تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۶:۰۸

شهروندان:
کتاب «مبانی توسعه پایدار در ایران» که حاوی مقالات هفت چهره علمی و دانشگاهی کشور است توسط انتشارات علم منتشر شده است.

این کتاب به کوشش تعدادی از اساتید علوم سیاسی،علوم اقتصادی و جغرافیایی توسط نشر علم چاپ وروانه بازار کتاب شده است.

مبانی توسعه پایدار در ایران: دکتر جواد اطاعت، دکتر فرهاد دژپسند، دکتر علی دینی ترکمانی، دکتر محمود سریع القلم، دکتر مظفر صرافی، دکتر وحید محمودی، دکتر بهروز هادی زنور – انتشارات علم.

تقدیم به:

*کارگران، کارآفرینان و سرمایه گذاران بخش خصوصی که تلاشهای آنها در تاروپود توسعه ایران تنیده شده است.

* کشاورزانی که با یادگیری شیوه های نوین کشاورزی واستفاده بهینه ازآب وخاک تلاش می کنند درواحد سطح محصول بهترو بیشتری را تولید کنند.

* صنعت گرانی که کیفت محصولات تولیدی را فدای کمیت نمی کنند.

* مهندسانی که در کنار تخصص نسبت به توسعه ایران متعهدند.

* ثروتمندانی که به تولید ،اشتغال ودر مجموع به بزرگی اقتصاد ایران می اندیشند.

* فعالان اقتصادی که به جای انحصار، خود را برای رقابت با دیگران آماده می کنند.

*هنرمندانی که با خلق آثار هنری وصنایع دستی زیبا ،ذوق،قریحه وهنر ایرانی را به دنیا معرفی می کنند.

* سینما گرانی که آیینه زندگی جمعی اند وبا انعکاس فرهنگ ایرانی نکات درس آموز آن را باز تولید ومروج کار، تلاش وتوسعه وپیشرفت ایران هستند.

* کسانی که توسعه وپیشرفت ایران را محصول خودباوری،خرد وتلاش جمعی ایرانیان می دانند وخود را برای رقابت در عرصه جهانی آماده می کنند.

* برنامه ریزان وبرنامه نویسانی که با امید به آینده بهتر برای ایران وایرانی در تدوین برنامه های توسعه تلاش کرده اند.

* پژوهشگرانی که با نظریه پردازی ، تولید علم واختراعات خود بنیانهای توسعه را بنا می گذارند.

* دولتمردانی که به اصل رقابت برای کسب مسئولیت معتقد ووفادارند ودر دوره کوتاه مسئولیت به جای دغدغه حفظ،تقویت وتوسعه قدرت خویش دغدغه آزادی،آبادانی، پیشرفت وتوسعه ایران را دارند.

* وسرانجام به همه کسانی که دل در گرو توسعه واعتلای ایران عزیز دارند.

کتاب «مبانی توسعه پایدار در ایران» که حاوی مقالات هفت چهره علمی و دانشگاهی کشور است توسط انتشارات علم پاییز به بازار آمد. دکتر جواد اطاعت، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی؛ دکتر فرهاد دژپسند، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی رییس‌جمهور؛ دکتر محمود سریع القلم، استاد علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی؛ دکتر مظفر صرافی، عضو هیات علمی گروه جغرافیای دانشگاه شهید بهشتی؛ دکتر وحید محمود، استاد گروه مدیریت دانشگاه تهران؛ دکتر علی دینی ترکمانی، استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران و دکتر بهروز هادی زنوز، پژوهشگر گروه پژوهشی اقتصاد کلان مرکز تحقیقات استراتژیک از نویسندگان این کتاب هستند.

