌ها انجام نمی‌شود، چون اختیارات و هزینه‌هایی را می‌طلبد که بر‌عهده دستگاه‌ها است.
- آیا فقط امسال جوانان مشارکت دارند یا در گذشته هم این‌گونه بوده؟
نه، بی‌انصافی است که بگوییم در گذشته مشارکت نداشتند. تلاش بر این است و ربطی به این سال و آن سال ندارد و هر سال باید بهتر شود.
اجرای برنامه‌هایی که در استان‌ها طراحی می‌شود. در واقع تأکید بر این است که کار به دست خود جوان‌ها، بخش خصوصی و تشکل‌های دانشجویی سپرده شود، چرا که هزینه برنامه خیلی کمتر از آن خواهد بود که یک دستگاه بخواهد انجام دهد. حتماً کارآمدی بیشتری هم خواهد داشت و چون خودجوش است، یعنی «جوششی است تا کوششی»، به دنبال این نخواهند بود که عملکرد ارائه دهند. به خاطر همین سعی می‌کنند که کار جذاب باشد، سمن‌ها(سازمان‌های مردم نهاد) هم همین‌طور، سعی می‌کنند کارآمد و تأثیرگذار باشند که خیلی مغتنم است.
- چند درصد از جوانان در برنامه‌ها شرکت دارند؟
باید سرجمع فعالیت‌ها بیاید هنوز معلوم نیست. هفته جوان این‌گونه نیست که جوان برگزار‌کننده باشد، بلکه باید برای جوانان باشد.
- به نظر می‌رسد اگر خیلی از کارها به دست جوانان سپرده شود، برای آنها ایجاد انگیزه می‌شود چون کار را از نزدیک لمس می‌کنند؟
احیای مجلس جوانان یا اموری از این دست جزو برنامه‌ها است. مثلاً ایجاد مجمع خیران ازدواج. اینجا جوانان مخاطب و مصرف‌کننده هستند. مسأله این است که چقدر در برنامه‌ها افراد مسن، مدیران و … برای جوانان انجام می‌دهند و چه برنامه‌هایی را خود جوانان انجام می‌دهند. موضوع هفته جوان است و این‌که آیا حتماً باید خود جوانان برگزار‌کننده باشند، منطقاً درست نیست، در واقع ظلم به جوان است، چون قرار است در یکسری از کارها به جوانان کمک شود.
در واقع هر دستگاهی و هر قشری که در این هفته مشارکت دارد، موضوع آن جوان است، این محور اصلی است. بنابراین مهم این است که محور اصلی جوانان باشند. از طرفی ۱۰ سال آینده کشور حساس است. ما در ۱۰ سال آینده به افق چشم‌انداز می‌رسیم. ما در ۱۰ سال آینده تحول جمعیتی خواهیم داشت، به این معنی که بخش‌هایی از جامعه در حال نوزایی است، به خاطر همین یکسری نیازها ظهور می‌کند. مثلاً مدرسه‌سازی و یا رشد دانشگاه‌ها که در ۱۰ سال آتیه با امروز کاملاً متفاوت خواهد بود، همین الان با ظرفیت خالی دانشگاه‌ها روبه‌رو هستیم. ممکن است ما مدرسه و دانشگاه اضافی داشته باشیم.
در حوزه شغل هم شاید این اتفاق بیفتد، اما تا آن زمان ما نیاز شدید به اشتغال داریم. ۱۰ سال آینده کشور با رشد مناسبی در زمینه توسعه و پیشرفت روبه‌رو است. یعنی در این ۱۰ سال ما در کورس قرار داریم و نباید فکر کنیم این مشکلات تا ابد ادامه دارد. اگر یک رشد مناسب داشته باشیم، یعنی آرمانگرایی همراه با واقعگرایی در برنامه‌ریزی و مدیریت داشته باشیم پس الان نزدیک قله هستیم. این باید در کشور تبیین شود که در این شرایط هستیم و مردم آماده شوند و بدانند که در آینده در سراشیبی قرار می‌گیریم.
مسائل ابتدای این ۱۰ سال با مسائل انتهای ۱۰ سال متفاوت است. ۱۰ سال آینده جامعه رشد خود را در حوزه اشتغال خواهد داشت. پس باید ریشه جمعیتی داشته باشیم چرا که مجبوریم از کشورهای دیگر کارگر و… بیاوریم که مطلوب نیست. مسائل موجود بسیار حساس است و نکته بعدی تحول نسل مدیریتی است که ممکن است محل آسیب باشد. نسلی که انقلاب کرد و جنگ را مدیریت کرد در ۱۰ سال آینده بازنشسته شده و در واقع باید کشور را به دست نسلی دهیم که نه تنها دوره سازندگی را درک نکرده، بلکه جنگ را هم درک نکرده است و این طبیعت تاریخ است.
