پرونده آلودگی هوای اهواز به دادگاه می‌رود
شهروندان:
بعد از ستاد بحران دولت و کمیسیون بهداشت مجلس، این‌بار نوبت قوه قضاییه است که به بحث آلودگی هوا و تنگی نفس بیش از 20 هزار خوزستانی ورود کند.
مهدی فردمحمدیان، معاون دادستان عمومی و انقلاب شهرستان اهواز در نشستی با مسوولان حفاظت محیط زیست خوزستان برخورد جدی با آلوده‌کنندگان حقیقی و حقوقی محیط زیست را خواستار شده است. او همچنین با اعلام آمادگی دادگستری خوزستان برای برخورد قانونی با متخلفان عرصه محیط زیست، از مسوولان خواسته است علت ایجاد مشکلات تنفسی مردم را شناسایی و ظرف سه روز صنایع آلاینده و سهم هر کدام در ایجاد آلودگی را اعلام کنند.
حالا مدیرکل محیط زیست خوزستان از تهیه لیست صنایع آلاینده خبر می‌دهد.
احمدرضا لاهیجان‌زاده با اشاره به بافت صنعتی استان می‌گوید: خوزستان با داشتن رتبه اول توسعه صنعتی کشور، حدود ۴۵ درصد صنایع سنگین کشور را در خود جای داده است و این توان صنعتی بالا نیاز به نظارت گسترده و پایش مداوم دارد.
وی تاکید می‌کند: این استان ۱۲۰ صنعت آلاینده دارد که فهرستی از این صنایع همچنین صنایعی که به تعهدات قانونی زیست محیطی خود عمل نکرده یا در اجرای آنها تاخیر کرده‌اند برای ارائه به دادستان اهواز آماده شده است.
لاهیجان‌زاده با ابراز تاسف از اظهارنظرهای غیرکارشناسی درباره علت شیوع عارضه تنگی‌نفس در شهروندان، تاکید می‌کند: احتمالات زیادی در رابطه با بروز مشکلات تنفسی در خوزستان وجود دارد که باید بعد از مطالعه کامل و رسیدن به نتایج قطعی اعلام شود.
وی با تاکید بر اینکه هنوز هیچ‌گونه نتیجه قطعی حاصل نشده، می‌افزاید: چیزی که اکنون با اطمینان می‌توان گفت این است که «سپر یونی» یا طرح آزمایشی مقابله با ریزگردها در اهواز با توجه به غیرفعال بودن دستگاه‌ها در چند ماه گذشته در این زمینه نقشی ندارد. باران اسیدی نیز مانند قبل و مشابه شهرهای صنعتی فقط در ۱۰ دقیقه نخست بارندگی در خوزستان اتفاق افتاده است بنابراین در شیوع این پدیده بی‌اثر است. علاوه بر این اثر اُزن و ارتباط آن با رعد و برق هم رد شده است.
لاهیجان‌زاده ادامه می‌دهد: هماهنگی‌هایی صورت گرفته تا از اطلاعات یکسری از ماهواره‌های بین‌المللی برای رصد آلودگی‌ها استفاده کنیم. دستگاه نمونه بردار جدیدی نیز از سوی سازمان محیط زیست ارسال شده که می‌تواند ۱۱۰ دقیقه مکش هوا را انجام دهد که در حال راه‌اندازی است. همزمان با این اقدامات فرضیه‌های جدید نیز بررسی می‌شود. به‌طور مثال در سال‌های اخیر گونه‌های گیاهی جدیدی وارد خوزستان شده که با همکاری جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان و دانشگاه کشاورزی رامین اثر آنها بررسی خواهد شد. همچنین با توجه به اینکه بسیاری از صنایع استان (حتی صنایع کوچک) به دلیل تحریم‌ها مواد اولیه خود را از چین وارد می‌کنند که ممکن است عامل آلودگی باشد، این مساله نیاز به بررسی دارد.
پدیده ناشناخته
با آغاز باران‌های پاییزی در یک ماه گذشته بیش از ۲۰ هزار خوزستانی دچار مشکلات تنفسی شدند. تشکیل ستاد بحران در دانشگاه علوم پزشکی اهواز، ستاد بحران استانداری خوزستان، ستاد بحران ملی و اعزام هیات ویژه کمیسیون بهداشت نیز تا این زمان باعث نشده تا علت تنگی‌نفس شهروندان که مسوولان آن را «پدیده‌جدید» می‌نامند شناسایی شود و بررسی‌ها در این زمینه ادامه دارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز و رییس مرکز بهداشت خوزستان در این باره با اشاره به ارائه گزارش دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز در کمیسیون بهداشت مجلس و ارائه نقشه شهر اهواز و مناطق درگیر این عارضه به این کمیسیون، می‌گوید: منشأ ویروسی و عفونی تنگی‌نفس در شهروندان با ارائه مستندات رد شده است. بیماری‌های ویروسی و عفونی با علایم بالینی چون تب همراه است که هیچ‌کدام از بیماران این علایم را نداشتند. آزمایشات خون و خلط و عکس ریه بیماران بستری شده نیز ثابت کرد که بیماری منشأ ویروسی یا عفونی ندارد.
سید محمد علوی می‌افزاید: ۹۷ درصد بیماران شهری و سه درصد روستایی بودند. از طرفی شهرهای نفتی خوزستان مانند اهواز، آبادان و امیدیه درگیر این عارضه بودند و اثری از تنگی نفس در شهرهای کشاورزی استان دیده نمی‌شود که بر اساس این شواهد آلودگی هوا یا محیط زیست در ابتلای بیماران دخیل بوده است.
به گفته وی، وظیفه ذاتی سازمان حفاظت محیط زیست ایجاب می‌کند که نقاط آلوده را رصد و منشأ تولید این محرک را شناسایی کند.
منشا بیماری در ابهام
کارشناسان محیط زیست اما معتقد هستند مساله به این سادگی نیست. از ۱۶ میلیون ترکیب شیمیایی شناخته شده در طبیعت، بیش از ۵ میلیون ترکیب شیمیایی قابل تولید است. طیف آلودگی‌ها آنچنان زیاد است که برای کمک به شناسایی عامل بیماری تنفسی نیاز است آزمایش‌های کاملی از مبتلایان به تنگی نفس صورت گیرد. در این راستا آنالیز مایعات بیولوژیکی بدن بیماران مانند خون، خلط و ادرار و تهیه بانک اطلاعاتی از مراجعان به مراکز درمانی و مطب‌ها می‌تواند به شناسایی این عامل ناشناخته کمک کند.
«اُزن، اکسیدهای نیتروژن، دی اکسید گوگرد، منوکسید کربن و ذرات معلق»؛ پنج پارامتری که سازمان جهانی بهداشت به عنوان شاخص آلودگی هوا تعیین کرده شرایط هوای اهواز را در این مدت طبیعی نشان داده‌اند. این در حالی است که این ترکیبات به عنوان ترکیبات پایه معرفی شده‌اند. به عبارتی هر تغییری در هر کدام از این شاخص‌ها نشان‌دهنده وجود یک عامل آلاینده هواست. دو روز پیش یک دستگاه برای اندازه‌گیری ترکیبات آلی موجود هوا (بنزن، تولوئون و زایلین) و دستگاه دیگری برای نمونه‌برداری از کانون‌های آلودگی به اهواز ارسال شده است. باید منتظر بود و دید عامل ناشناخته تنگی نفس خوزستانی‌ها با این دستگاه‌ها شناسایی می‌شود یا نیاز است که راهکارهای دیگر نیز اجرا شود؟
نادره وائلی‌زاده - اعتماد
