تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۶ فروردین ۱۳۹۳ زمان انتشار : ۲۰:۳۸

شهروندان – یوسف رشیدی*:
تدوین برنامه‌های کاهش آلودگی هوا در کشور توسط هیات‌دولت از سال ۱۳۷۹ شروع شد. سومین تجربه برنامه مرتبط با کاهش آلودگی هوا که در تاریخ ۲۴ فروردین 92 در جلسه هیات دولت به تصویب رسید هم از دیدگاه ساختاری و هم از دیدگاه محتوایی با دو برنامه قبلی که در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۹۰ به تصویب رسید، تفاوت دارد.

از دیدگاه ساختاری هر کدام از محورها دارای مجری (یا مجریان) مشخص، ناظر مشخص و بازه زمانی اجرا یا ارایه برنامه است. به عبارت دیگر مصوبه هیات دولت دارای یک جدول ضمیمه با فعالیت‌های متناظر با هشت‌محور شامل سوخت، خودروهای در حال حرکت، منابع ساکن، خودروهای نو، مدیریت حمل‌ونقل و مدیریت تقاضای سفر، پایش و پیش‌بینی آلودگی هوا، آموزش و اطلاع‌رسانی و زیرساخت‌های شهری است. از دیدگاه محتوایی که بسیار هوشمندانه در برنامه لحاظ شده است در نظرداشتن سه‌لایه عملکردی در برنامه شامل:

۱- اقدامات اجرایی (مانند ارتقای استاندارد سوخت و خودرو و استقرار سیستم یکپارچه معاینه فنی و…)

۲- اقدامات نظارتی (تدوین گزارش سالانه آلودگی هوا و ارایه گزارش عملکرد دستگاه‌ها در راستای اجرای مصوبه به دولت)

۳- تهیه اقلام اطلاعاتی پایه پایش برنامه و جهت برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی‌های آتی (تدوین فهرست انتشار، سنجش ادواری کیفیت سوخت و پایش آلاینده‌های خاص و صدا و امواج)

از نکات مهم برنامه مذکور اجباری‌شدن فیلتر ذرات برای خودروهای دیزل است که از استاندارد یورو۶ برای خودروهای دیزل اجباری می‌شود اما در برنامه برای خودروهای وارداتی و تولید داخل اجباری شده است. نکته مهم دیگر الزام وزارت کشور به ایجاد ساختار یکپارچه معاینه فنی و اصلاح حدود مجاز توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست به منظور کنترل آلودگی خودروهای در حال حرکت است.

اجباری‌شدن نصب سیستم‌های کنترل اکسیدهای گوگرد و ازت برای صنایع آلاینده از موارد مهمی است که تاکنون در برنامه‌ها لحاظ نشده بود. توجه ویژه به انرژی‌های نو و توسعه استفاده از خودروهای برقی و هیبرید از دیگر نکات بارز برنامه است. توجه به حمل‌ونقل عمومی و مدیریت تقاضای سفر و الزام وزارت کشور به ارایه برنامه نیز از محورهای برنامه است.

در مجموع، برنامه مذکور ابعاد مختلف منابع تولید انتشار را تحت‌نظارت و کنترل قرار داده و تمامی محورهای مذکور با توافق دستگاه‌های اجرایی تدوین شده و امید است تمامی دستگاه‌های اجرایی و نظارتی در راستای بهبود و سلامت جامعه به اجرای تعهدات خود در زمان مقرر پایبند باشند.

*سرپرست مرکز ملی هوا و تغییرات اقلیم سازمان محیط‌زیست

شرق