تالاب‌ها چشم‌انتظار تصمیم جدی مسئولان
شهروندان:
تالاب‌های ایران هر روز ناخوش‌تر از دیروز می‌شوند، درحالی‌که سازمان حفاظت محیط‌زیست طرحی را به مجلس فرستاده است تا در قالب طرح حفاظت از تالاب‌های ایران، به تصویب برسد.
حالا مجلسی‌ها می‌گویند که دولت دستور داده است این طرح فعلا مسکوت بماند؛ طرحی که امیدواری‌هایی را هرچند اندک برای نجات تالاب‌ها از بحران را در میان علاقه‌مندان به محیط‌زیست به وجود آورده بود. اما ظاهرا باید همچنان شاهد ادامه روند خشک شدن تالاب‌های کشور باشیم.
محسن سلیمانی، مدیر طرح حفاظت از تالاب‌های ایران، مجلس را در تصویب نشدن طرح حفاظت از تالاب‌ها مقصر می‌داند و می‌گوید: «با تصویب هرچه سریع‌تر این قانون بدون شک مسیرهای قانونی برای احیای تالاب‌ها فراهم می‌شود. هم‌اکنون تالاب‌های زیادی ازجمله تالاب هامون، ارومیه، پریشان و شادگان در انتظار تصویب این قانون هستند.»
سلیمانی با تاکید بر ضرورت تصویب هرچه سریع‌تر طرح حفاظت و احیای تالاب‌های کشور خبر از ایجاد وقفه این طرح در کمیسیون کشاورزی مجلس می‌دهد.
اما در مقابل، حبیب برومندداشقاپو، نماینده مجلس مردم پارس‌آباد مغان، مشکل اصلی تالاب‌ها را مربوط به دوران جنگ می‌داند که کشورهای همسایه از جمله ترکیه، با ایجاد سدهای متعدد، تالاب‌ها را خشک کردند. این عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی دراین‌باره گفت: «به نظر من، حرف ایشان درست نیست. دولت طرحی به مجلس درباره تالاب‌ها داده بود و خود اعضای کمیسیون نیز طرحی را تدوین کرده بودند که ما در مجلس این ۲ طرح را با هم ادغام کردیم. اما دولت دستور داد که این طرح مسکوت بماند و به صحن نرود. اما مساله این است که ما به اهمیت حفاظت از تالاب‌ها معتقد هستیم. همان‌طور که می‌دانید ریزگردها اصلی‌ترین عامل خشک شدن تالاب‌ها به ویژه در مناطق جنوبی هستند. در زمان جنگ بود که دولت ترکیه سوءاستفاده و با ایجاد سدهای متعدد، به روند خشک شدن تالاب‌ها کمک کرد. همین مساله سبب وجود ریزگردهایی شد که در سال‌های اخیر، یکی از عوامل موثر در آلودگی بوده است. ما هم تصمیم داریم هرچه سریع‌تر مشکلات بخش تالاب‌ها را حل کنیم. اما دلیل مسکوت ماندن این طرح، درخواست دولت بود. بررسی‌های لازم انجام شده است و ما منتظر دستور دولت هستیم».
هرچند محسن سلیمانی، مدیر طرح حفاظت از تالاب‌های ایران، با اشاره به وجود قوانین احیای تالاب‌ها، گفته بود: «پشتیبانی قانونی برای این قوانین وجود ندارد». این درحالی است که، شکرخدا موسوی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، قانون‌های مصوبه درباره تالاب‌ها و حفاظت از آنها را کم ندانست و گفت: «درباره تالاب‌ها و قوانین پیرامون آن، به اندازه کافی قانون تصویب شده وجود دارد. این دید اشتباهی است که همه مسائل را به گردن قانون بیندازیم و تنها منتظر افزایش حجم قانونگذاری باشیم. درعین این‌که درحال حاضر هم از لحاظ قانونی هیچ‌گونه محدودیتی برای حفاظت از تالاب‌ها وجود ندارد. توصیه من به ایشان هم این است که با توجه به قانون‌های موجود، اگر بخواهند هم می‌توانند کاری انجام دهند و از همین قانون‌های موجود استفاده کنند.»
کنوانسیون رامسر (THE RAMSAR CONVENTION ON WETLANDS) پیمانی بین‌المللی درباره حفاظت از تالاب‌های جهان است و در سال ۱۹۷۱ در شهر رامسر ایران تهیه شد و به امضای نمایندگان ۱۸ کشور شرکت‌کننده رسید. تالاب‌های مشمول این پیمان با نام «تالاب رامسر» شهرت دارند و ۱۶۰ کشور عضو این پیمان هستند.
اسماعیل کهرم، کارشناس محیط‌زیست درباره طرح حفاظت از تالاب‌های ایران، به «شهروند» گفت: «طرح بین‌المللی کنوانسیون رامسر در سال ۵۲ در رامسر با حضور موسسات بین‌المللی کلید خورد. از آن تاریخ تا حالا طبق این طرح، همه کشورهای عضو آن موظف شدند که تعدادی تالاب را به‌عنوان طرح رامسر معرفی کنند. این تالاب‌ها تحت عنوان «طرح حفاظت تالاب‌ها و پرندگان مهاجر» موظف شدند که از این تالاب‌ها محافظت کنند. ایران ۲۲ تالاب بین‌المللی را معرفی کرد که از آنها حفاظت کند اما در عمل از ۸ تعداد نتوانست حفاظت کند. فهرست مونرئال تالاب‌های دچار اشکال را معرفی می‌کند که درحال حاضر ۸ تا از تالاب‌های ایران در این فهرست قرار دارند که انزلی، میانکاله و ارومیه از نمونه همین‌ها هستند.
بنابراین طرح اصلی همان سال ۵۲ در رامسر رقم خورد. متاسفانه همه تالاب‌های ایران زیر خط انقراض هستند. بنابراین با آمدن دولت جدید، سازمان حفاظت از مجلس درخواست کرد تا طرح حفاظت از تالاب‌ها را تصویب کند. طبق این طرح سازمان حفاظت محیط‌زیست با وزارت نیرو درواقع موظف می‌شوند که مقدار حقابه تالاب‌ها و دریاچه‌ها را حفظ کنند و اجازه ندهند که آب تالاب‌ها خارج شوند. که درحال حاضر این طرح در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است». او در پاسخ به این‌که مجلس به سفارش دولت طرح حفاظت از تالاب‌ها را مسکوت گذاشته است، نیز افزود: «اگر این مساله درست باشد، باعث تاسف است. مساله تالاب‌های ما آن‌قدر پراهمیت است که هرچه زودتر تصمیمی جدی برای آن گرفته شود، باز هم دیر است.»
شفق محمدحسینی
شهروند
