دستی که بی‌گدار دراز می‌شود…
شهروندان:
متکدیان در هر جامعه‌ای منجر به خدشه‌دار شدن شأن و جایگاه انسانی افراد شده با روند وسعت رو به رشد این معضل اجتماعی روز‌به‌روز آثار نامطلوب روحی و روانی بسیاری را میان شهروندان برجا می‌گذارد.
به گزارش ایسنا، در جامعه‌ی کنونی با وجود پیشرفت‌های نقش شهروندی پیش از آنکه روابط اجتماعی عقلانی باشند بصورت احساسی شکل می‌گیرند و بجای اینکه برخورد قانونی با قشر کلاهبرداری که در کسوت متکدی منجر به زشت شدن چهره شهر و شهروندی می‌شوند، روز به روز بر این رفتار ناشایست اجتماعی و اخلاقی دامن زده می‌شود.
محمد.ک در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با اشاره به اینکه بعلت نیاز و تأمین معاش خانواده‌ی خود دست به تکدی‌گری می‌زند، گفت: این شغل برای من بسیار ناراحت‌کننده است اما چون فاقد توان برای انجام فعالیت‌های بدنی هستم چاره‌ای جز این کار ندارم.
وی افزود: مردم خود کمک‌هایشان را به من می‌دهند و برای کسب این پول، دیگر نیازی نیست که در مقابل برایشان کاری انجام دهم.
سارا. خ، دیگر متکدی حاضر در سطح شهر علت فعالیت خود را فقر و نداری دانسته و ادامه می‌دهد: من در خانواده‌ای زندگی می‌کنم که سرپرستی آن را مادرم برعهده دارد و پدرم بعلت اعتیاد ما را ترک کرده و هم‌اکنون هیچ منبع درآمد دیگری نداریم.
او می‌گوید: یک دختر نسبت به مردان به سختی می‌تواند شغلی را در جامعه برای خود دست و پا کند و حتی در بسیاری از موارد ممکن است با پیشنهاداتی مواجه شود که خارج از شأن انسانی است.
سارا با گریه ادامه می‌دهد: نداشتن سواد، تخصص، زیبایی و بسیاری از ویژگی‌های دیگر او را ناتوان کرده و راهی جز تکدی‌گری برای او باقی نگذاشته است.
از او درباره‌ی نحوه‌ی برخورد نیروهای انتظامی و مردم می‌پرسم و او پاسخ می‌دهد، گاهی برخی افراد با ما برخوردهای تندی دارند، اما خوشبختانه در اکثر موارد به ما به دیده ترحم نگریسته و کمکمان می‌کنند.
و اما محسن کودکی که حتی نمی‌داند به چه دلیل به این امر مبادرت می‌کند، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا می‌گوید: من از زمانی که به دنیا آمده‌ام خود را در خیابان دیده‌ام و حتی نمی‌دانم زندگی در زیر یک سقف به چه معنایی است.
او می گوید: مادرم نیز متکدی است و ما هر روز در سطح شهر و کوچه‌ها پرسه زده و گدایی می‌کنیم.
محسن با اشاره به اینکه علاوه‌بر تکدی‌گری، دست‌فروشی هم می‌کند، ادامه می‌دهد: وقتی که پشت چراغ قرمز به رانندگان آدامس، دستمال کاغذی و یا اقلام دیگر را می‌فروشم آنها بعلت ظاهر و قیافه‌ام به راحتی دلشان برایم می‌سوزد و از من خرید می‌کنند.
برخورد با متکدیان نیازمند انسجام بخشی سازمانی و عقلانی است
«عرفان ناصری» کارشناس ارشد جامعه شناسی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه‌ی کردستان، اظهار کرد: گدایان فرودست‌ترین گروه‌های اجتماعی هستند که نوع برخورد سازمان‌های رسمی و غیررسمی با این پدیده‌ی قبیح اجتماعی می‌تواند افقی از سرشت اجتماعی ما را در مواجهه با واقعیت مسائل و آسیب‌های اجتماعی مشخص کند.
