پدیده خشکیدگی، بلای جان جنگل‌ها
شهروندان:
همزمان با فرا رسیدن فصل گرما و بروز پدیده خشکیدگی،هر سال شاهد از دست رفتن یک هزار هکتار از 14 میلیون و 200 هزار هکتار عرصه‌های جنگلی کشور بر اثر گرد و غبار، آلودگی و از همه مهم‌تر آتش سوزی هستیم. با توجه به این که هر هکتار جنگل 68 تن گرد و غبار را جذب می‌کند، این حجم تخریب، موجبات آلایندگی هرچه بیشتر هوا را در آینده فراهم می‌کند.
براین اساس کارشناسان معتقدند برای مقابله با این حوادث که بعضاً از طرف خود انسان‌ها رخ می‌دهد، می‌بایست فرهنگ‌سازی شود.
خطر خشکیدگی ۳۰ هزار هکتار از جنگل‌های چهارمحال و بختیاری
«سعید یوسفپور»، مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری در این خصوص با اشاره به این که با فرا رسیدن فصل گرما، حفظ درختان جنگل‌های این استان غیرممکن می‌شود،تأکید کرد: «۳۰هزار هکتار از جنگل‌های این استان در معرض خشکیدگی است که بالاترین فرسایش خاکی در کشور با رقم ۲۵تن در هکتار و در برخی نقاط تا ۴۸تن در هکتار به چهارمحال و بختیاری اختصاص دارد.»
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری با تأکید بر این که پدیده بیابان زایی در این استان در حال شکل‌گیری است،اظهار داشت: «کاهش منابع آب زیر زمینی، ایجاد کانون‌های گرد و غبار، فرو نشست زمین، زوال اکوسیستم‌های جنگلی و مرتعی در این استان از نشانه‌های شروع پدیده بیابانزایی در این منطقه است.»
وی با اشاره به این که باید با روش‌های متفاوت و کارشناسی شده با این پدیده مقابله کرد، گفت:« قبل از تأثیر جدی پدیده بیابان زایی و بروز مخاطرات غیرقابل بازگشت در محیط زیست، باید با تدابیر مناسب با این پدیده مقابله کرد.پدیده بیابانزایی، اکوسیستم‌های جنگلی و مرتعی زاگرس را با مخاطره‌های جدی مواجه کرده است.»
یوسفپور با بیان این که از نظر اخلاقی، دینی و قانونی مکلف به حفظ محیط زیست هستیم، گفت: «کیفیت محیط زیست بر کیفیت زندگی ما می‌تواند تأثیر مستقیم داشته باشد، پس لازم است در حفظ آن کوشا باشیم.»
تشکیل ستاد و کارگروه اطفای حریق در شهرستان‌های ایلام
«محمد کریم ویسی»، خبرنگار ما از ایلام گزارش داد: «رضا احمدی»، مدیرکل منابع طبیعی استان ایلام نیز با توجه به فرا رسیدن تابستان، از تشکیل ستاد و کارگروه اطفای حریق در شهرستان‌های این استان به ریاست فرمانداران برای جلوگیری از آتش سوزی در جنگل‌های این منطقه خبر داد و افزود: «علاوه بر اینها در مناطق حساس این استان با انجام آتش بر و سایر اقدام‌های حفاظتی، مانع از آتش سوزی شده و در کانون‌های بحرانی با به کارگیری دیده‌بان یا همان قرق بان تمهیدات لازم برای جلوگیری از آتش سوزی جنگل‌های این منطقه اندیشیده شده است.» وی اظهار داشت: «برای جلوگیری از آتش سوزی در جنگل‌های این استان، نیروهای منابع طبیعی و گروه‌های کشیک با در اختیار داشتن وسایلی چون آتش کوب، فلاش بک، شن کش، بیلچه وغیره در زمان‌های حساس وارد عمل می‌شوند.»
احمدی با بیان این که علاوه بر نیروهای منابع طبیعی، بسیج و همیاران طبیعت در زمان‌های حساس این اداره کل را یاری خواهند کرد، افزود: «در سال گذشته ۲۷ مورد آتش سوزی در جنگل‌های این استان رخ داد که با تلاش همکاران، خوشبختانه هیچ گونه آسیبی به درختان وارد نشد. ۳۰ هکتار از مراتع و جنگل‌های این استان در سال گذشته دچار حریق شده که با اقدام‌های پیشگیرانه و همکاری همیاران طبیعت، خوشبختانه هیچ کدام از درختان از بین نرفته است.»
مدیرکل منابع طبیعی استان ایلام، سهم این دیار از سرانه جنگلی زاگرس را ۶۴۲ هزار هکتار عنوان کرد و گفت: «هر چند در سال‌های گذشته با اقدام‌های پیشگیرانه، مانع آتش سوزی در جنگل‌های این استان شده، اما متأسفانه به دلیل ریزش ریزگردهای عربی و خشکسالی‌های متوالی، بسیاری از درختان این استان خشک شده که این موضوع باعث نگرانی دوستداران طبیعت شده است. خشکسالی‌های متوالی، بارش ریزگردها، انگل لورانتوس، سوسک چوب خوار و دیگر عوامل غیرطبیعی باعث خشکیدگی تعداد زیادی از درختان بلوط و بنه این استان شده که امیدواریم مسئولان ذیربط با پیشگیری کارشناسانه به کمک درختان این دیار بشتابند.»
