تاریخ انتشار : شنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۲۲:۰۴

شهروندان:
برآوردها نشان می دهد که معیشت بیش از 5 هزار خانوارمحلی به تالاب شادگان به عنوان یکی از مهمترین تالاب های بین المللی کشور وابسته است، بنابراین اگر شادگان از بین برود محیط زیست این منطقه و معاش این خانواده ها باهم از بین می رود.

تالاب زیبای شادگان همچون بستری آبی و زیبا در قلب شهر شادگان در استان خوزستان آرمیده است ، صدای خش خش نیزارها که با نوازش باد به این سو و آن سو می روند دل هر بیننده ای را به آرامش دعوت می کند.

کودکان شاد و سرخوش بر روی قایق های کوچک و باریک بر روی بستر تالاب به این سو و آن سو می روند ، ماهی های کوچک و بازیگوش بستر تالاب ، به آب زدن گاومیش ها و جست و خیز انواع پرندگان و شنیدن صدای زیبای آنها ، هر انسانی را به حفاظت از این پهنه آبی زیبا ترغیب می کند.

وقتی با قایق از دل تالاب عبور می کنی وجود پرندگانی زیبا مانند طاووسک که با پرهایی زیبا و به رنگ های چشم نواز آبی، آجری و خاکستری در مقابلت فخر فروشی می کند، دلت را به درد می آورد که چرا خود خواهی انسان حد و مرز ندارد.

با شکافتن سینه تالاب و پیش رفتن در آن با صحنه های زیبایی مواجه می شوی که جست و خیز جوجه پرندگان از میان نیزارها ناخودآگاه لبخند را روی لبان هر بیننده ای می نشاند و یا سر به زیر بودن گاومیش ها و فرو رفتن آرام آنها در تالاب این سوال را در ذهن ایجاد می کند که چرا نباید به حیات و مرز زندگی این موجودات احترام گذاشت!

حصیرهای بافته شده از نی تالاب حصاری است که مرز بین آب و منازل روستاییانی را که چشم امیدشان به تالاب شادگان است ، مشخص می کند، تالابی که حصار خانه های روستاییان را هم تامین می کند.

روستاییانی که در دل تالاب زندگی می کنند معتقدند که حیاتشان به حیات تالاب وابسته است. آنها از ماهیگیران غیر مجازی که به وسیله برق اقدام به ماهیگیری می کنند، گله دارند و از مسوولان می خواهند که به این موضوع رسیدگی کنند.

جاده کشی از میان تالاب، فعالیت های صنعتی و کشاورزی اطراف تالاب، ورود فاضلاب و پساب های صنعتی، شکار و صید بی رویه و غیر مجاز و کاهش آورد آب مورد نیاز تالاب از جمله تهدیدات و مشکلات تالاب شادگان است.

تالاب شادگان با مساحت ۴۰۰ هزار هکتار که از این مقدار ۳۲۷ هزار و ۷۶۵ هکتار آن پناهگاه حیات وحش است واقع در جنوب غرب ایران و جنوب جلگه خوزستان حد فاصل شهرستان های شادگان ، آبادان و ماهشهر قرار دارد.

گیاهانی همچون نی ، جگن (چولان)، بردی، لوئی و علف شور گونه های گیاهی تالاب شادگان است که مامن پرندگان زیبای این حوضه آبی است.

این پهنه آبی یکی از مهمترین زیستگاه های پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است که همه ساله از ابتدای پاییز تا اواخر زمستان حدود ۵۰۰ هزار پرنده برای زمستان گذرانی به این تالاب می آیند، بیش از ۱۷۰ گونه پرنده در تالاب شناسایی شده که شاخص ترین آنها شامل اردک مرمری ، اکراس آفریقایی ، فلامینگو، پلیکان خاکستری و دراج است.

تالاب شادگان بیش از ۴۰ گونه پستاندار را هم در خود جای داده است که مهمترین آن دلفین بینی بطری است این حیوان در دهانه خلیج فارس و خورموسی به خوبی مشاهده می شود، گراز، گربه جنگلی، شنگ و گرگ عبدالزهرا سنواتی فرماندار شهرستان شادگان در حاشیه بازدید از تالاب شادگان گفت: ارزش تالاب شادگان برای جوامع محلی بسیار زیاد است به گونه ای که از نفت هم ارزشمندتر است.

