وجود غبار اورانیومی تکذیب شد!
شهروندان:
«در ریزگردهایی که از عراق می‌آیند، احتمال وجود اورانیوم است.»، «ورود هرگونه غبار آلوده به مواد رادیواکتیو به کشور را تکذیب می‌کنم. » این دو سخن متفاوت از سوی دو مقام مسوول در یک همایش بود، همایشی که رییس دانشگاه محیط زیست کشور از وجود اورانیوم در ریزگردهای عراق سخن گفت و سخنران بعدی که رییس ایمنی هسته‌یی کشور بود سخنان را غیرکارشناسی دانست و آن را تکذیب کرد، کاری که سازمان محیط زیست هم در سال‌های گذشته که هرچندوقت یکبار حرفی از اورانیوم می‌شود، انجام می‌دهد.
اما استان‌های همجوار با کشور عراق در جنوب غربی کشور، استان‌هایی‌اند که بیشترین صدمات سلامتی بر آنان وارد می‌شود، آنقدر که حتی بارش باران هم راه نفس آنان را می‌بندد و باید هیاتی برای بررسی تاثیر باران اهواز و شهرهای اطرافش بر سلامتی مردم راهی این شهر شوند.
اما وجود اورانیوم در ریزگردهای بادآورده از عراق مساله‌یی پوشیده نیست و همواره از سوی نمایندگان استان خوزستان مورد تذکر واقع شده، تذکری که تقریبا راه به جایی نبرده و تنها آنها متهم به تشویش ذهن‌های مردم شده‌اند، اورانیومی که منجر به صدمات جسمی عمیقی چون تولد نوزادان نارس و بیماری‌های ژنتیکی می‌شود. اما اصغر محمدی فاضل که خود زمانی در سازمان محیط زیست یکی از معاونت‌های سازمان را بر عهده داشت، از اورانیومی حرف می‌زند که از سال‌ها پیش در کشور عراق به جا مانده و مدت‌هاست دارد سوار بر ریزگردها به جان مردم می‌رود. او از موضوعی حرف می‌زند که اگر درصد کمی هم احتمال درست بودنش باشد، جان عده زیادی از مردم را به خطر انداخته است.
او از لزوم نظارت بر کیفیت سلامت مردم خبر داد و به اعتماد گفت: «کارشناسان HSE باید براموری که به سلامت مردم و کیفیت محصولاتی که مصرف می‌کنند نظارت داشته باشند، اینکه هوایی که تنفس می‌کنیم آغشته به چه موادی است و آبی که می‌نوشیم حاوی چه چیزهایی است از اهمیت بالایی برخوردار است.» کیفیتی که مدت‌هاست از زندگی مردم رخت بربسته است و ناپدید شده است.
اما فاضل از احتمال وجود اورانیوم در ریزگردهای عراق سخن گفته است، او معتقد است: «زمانی رییس گروه پژوهشی پژوهشکده خاک و آبخیزداری به صراحت اعلام کرده بود در ریزگردهای عراق، اورانیوم وجود دارد و محیط‌زیست آن را رد کرده بود، اینکه سازمان متولی این مساله را رد می‌کند، نشان از این می‌دهد که آنها معتقدند در آزمایش‌هایی که ما در این خصوص به عمل آوردیم، چیزی مشاهده نکردیم، اما اینکه من می‌گویم احتمال دارد یعنی ممکن است اما به این معنی نیست که گزارشی ازوجود این ماده در خاک منطقه دیده‌ام.»او معتقد است: این توانایی در دنیای امروز وجود دارد که با استفاده از غبار مردم یک منطقه را تحت تاثیر قرار داد. مثلا می‌توان با افزودن موادی به غبار مردم یک منطقه را غم‌زده و ناراحت یا حتی خوشحال کرد.
سلامت مردم را با حساسیت و بدبینی بررسی کنیم
به گفته فاضل، نمونه اثبات شده اورانیوم در کشور نداریم، اما موسسات پژوهشی و دانشگاهی آب و خاک هستند که این مساله را بررسی کرده‌اند و به وجود این ماده و مواد دیگر در خاک منطقه رسیده‌اند.
او از کمبود تجهیزات آزمایشگاهی می‌گوید: «این اطلاعات ضد و نقیض و تایید و تکذیب کردن‌ها نشان از کمبود نمونه‌ها و ضعف امکانات ایستگاهی ما دارد، اینکه عده‌یی می‌گویند اورانیوم در خاک داریم و عده‌یی آن را رد می‌کنند، نیازمند بررسی بیشتر است و برپایی ایستگاه‌های بیشتر و مجهز‌تر و نمونه‌های بیشتر. سلامت مردم مساله‌یی نیست که بتوانیم بدون حساسیت از کنار آن بگذریم. باید با حساسیت و حتی بدبینی به آن نگاه کنیم و اطلاعاتش را بررسی کنیم تا به نتایجی درست برسیم. من از نمونه‌های آزمایشگاهی سخن می‌گویم که مبتنی بر مطالعات و پژوهش‌های عراق است، این موضوع در نمونه‌های دیگری هم در منطقه دیده شده که صلاح نمی‌بینیم از کشورها سخن بگویم اما قطعا این اتفاق در کشورهایی که در آنها فعالیت نظامی شده یا می‌شود هم می‌افتد.»
