معتاد محصول جامعه اعتیادپرور است
شهروندان:
آمارها نشان میدهد در بهترین شرایط تنها 20 درصد معتادان پس از ترک اعتیاد بطور کامل پاک میمانند و بقیه دوباره به سوی مصرف مواد مخدر کشیده میشوند، علت چیست؟ دکتر اسدبیگی آسیبشناس اجتماعی معتقد است مقصر ماشهچکانها یا برانگیزانندهها و محرکها هستند.
- بیشترین کسانی که به کلینیکهای ترک اعتیاد مراجعه میکنند، آنهایی هستند که ترک کردهاند و دوباره مصرفکننده شدهاند، چرا؟
ماهیت اعتیاد و بیماری سوءمصرف مواد مخدر در همین است که فرد ممکن است بزودی و بعد از مدت کوتاهی از ترک مصرف مواد مخدر دوباره به سمت آن برود و معتاد مصرف مواد شود، به همین دلیل بیشتر افرادی هم که برای درمان به کلینیکهای ترک اعتیاد مراجعه میکنند همین مشکل بازگشت به مصرف را دارند و بعد از مدتی دوباره به اعتیاد خود برمیگردند. به همین دلیل هم اعتیاد به عنوان بیماری خانمانسوز یاد میشود.
- چه دلایلی باعث میشود فردی که ترک کرده دوباره به سمت اعتیاد برود؟
محرکها یا به اصطلاح «برانگیزانندهها» یا «ماشهچکان»ها مهمترین عواملی هستند که باعث میشوند فرد مصرفکننده بعد از مدتی با علائمی روبهرو شود تا او را تحریک و وسوسه کند و دوباره به سمت مصرف مواد مخدر برود. مانند همنشینی با دیگر مصرفکننده یا موادفروشها یا مواجه شدن با شرایطی مانند خشم و احساس غم و احساس از دست دادن چیزی که بواسطه مصرف مواد در طی دورانی که معتاد بوده برای او به وجود آمده یا احساس تنهایی و احساس آنکه بین او و دیگران مقایسه شده یا تبعیض قائل شدن میان معتاد و اطرافیان و امتیاز دادن به دیگران و این احساس مقایسه و اینکه او طرد شده و دوست داشتنی نیست او را به سمت افسردگی و اعتیاد خواهد کشاند. این عوامل با نوعی بیماری روانی همراه است و تا زمانی که این بیماری درمان نشود افراد به مصرف دوباره مواد مخدر تشویق میشوند.
- خانوادهها و جامعه تا چه اندازه در این بازگشت سهیم هستند؟
درحالی که به نظر میرسد اعتیاد یک بیماری فردی است باید گفت که اعتیاد یک بیماری اجتماعی و خانوادگی است یعنی میتوانیم بگوییم که خود جامعه اعتیاد پرور است و در جامعهای که نابسامانی حاکم باشد افراد آماده میشوند برای معتاد شدن و حتی بعد از بهبودی هم فرد دوباره همان بیماری را در پیش میگیرد به عبارتی تا مسائل و معضلات جامعه برطرف نشود نه تنها اعتیاد بلکه تمامی آسیبهای اجتماعی تصاعدی افزایش پیدا میکند.
خانواده نیز همینطور. ما خانواده را به صورت سیستم نگاه میکنیم اگر در درون خانواده اشکالی وجود داشته باشد افراد آن خانواده کم و بیش با آسیبهایی روبهرو میشوند. بنابراین برای درمان فرد معتاد باید خانواده او را نیز درمان کرد چرا که آن خانواده معتادپرور است و خود نیاز به درمان دارد.
- آیا افراد تحصیلکرده و شاغل معتاد نمیشوند؟
ممکن است افراد تصور کنند که افراد تحصیلکرده و شاغل معتاد نمیشوند و اعتیاد تنها برای افراد بیسواد و بیکار است در حالی که اعتیاد بیسواد و بیکار ندارد و درهمه اقشار جامعه وجود دارد اما اگر آمار گرفته شود احتمال اینکه افراد تحصیلکرده کمتر معتاد باشند بیشتر است. بنابراین میتوان گفت اعتیاد در کمین همه افراد جامعه است.
ایران