وی با اشاره به این که مرگ ناگهانی درختان بلوط در ۱۱ استان منطقه زاگرس به عینه دیده شده،اما شرایط جنگل‌های استان ایلام به مراتب بحرانی‌تر است،اظهار داشت:« ۱۰ درصد این جنگل‌ها، تاکنون به دلیل عوامل متعدد و اعلام شده خشک شده‌اند.ایلام دارای ۶۴۰ هزار هکتار جنگل از نوع متوسط، فقیر و غنی است که عمده گونه‌های آن را درختان بلوط و بنه تشکیل می‌دهد که در این سال‌ها ۱۰۰ هزار هکتار یعنی یک ششم جنگل‌های آن به سبب عوامل غیرطبیعی خشک شده است.جنگل‌های این استان ۶۴۲ هزار هکتار از کل این منطقه را دربر می‌گیرد که جزو جوامع جنگلی مناطق خشک و نیمه‌خشک سلسله جبال زاگرس است.جنگل‌های استان ایلام شامل ۲هزار و۵۹۴ هکتار جنگل انبوه،۲۱۱ هزارو ۸۴ هکتار جنگل نیمه انبوه،۴۱۶ هزارو ۷۹۵ هکتار جنگل تنک، ۷ هزارو ۲۰۶ هکتار بیشه زار و ۳ هزار و ۹۸۸ هکتار دست کاشت است.»
خشکیدگی بخشی از جنگل‌های شمال
گیلان از استان‌های شمالی کشور است که ۵۶۴ هزار هکتار جنگل، ۲۶۷ هزار هکتارمرتع و ۴ هزار و ۵۸۹ هکتار اراضی ساحلی دارد.
هرچند انتظار می‌رود این استان با توجه به شرایط آب و هوای خاص خود، مشکلی از بابت خشکیدگی جنگل نداشته باشد،اما «رحمت‌الله رحمانی»، مدیرکل منابع طبیعی گیلان در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما گفت: «جنگل‌های دست کاشت رودبار دچار خشکیدگی شده‌اند. همچنین بخش‌هایی از جنگل‌های دست کاشت سراوان و تالش بویژه درختان سوزنی برگ این مناطق در معرض خشکیدگی است که با گرم شدن هوا، نگرانی در خصوص تشدید این خشکیدگی بیشتر می‌شود.
از سوی دیگر، امسال شاهد بارندگی‌های خوبی در گیلان بودیم و علوفه جنگلی رشد نامتعارفی داشته و به همین دلیل جنگل‌ها با گرم شدن هوا، مستعد آتش‌سوزی هستند.»
رحمانی با اشاره به درگیری بخشی از جنگل‌های آستارا با بیماری بلایت که نوعی قارچ است،افزود: «این بیماری نیز متأسفانه با گرم شدن هوا تشدید می‌شود.»
وی درتشریح اقدام‌های منابع طبیعی گیلان برای کنترل آتش سوزی‌های احتمالی،گفت:«در این راستا و درآستانه فصل گرما، گشت‌های مراقبت از جنگل‌ها افزایش یافته است.همچنین کانون‌های آتش سوزی شناسایی شده تا با کنترل بیشتر آن‌ها، از بروز آتش‌سوزی جلوگیری شود. شرایط گیلان به گونه‌ای است که دامداران در «میان بند» جنگل هستند و در صورت توجه نکردن به مسائل آنان، می‌تواند مشکل‌زا باشد.»
مدیرکل منابع طبیعی گیلان از مسافران گیلان خواست، از جنگل‌هایی که متعلق به خودشان است به خوبی مراقبت کنند.در حاشیه جنگل‌ها که بیشتر پذیرای مسافران هستند، مکان‌هایی برای روشن کردن آتش در نظر گرفته شده تا ضمن تأمین آسایش مسافران، خطری در خصوص آتش‌سوزی متوجه جنگل‌ها نباشد.
خشکیدگی نیمی از جنگل‌های لرستان
لرستان جزو ۱۱ استان زاگرس‌نشین است که وسعت اراضی جنگلی آن به یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار می‌رسد، اما این استان نیز چند سال است که همانند دیگراستان‌های دامنه زاگرس دچار خشکیدگی درختان بلوط شده است.
«مهرداد بهاروند»، مدیرکل منابع طبیعی لرستان در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما در این باره گفت:« ۵۶۳ هزار هکتار از اراضی جنگلی این استان به خشکیدگی درختان بلوط دچار شده‌اند که ادامه این روند می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را به منابع طبیعی این منطقه وارد کند.
آمارها نشان می‌دهد، سطح خشکیدگی درختان بلوط زاگرسی در سال ۹۰ معادل ۲۵۰ هزار هکتار و در سال ۹۱، ۲۷۵ هزار هکتار بوده است. در سال‌های گذشته به دلیل تغییرات اقلیمی، افزایش دمای هوا، خشکسالی و تشدید ریزگردها، پدیده خشکیدگی تشدید شده است.»
بهاروند گفت: «هر چند علت قطعی این پدیده هنوز مشخص نشده،اما بدون شک گرم شدن هوا در تشدید آن مؤثر است و این نگرانی ما را دوچندان کرده است.»
وی در خصوص راهکارهای کوتاه مدت برای کنترل این پدیده گفت: «در این راستا عملیات اجرایی مقابله با این بیماری در سطح ۱۱ هزار هکتار از اراضی لرستان در دست اجرا است.از سوی دیگر، در مناطقی که هنوز درگیر نیستند، عملیات هرس اجرایی شده تا درختان قویتر و مقاوم‌تر شوند. همچنین عملیات جایگزینی از طریق نهال‌های مقاوم به این بیماری در مناطق درگیر انجام می‌شود. نهالستان‌های لرستان ظرفیت تولید سالانه ۵ میلیون نهال جنگلی را دارد.
مدیرکل منابع طبیعی لرستان خاطرنشان کرد: «کارشناسان این اداره کل هر ۱۵ روز یکبار، گزارش وسعت اراضی دچار خشکیدگی را به سازمان جنگل‌ها ارائه می‌کنند.»
ایران