نکته اینجاست که ما اگر نتوانیم تجربه تاریخی و حافظه تاریخی ۳۰ ساله گذشته را در مطابقت با شرایط و ادبیات روز به نسلی که قرار است مدیریت آینده کشور را به دست بگیرد، منتقل کنیم، با مشکل جدی روبه‌رو خواهیم شد چون جوان‌ها مهم‌ترین سرمایه کشور و بزرگ‌ترین فرصت کشور هستند. اگر این تجربه تاریخی منتقل نشود و آرام آرام اداره کشور با شیب مناسب به دست جوانان سپرده نشود که آنها آزموده شوند و در کنار نسل‌های قبلی کار کنند و از تجربیات آنها استفاده کنند، آن موقع این فرصت عظیم کشور به شکاف بزرگ حوزه مدیریتی در کشور تبدیل می‌شود اما اگر بتوانیم از انرژی و دانش آنها استفاده کنیم، به طور قطع مسیر انقلاب و اهداف نظام و کشور را بهتر از نسل قبل به پیش می‌برند و کشور را حرکت می‌دهند.
- راه‌حل این مشکل چیست؟
باید تجربه تاریخی در کنار همکاری بین نسل‌های گذشته به نسل جوان منتقل شود.
- چگونه؟
باید جوانان به کار گرفته شوند، رئیس جمهوری توصیه کردند که از جوانان استفاده شود پس باید این توصیه را جدی گرفت و رسانه‌ها باید رصد کنند که در دستگاه‌ها چقدر به توصیه رئیس جمهوری توجه شده است. این یکی از نگاه‌ها یعنی نگاه فرصت‌طلبی به جوانان است یعنی برای پیشبرد اهداف کشور نیاز به انرژی آگاه داریم که در جوانان وجود دارد. در حال حاضر با توجه به مسائلی که در کشور وجود دارد، بهترین کار، استفاده از انرژی جوانان است.
باید پذیرفت که ۱۰ سال آینده شتاب تحولات رخ خواهد داد. دانشمندان حوزه‌های علوم انسانی و فلسفه خیلی به این موضوع پرداخته‌اند. ممکن است خیلی از تحولات برای ما فرصت باشد. همین که در این هفته نگاه ما، مسئولان و مردم معطوف به جوانان شود، خود یک موفقیت است. همایش، تجلیل و… اینها همه بهانه است شاید کارآمد باشد اما بهانه است. در این هفته باید الگوها معرفی شوند که به استان‌ها اعلام شده است.
- چند دستگاه در این هفته مشارکت دارند؟
۲۸ دستگاه مستقیم فعالیت دارند.
- خود وزارتخانه چه برنامه‌ای دارد؟
هماهنگی و هم‌افزایی برنامه‌ها. در استان‌ها نیز فعالیت‌های استانی تنظیم می‌شود، برخی از برنامه‌ها نیز در خود استان‌ها مثل تجلیل از جوانان برتر برگزار می‌شود. ولی یکسری از فعالیت‌ها هست که دستگاه‌ها اجرا می‌کنند. برخی از فعالیت‌ها هم از سوی سمن‌ها برگزار می‌شود. دو سه برنامه هم خودمان داریم.
- آیا در هفته جوان اتفاق خاصی برای جمعیت جوان رخ خواهد داد؟
قرار ما بر همین است. بخشی از هفته جوان اختصاص به فعالیت‌های نمادین است که وقتی نهایی شود، امیدوار می‌شویم. شاید این هفته بهانه‌ای باشد تا دستگاه‌ها به فکر بیفتند و مشکلات برجسته شود.
در طول سال‌ها همیشه دیده‌ایم موضوعات برجسته شده بویژه در هفته جوان اما پس از مدتی دوباره به حاشیه رفته و کمرنگ شده است؟
ستاد ساماندهی امور جوانان و شورای عالی جوانان که در سطوح عالی شکل می‌گیرد، کارشان همین است. یعنی پیگیری مستمر. تجربه نشان داده که امکان ندارد کاری را برجسته کنید ولی تأثیری نداشته باشد.
- پس چرا تاکنون تأثیر نگذاشته؟
نمی‌توان گفت که تأثیری نگذاشته. این یعنی باید در کشور دستگاه‌ها و مردم همگرایی داشته باشند. در این صورت دغدغه‌ها خوب منتقل می‌شود.
- آیا رویکرد امسال متفاوت‌تر از گذشته خواهد بود؟
در سال‌های گذشته در این هفته بیشترین فعالیت‌ها در حد یک جشنواره بود اما امسال چون به آن شکل نخواهد بود، فرصتی پیدا کردیم که یک بار این طرح موضوع شود. در سال آینده به جای این که ستاد هفته جوان باشد، یکی از موضوعات جاری ستاد ملی ساماندهی امور جوانان مطرح خواهد شد.
ایران