وی با اشاره به اینکه رفتارهای اجتماعی بصورت مناسبات عقلانی شکل می‌گیرد، افزود: این رفتارها در قالب سازمان‌ها تجلی می‌یابد، زمانی که عقلانیت در جامعه بصورت سازماندهی شده عقلانی نشود پدیده‌هایی هم‌چون تکدی‌گری شکل می‌گیرد.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه هر جامعه‌ای برای سازماندهی مناسبات عقلانی خود نیازمند حفظ یک ترکیب واحد شهری ناشی از تعاملات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است، گفت: این تعاملات بر اساس همکاری و تعارض به هم پیوسته شکل می‌گیرد که در آن شهروندان در قالب اشکال مختلف در آن نقش آفرین هستند.
این کارشناس ارشد جامعه‌شناسی گفت: تکدی‌گری پدیده‌ایست که از این ساخت‌های اجتماعی و تعامل بر اساس تعارض شکل گرفته و روز به روز گسترده‌تر شده و اشکال و ابعاد نوینی را به خود می‌گیرد و منجر به مکدر شدن چهره شهری می‌شود.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: متکدیان به‌راحتی می‌توانند سلامت جامعه را به خطر انداخته و در پوشش تکدی‌گری به انواع خلاف‌ها و بزه‌های دیگر چون توزیع مواد مخدر، فحشا، خود فروشی، قاچاق کودکان، زنان و … دست زنند و انواع بیماری‌ها و بزه‌ها را در بستر جامعه نشر دهند.
ناصری خاطرنشان کرد: درآمدهای افراد متکدی گاهی به ارقام نجومی رسیده به گونه‌ای که بسیاری از آنان به کلاهبردارانی حرفه‌ای در این شغل مبدل شده و به تبع آن قشری متقاضی می‌شوند که راهی را در اختیار شهروندان قرار می‌دهند تا از آن طریق به اصطلاح «برطرف کردن بلای خود» را با پرداخت پول به آنان و در نهان مسئولیت تأمین منبع درآمد آنان را برعهده بگیرند.
وی با بیان اینکه رشد تکدی‌گری در جامعه به علت نهادینه نشدن فرهنگ برخورد با این افراد است، خاطرنشان کرد: برطرف کردن این پدیده نیازمند ریشه‌یابی و برنامه‌ریزی‌های منسجم اجتماعی و فرهنگی است.
این کارشناس ارشد جامعه‌شناسی با اعلام اینکه متأسفانه در شهر سنندج به علت فقدان برنامه‌ریزی و ساماندهی مناسب تکدی‌گری به یک روال جدایی‌ناپذیر در جامعه مبدل شده است، ادامه داد: خود مردم در دامن زدن به تکدی‌گری نقش اصلی را برعهده دارند، چون با برخوردهای دلسوزانه و ترحم‌آمیز زمینه‌ی حضور افراد متکدی را در جامعه فراهم می‌کند.
وی بهترین روش برای برخورد با این قشر را ارائه‌ی کمک‌های مردمی به مؤسسات و ارگان‌های مردمی دانست و گفت: مؤسسات خیریه می‌توانند بعنوان واسطه‌های میان مردم و نیازمندان واقعی عمل کنند.
ناصری تحقق این مهم را نیازمند اعتمادسازی این سازمان‌ها میان مردم دانسته و یادآور شد: سازمان‌های مرتبط از جمله کمیته‌ی امداد امام خمینی(ره)، بهزیستی و انجمن حمایت از مستمندان و سازمان‌های مردم نهاد نیز باید با شناسایی افراد نیازمند نسبت به ساماندهی و برخورد قانونی با این مسأله وارد عمل شوند.
حال جای سئوال است، چرا در جامعه‌ی کنونی با وجود پیشرفت‌های نقش شهروندی پیش از آنکه روابط اجتماعی عقلانی باشند به صورت احساسی شکل می‌گیرند و بجای اینکه برخورد قانونی با قشر کلاهبرداری که در کسوت متکدی منجر به زشت شدن چهره شهر و شهروندی می‌شوند، روز به روز بر این رفتار ناشایست اجتماعی و اخلاقی دامن می‌زنیم؟
در روزهایی که به پایان ماه مبارک رمضان و عید سعید فطر نزدیک می‌شویم، هر روزه شاهد رشد قارچ‌گونه‌ی دسته‌های جدید متکدی و گدایان در بستر شهر هستیم، آیا صحیح نیست که بر اساس ماده ۷۱۲ و ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی با جمع‌آوری متکدیان و جداسازی افراد نیازمند از متکدیان حرفه‌ای این تصویر زشت را از سیمای شهر پاک سازیم!
جمیله معظمی – ایسنا