وی افزود: برای حفاظت از تالاب شادگان طرح های زیادی در دست اجراست که انتقال آب از کارون به این پهنه آبی یکی از انهاست که با در نیمه نخست سال آینده با سرمایه گذاری ۸۰۰ میلیون تومانی، آب کارون به تالاب شادگان منتقل می شود.

وی تاکید کرد: باید توسعه صنعت ، کشاورزی ، اقتصاد و گردشگری در استان در کنار حفاظت از تالاب انجام شود.

سنواتی با بیان اینکه بیش از ۱۵۰ هزار نفر در شهرستان شادگان زندگی می کنند، اظهار داشت: معیشت بیش از ۵ هزار نفر از تالاب شادگان تامین می شود.

وی درباره پسماندهای صنعتی و پساب های صنعتی که تالاب شادگان وارد می شود، گفت: فناوری تصفیه فاضلاب و پسماندها وجود دارد و تحقیقات نشان می دهد که از نظر بهداشتی مشکلی ندارند اما مساله اصلی مشکل شرعی است.

سنواتی تاکید کرد: نمی توان فعالیت های صنعتی و کشاورزی را دست کم گرفت بلکه باید به رونق آن کمک کرد، اما باید به گونه ای برنامه ریزی شوند که واحدهای تصفیه خانه ای نیز احداث شود.

وی درادامه به حفاظت از تالاب شادگان و پرندگان موجود در آن اشاره کرد و گفت: در بسیاری موارد دیده شده که افراد زیادی با شلیک تیر باعث می شوند تا پرندگان تالاب بترسند و به پرواز درآیند که برای ارضای این میل افراد قرار شد باشگاه تیر اندازی در محدوده تالاب شادگان ایجاد شود که در دست اقدام است.

سنواتی با بیان اینکه پیشنهاد شده است تا مدیریت تالاب شادگان به مردم بومی این منطقه واگذار شود، گفت: متاسفانه در سال های اخیر افراد سود جو با برق اقدام به صیادی در تالاب شادگان می کنند که این مساله نارضایتی افراد بومی را به همراه داشته است زیرا معاش تعداد زیادی از افراد بومی از راه صیادی است که خوشبختانه به دلیل درک این مساله توسط افراد بومی ، به نهادهای ذیربط گزارش می دهند.

همچنین مهدی طبری بخشدار منطقه خنافره شهرستان شادگان استان خوزستان به فعالیت های صنعتی اطراف تالاب شادگان اشاره کرد و گفت: فعالیت کارخانه نیشکر در حاشیه تالاب شادگان و ورود فاضلاب ان به تالاب موجب شوری آب آن شده است که باید بر فعالیت های صنعتی اطراف تالاب نظارت کافی صورت گیرد.

وی با اشاره به انتقال آب کارون به تالاب شادگان اظهار داشت: این امر می تواند موجب رونق اشتغالزایی به خصوص ماهیگیری در این محدوده شود زیرا شغل مردم در این منطقه ماهیگیری، شکار و دامداری است.

طبری گفت: انتقال آب کارون به تالاب شادگان موجب پرآبی تالاب می شود و در نهایت از شوری آب آن می کاهد.

همچنین محسن سلیمانی روز بهانی درباره تالاب شادگان به خبرنگار ایرنا گفت: مساله اصلی در مورد تالاب شادگان بحث تامین حقابه، تغییر کاربری اراضی و به تبع آن ورود آلاینده ها به بستر تالاب است.

وی با بیان اینکه جاده کشی از میان تالاب موجب تکه تکه شدن آن شده است تاکید کرد: این به آن معنا نیست که نباید در حاشیه تالاب توسعه ای داشته باشیم بلکه تاکید بر این است که توسعه مبتنی بر حفاظت از تالاب باشد.

سلیمانی گفت: بر این اساس تلاش کردیم در استان خوزستان با همکاری اداره کل محیط زیست استان و بقیه دستگاه های ذیربط یک برنامه جامع مدیریتی برای تالاب شادگان تهیه و تدوین کنیم که به تبع آن تمام دستگاه های اجرایی برای توسعه و حفاظت از تالاب درکنار هم قرار گیرند که این برنامه تهیه شده و به تصویب شورای برنامه ریزی استان رسیده است.

وی افزود: این برنامه مدیریتی با کمک ذینفعان مختلف تدوین و در آن تکلیف و فعالیت دستگاه های مختلف مشخص شد و ساختارهای بین بخشی برای اجرای این برنامه مدیریتی شکل گرفته است.

