تاریخ انتشار : یکشنبه ۱۰ آذر ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۷:۳۰

شهروندان – سید حسن موسوی چلک*:
همزمان با تدوین منشور حقوق شهروندی توسط دولت، بحث‌هایی بین کارشناسان حوزه اجتماعی مبنی بر نقش پلیس در جامعه شکل گرفته است. باید گفت در هر جامعه برای حفظ امنیت مردم باید سازوکارهای مختلفی طراحی کرد که این سازوکار‌ها عموما با حضور پلیس تعریف می‌شود.

با این وجود، بحث‌های در گرفته در این باره است که پلیس نباید همه جا حضور داشته باشد. باید سازوکاری تعریف کرد که از حضور فیزیکی و ملموس پلیس کاست و در عوض باید زمینه و بستر مدیریت اجتماعی را فراهم کرد.

مدیریت اجتماعی کارآمد به افزایش سرمایه اجتماعی می‌انجامد.در حوزه اجتماعی نباید کاری کرد که مردم و پلیس رو در روی هم قرار بگیرند. آخرین مداخله باید مداخله پلیسی و برخورد انتظامی باشد و حتی در این برخورد نیز باید ملاحظات اجتماعی در نظر گرفته شود. واقعیت این است که همچنان برخی از شهروندان به اینکه پایشان به کلانتری باز نشده است افتخار می‌کنند. حال در نظر بگیرید باز شدن پای مردم به کلانتری راحت اتفاق بیفتد.

مسلم است که زیانبار خواهد بود بنابراین، در کلانتری باید آخرین در باشد. تجربه ما در زمینه گشت ارشاد و دیگر طرح‌های ضربتی نشان می‌دهد برخورد انتظامی با مسائل اجتماعی نه تنها به رفع آسیب‌ها نمی‌انجامد بلکه ممکن است به آنها دامن زند. اگر برخورد پلیسی کارگشا بود می‌شد با اعدام کردن یکسری معتاد مشکل اعتیاد را حل کرد. همه می‌دانیم اگر دست به چنین کاری بزنیم نه تنها مشکلی حل نمی‌شود که با مشکلات دیگری رو به رو خواهیم شد.

باید بیش از همه بر افزایش سرمایه اجتماعی و مشارکت اجتماعی شهروندان تاکید کرد. کسی منکر لزوم برخورد انتظامی در موارد خاص نیست اما، این موارد باید خاص و محدود باشند و همانطور که عنوان شد راهکار آخر را برخورد‌های قضایی و انتظامی قرار داد؛ حال آنکه، برخورد قضایی و انتظامی در شرایط خاص، نفی‌کننده مداخلات اجتماعی نیست.

درباره منشور حقوق شهروندی به جز محتوای آن که حوزه خصوصی افراد را محترم می‌شمارد بحثی دیگر نیز وجود دارد و آن ضمانت اجرایی این منشور است. باید پرسید چقدر به منشورهای دیگر عمل کرده‌ایم؟ و اگر پاسخ این است که هیچ یا خیلی کم باید به فکر این باشیم که برای منشور حقوق شهروندی که به تازگی تدوین شده یک سازوکار اجرایی تعریف شود.

مساله این است که ببینیم ما به دنبال یک کار تبلیغاتی هستیم یا واقعا دغدغه این را داریم که حقوق شهروندی رعایت شود؟منشور حقوق شهروندی را می‌توان گام اولیه قلمداد کرد. به هر حال سندی تدوین شده است اما، همانطور که گفته شد نباید فقط به تدوین آن اکتفا کرد و اگر غم حقوق شهروندی را می‌خوریم باید قوانینی در این زمینه تصویب کنیم.

* رئیس انجمن مددکاران ایران

آرمان