نویسندگان این کتاب در بخش اول به «مثلت نظام تدبیر و توسعه پایدار» می‌پردازند و ابتدا «فرهنگ سیاسی و توسعه در ایران» را بررسی می‌کنند و سپس «توسعه به مثابه حکمروایی شایسته» را موضوع تحقیق قرار می‌دهند. در فصل سوم این بخش به سراغ «سیاست خارجی و توسعه در ایران» می‌پردازند و جایگاه ایران را در نظام بین‌الملل بررسی می‌کنند. عنوان فصل چهارم نیز «تمرکززدایی اقتصادی (خصوصی‌سازی) » است که بیشتر درباره تجربه خصوصی‌سازی در کشورهای توسعه یافته چون بریتانیا، فرانسه، شیلی و رومانی و بررسی نظام اقتصادی ایران در قانون اساسی و جایگاه شرکت‌های دولتی در این اقتصاد است.

در ابتدای مقدمه این کتاب آمده: توسعه فرآیند گذار از وضع موجود به وضع مطلوب در عرصه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. توسعه به مثابه نهالی است که باید غرس شود و با مراقبت و مواظبت رشد کرده، بالنده شده تا به ثمر بنشیند. آنچه در این فرآیند نقش‌آفرینی می‌کند چگونگی تعامل انسان با طبیعت در ظرف زمان است. البته مبحث توسعه موضوع جدیدی نیست. بهبود شرایط زندگی انسان واستفاده بهینه از منابع و امکانات مادی ومعنوی، در طول تاریخ از دغدغه‌های اصلی جوامع انسانی به طور اعم و متفکران، صاحبنظران وحاکمان به طور اخص بوده است. دوره پارینه‌سنگی، نوسنگی، مس و مفرغ، انقلاب صنعتی و دوره کنونی بیانگر سیر تکامل اندیشه انسان برای چگونگی بهره‌وری از امکانات و منابع موجود در طبیعت بوده است.

در پایان این مقدمه، نویسنده می‌نویسد: بنابراین در گفتمان توسعه پایدار خوشبختی چندجانبه نسل کنونی و نسل‌های آینده مورد توجه و عنایت قرار گرفت. با این رویکرد بر اساس شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وسیاسی آنچه مفروض ما است توسعه‌نیافتگی ایران در مقایسه با پیشرفت‌های تمدن جدید بشری است. موضوع بعدی دلایل این توسعه‌نیافتگی است. مهم‌تر آنکه برای جبران این توسعه‌نیافتگی چه باید کرد؟ یا به عبارتی راه برون‌رفت از این وضعیت کدام است؟ نظریه‌یی که مبنای این نوشتار است، این است که علت اولیه و موجده توسعه‌نیافتگی داخلی است وعلت مبقیه و تعمیق توسعه‌نیافتگی به چگونگی روابط و مناسبات حاکم برنظام بین‌المللی ارتباط پیدا می‌کند. این نظریه با رویکردی اثباتی و نه‌ سلبی توسعه‌یافتگی کشوری چون ایران را در گروی سه مثلث «نظام تدبیر»، مثلث «سرمایه‌ها» و مثلث «تمرکززدایی» می‌داند.

با این رویکرد هرم توسعه مرکب از سه مثلث و ۹ ضلع شکل خواهد گرفت. همان‌گونه که در نمودار فوق پیداست فرهنگ سیاسی، سرمایه اجتماعی و دموکراسی و جامعه مدنی اضلاع قاعده این هرم را تشکیل می‌دهند. ارتباط این عوامل نه‌تنها به صورت همبستگی مکانیکی بلکه دارای پیوستگی ارگانیکی است. به عبارتی مجموعه این عناصر به مثابه اعضا و جوارح یک موجود زنده است که بدون یکی، دیگری نیز به صورت نهادمند نمی‌تواند وظیفه و کارکرد خود را به نحو مطلوبی به انجام برساند و باعث رشد و پویایی و تداوم توسعه شود. به بیان دیگر فرآیند توسعه پایدار زمانی شکل گرفته و به پیش خواهد رفت که تمامی این عناصر و عوامل در تعامل با یکدیگر کارکرد خود را به نحو مطلوب و موثری به انجام برسانند. بر مبنای این نظریه هر مثلث یکی از بخش‌ها و هرکدام از این اضلاع یکی از فصول این پژوهش را تشکیل می‌دهند.