سلیمانی اظهار داشت: بر اساس این برنامه کمیته های استانی و محلی شکل گرفته است که استاندار خوزستان و فرماندار شهر شادگان به ترتیب رییس این کمیته ها هستند که وظیفه آنها اجرایی کردن برنامه مدیریتی است که در سطوح کارشناسی تهیه و به تصویب رسیده است.

به گفته وی فرایند تهیه برنامه جامع تالاب شادگان در سال ۱۳۸۹ آغاز شد و سال ۱۳۹۰ هم به تصویب شورای برنامه ریزی استان رسید.

مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران ادامه داد: در این کارگروه بر تامین حقابه تالاب شادگان تاکید شده، همچنین بحث توسعه اکوتوریسم مورد توجه قرار گرفته و قرار است مرکز بازدید کنندگان از تالاب شادگان نیز در حاشیه آن راه اندازی شود.

وی گفت: همچنین یکی از اقدامات مثبت این کارگروه ها انتقال دپوی زباله از کنار تالاب شادگان به خارج از محدوده است که انجام شده است.

سلیمانی اظهار داشت: به نظر می آید بعد از شکل گیری این برنامه مدیریتی، اقدامات خوبی در منطقه شکل گرفته که موجب تغییر نگرش مدیران سیاسی استان از جمله استاندار و فرماندار خوزستان شده و آنها پیگیر اقدامات حفاظت از تالاب شادگان هستند.

سلیمانی تاکید کرد: تالاب شادگان با مشکلات زیادی مواجه است اما به دلیل کارهایی که انجام شده نسبت به سال های قبل وضعیت بهتری دارد و تاکید مسوولان منطقه هم بر توسعه درکنار حفاظت از تالاب است.

وی تصریح کرد: به نظر می رسد مسوولان سیاسی و توسعه ای استان این پیام را دریافت کردند که تالاب برای استان و زندگی مردم یک فرصت است تالاب فقط به عنوان یک اکوسیستمی که قرار باشد از جانوران و تنوع زیستی منطقه حمایت کند نیست بلکه یک فرصت جدی برای جوامع محلی، موضوع فرایندهای توسعه ای ، امنیت اجتماعی و امنیت شغلی برای مردم است.

سلیمانی تاکید کرد: مسوولان سیاسی ، اجتماعی و توسعه ای استان با دریافت این پیام به این نتیجه رسیدند که باید الگوهای توسعه ای خود را مبتنی بر حفاظت تالاب شادگان برنامه ریزی و تدوین کنند.

همچنین سید عادل مولا معاون محیط طبیعی اداره کل محیط زیست استان خوزستان با بیان اینکه در استان خوزستان ۲۸ شهرستان وجود دارد، گفت: در سال های گذشته مناطق تحت مدیریت، حدود ۴۳۶ هزار هکتار بوده که در سال گذشته به ۶۸۶ هزار هکتار رسیده است.

وی اظهارداشت: چهار منطقه شکار ممنوع تابع قوانین در استان خوزستان وجود دارد و تالاب شادگان در سال ۱۹۷۵ در کنوانسیون بین المللی به عنوان منطقه تحت مدیریت به ثبت رسیده است.

مولا گفت: ۶۰ گونه پستاندار از ۱۹۴ گونه در کشور در استان خوزستان وجود دارد، همچنین ۲۸۵ گونه پرنده از ۵۲۱ گونه در کشور در تالاب های خوزستان زیست می کنند و ۷۵ گونه خزنده نیز در این استان وجود دارد.

به گفته وی بیش از ۴۰ درصد از گونه های جانوری کشور در این استان زیست می کنند همچنین ۴ تالاب شادگان با وسعت بیش از ۴۰۰ هزار هکتار ، هورالعظیم با وسعت بیش از ۵۰۰ هزار هکتار ( یک سوم آن در ایران و دو سوم آن در عراق واقع شده ) ، میانگرا و بام دژ در این استان وجود دارد.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست استان خوزستان اظهارداشت: حدود ۵ هزار نفر در تالاب شادگان صیادی می کنند و میزان صید ماهی در آن حدود ۱۵ هزار تن است.

وی گفت: حدود ۵۱۵ صیاد پرنده در این منطقه فعالیت می کنند که هر کدام می توانند ۷۲ روز اقدام به صید کنند.