اما این عناصر شیمیایی اگر در عراق وجود داشته باشند به دورانی برمی‌گردد که در این کشور به واسطه جنگ‌هایی که داشت، از گلوله‌های اورانیومی یا موادی که حاوی عناصر پرتوزا باشند استفاده می‌شد، فاضل معتقد است مواد پرتوزا برای سال‌های سال می‌توانند در خاک منطقه بمانند و هرچه اطرافشان است را آلوده کنند.
او می‌گوید: «قطعا نمونه‌هایی که در این مورد روی آنها مطالعه کرده‌ایم کافی نیستند، باتوجه به وسعت مناطق تحت تاثیر ریزگردها و وسعت به کارگیری مواد پرتوزای ضعیف شده در عراق، ایستگاه‌های نمونه‌برداری و تعداد نمونه‌ها ناکافی بوده.»
اما این جریان با تکذیب رییس نظام ایمنی هسته‌یی کشور مواجه شد، ناصر راست‌خواه اطمینان داده است چنین رویدادی را در کشور شاهد نبوده‌ایم. او با غیرکارشناسی دانستن اظهارات در این باره گفت: «برای روشن شدن ابعاد چنین اخباری سازمان انرژی اتمی بارها با قرار دادن دستگاه‌های مکنده بزرگ به آنالیز و اندازه‌گیری غبار در نقاط مختلف اقدام کرده است و بعد از آزمایش به موردی از آلودگی به مواد رادیواکتیو برنخورده‌ایم. نباید با طرح چنین مباحثی بدون پشتوانه علمی و تخصصی افکار عمومی را نگران کرد.»
محیط زیست: نه رد می‌کنیم نه تایید
اما محیط زیست استان واکنشی عجیب نسبت به این ماجرا نشان داد، مدیرکل استان نه تایید می‌کند و نه تکذیب. لاهیجان‌زاده که متولی امر در استان است می‌گوید: «در مورد این قضیه هیچ حرفی نمی‌زنم.» او در پاسخ به اینکه مسوولیت این جریان بر عهده محیط زیست است، گفت: «سه سال پیش سازمان انرژی اتمی میزان اورانیوم را در خاک منطقه سنجید و اعلام کرد که چیزی در خاک وجود ندارد.
اگر موسسه پژوهشی یا دانشگاهی در این مورد به نتیجه‌یی رسیده باید به ما اعلام کند تا ما آن را در دست پیگیری قرار دهیم.»او همچنین در خصوص آزمایشات جدیدی که اکیپی از دانشگاه‌های کشور در حال انجام و نمونه‌برداری از خاک منطقه‌اند سخن گفت: «این اکیپ در حال نمونه‌برداری از خاک منطقه‌اند تا فلزات سنگین و مجموعه‌یی از کل پارامترهایی که آلاینده است را با فرستادن نمونه‌ها به آزمایشگاهی بین‌المللی بسنجیم.»
سازمان هواشناسی اما مسوولیت بررسی این پدیده را بر عهده نگرفته است، یکی از معاونان این سازمان در خوزستان گفت: «ما تنها بحث فیزیکی جو را تایید می‌کنیم و به بررسی پدیده‌های جوی می‌پردازیم. اینکه جو شیمیایی را مورد تجزیه قرار دهیم کار ما نیست و باید محیط زیست این کار را بکند.»
اما محیط زیست استان و آقای مدیرکل دوست ندارد در این خصوص اطلاع‌رسانی کند و تنها به جملاتی در خصوص آزمایشات جدید بسنده کرده و با وجود اینکه متولی اول و آخر این جریان در منطقه اوست، نه رد می‌کند و نه تایید. اما نمایندگان این شهر همواره بر لزوم جدی گرفتن این مقوله توسط محیط زیست و دولت شده‌اند، عیسی دارایی، نماینده اندیمشک همچنان به این جریان می‌پردازد.
او معتقد است: «در زمین‌های عراق اورانیوم ضعیف شده وجود دارد و ورود آنها به کشور تبعات خطرناکی خواهد داشت، اما متاسفانه سازمان محیط زیست تاکنون هیچ اقدامی برای مقابله با این مشکل انجام نداده است.»
سید شکرخدا موسوی، دیگر نماینده این استان هم از چند مورد زاد و ولد کودکان فلج بر اثر آلودگی‌های گرد و خاک و اورانیوم ضعیف شده موجود در عراق در استان خوزستان خبر داده است.
غزل حضرتی
اعتماد
