«یول یور غونی» یا نواها و نجواهای مادران شهدای گمنام آذربایجان سروده ملاحت نادری آرپاچایی که توسط‌عمار احمدی گردآوری شده توسط انتشارات ساوالان ایگیدلری در اردبیل منتشر شده است. گمنامی در ادبیات عرفانی ما بزرگی و منزلت مقام شخص گمنام را تداعی می‌کند و این مفهوم در فرهنگ مردم ایران قابل ستایش است. اما مفهوم گمنامی فرزند برای مادر بیش از آنکه مقام و منزلت را به‌خاطر آورد، بیشتر درد فراق و چشم به راه بودن را در مادران شهدای‌گمنام مجسم می‌کند. در این مجموعه خانم ملاحت نادری که خواهر شهید ملک علی نادری است زبان حال مادران شهدای گمنام را در قالب شعر ترکی قوشما (قالبی که از سه‌بند و حداکثر از هفت بند تشکیل می‌شود) به رشته نظم درآورده است.

«مساحت احساس، سهراب سپهری و هنر عرفانی در جهان» نام کتابی است نوشته مهدی رفیع که توسط نشر نی منتشر شد. این کتاب در پنج فصل خوانشی فلسفی از دریچه‌های ناپیدای هنر، اندیشه سپهری را بدل به فضایی می‌کند برای تفکر، در باب هنرهای گوناگونی چون نقاشی، شعر، سینما و موسیقی. سپهری شاعر و نقاش معاصر در زمره هنرمندانی انگشت‌شمار در هنر نوین ایران است که آثارش با مسائل هستی شناختی و فلسفی زمان ما گره خورده است. نویسنده در فصل اول کتاب نقاشی‌های سهراب سپهری را از منظری فلسفی دوره‌بندی می‌کند و در فصل دوم به تاریخ  نوین نقاشی  شرق می‌پردازد. اما مهم‌ترین فصل کتاب فصل پنجم است که از نقاشی- شعر تا سینما- شعر را در آثار سهراب سپهری و فروغ فرخزاد به کنکاش می‌نشیند.

 
«خاک سور» رمانی به قلم حسین فاضلی است که توسط انتشارات بوتیمار منتشر شد. حسین فاضلی که شاعر است و چند مجموعه شعر در کارنامه‌اش دارد، رمان خاک سور خود را براساس ساختاری پست مدرنیستی بنا نهاده است. راوی اول شخص این رمان، هفت شب و ۹ روز از رویدادهای پیرامون خود را به شکل گزینشی روایت می‌کند. نظم و ترتیب خاصی بر سلسله رویدادهای مورد نظر حاکم نیست. چنان که نویسنده هم از شگرد فلاش بک استفاده می‌کند، هم شیوه مرسوم توالی رویدادها را به کار می‌گیرد. در مطلع رمان که گزارش شب هفتم باشد، می‌خوانیم: «با صدای ناله‌هایش یا چیزی شبیه فریاد از خواب پرید. یکراست رفت کنار پنجره‌ای که حالا باز بود و پرده آبی‌اش رفته بود بالا و دید سال‌هاست که مرده».

 
نشر پیدایش رمان «چال» نوشته علی دهقان را به بازار عرضه کرد. راوی داستان جوانی ۱۴ ساله است که از مدرسه و درس مستقیماً وارد بازار کار شده است. پدرش راننده شرکت واحد است اما به دلیل اعتراض به سختی کار توسط پاسبانی مضروب می‌شود و از کار افتاده و از این لحظه به بعد سرنوشت این نوجوان طور دیگری رقم می‌خورد. علی دهقان در عرصه داستان نویسی چهره شناخته شده‌ای نیست، اما توصیفات شاعرانه‌اش و شخصیت بخشی به اشیا در این رمان نشان از ظهور استعدادی تازه در داستان نویسی امروز می‌دهد.

 
«آدام ‌هابر برگ» نام رمانی از یاسمینا رضا نویسنده ایرانی تبار فرانسوی است که با برگردان آرزو فکری ارشاد توسط نشر گمان منتشر شد. یاسمینا رضا حدود یک دهه است که در ایران به چهره‌ای آشنا تبدیل شده است با آثاری چون خدای کشتار، هنر، سه روایت از زندگی، گفت‌وگوهای پس از یک خاکسپاری و… هنر این نویسنده که تاکنون دو بار جایزه فرانسوی مولیر را دریافت کرده، در این است که خشم و نفرت خود را در قالب طنز و هزل می‌گنجاند و با این کار از شدت و حدت یأس و غلظت پوچگرایانه چنین احساسی می‌کاهد. در اغلب آثار این نویسنده، روابط انسانی، دستمایه نوشتن قرار می‌گیرد. در بخشی از این رمان می‌خوانیم: «آدام هابربرگ کتابش را دیگر دوست نداشت. حتی از آن متنفر بود. آیا با تنفر می‌خواست غرورش را زنده نگه دارد؟ فکر می‌کرد تنفر از کتابی شکست خورده شرافتمندانه‌تر است از دفاع کردن از آن.»

«باغ‌گذرگاه‌های هزار پیچ» عنوان کتابی از خورخه لوئیس بورخس است که با ترجمه احمد میرعلایی سال‌ها توسط انتشارات زمان منتشر می‌شد اما با توقف فعالیت این انتشاراتی این کتاب چون بسیاری ازکتاب‌های دیگر انتشارات زمان منتشر نشده باقی ماند. «باغ گذرگاه‌های هزار پیچ» چند سالی جزو کتاب‌های نایاب محسوب می‌شد تا این که به‌تازگی انتشارات جویا آن را منتشر کرد. باغ گذرگاه‌های هزارپیچ، سه کتاب است در یک مجلد، کتاب اول شامل داستان‌های کوتاه بورخس است، کتاب دوم اشعار بورخس را در بر می‌گیرد و کتاب سوم شامل مصاحبه، زندگی و آثار بورخس، نقد و بررسی این نویسنده آرژانتینی به قلم نایپول است.

«ستاره باز» رمانی از رومن گاری نویسنده برجسته فرانسوی است که با برگردان مهدی نسرین توسط نشر مرکز منتشر شد. رومن گاری این رمان را نخستین بار در سال ۱۹۶۱ منتشر کرد، آن هم به زبان انگلیسی تحت عنوان The Talent scout  که به معنای استعدادیاب‌است. چند سال بعد رومن گاری این رمان را به زبان فرانسوی برگرداند و عنوان «ستاره باز» را برای آن برگزید. رومن گاری در طول زندگی خود ۲۸ رمان نوشت و دوباربرنده جایزه معتبر گنکور شد. یک بار به خاطر رمان «ریشه‌های آسمان» که در ایران با ترجمه منوچهر عدنانی منتشر شد این جایزه را  برد و بار دیگر به‌خاطر رمان «زندگی در پیش‌رو» که با نام مستعار میشل آژار منتشر کرد. این رمان هم با ترجمه لیلی گلستان در ایران ترجمه و منتشر شد.

«شرق مدیترانه» نام رمانی از عبدالرحمن منیف نویسنده عرب با ترجمه صادق دارابی توسط انتشارات افراز منتشر شد. عبدالرحمن منیف از پدری سعودی و مادری عراقی در اردن زاده شد.مدتی در شرکت نفت دمشق مشغول به کار شد و چندی را در عراق گذراند و بعد به لبنان رفت و مجله‌ای در این کشور دایر کرد و در دهه هشتاد میلادی عازم فرانسه شد. به اعتقاد بسیاری از منتقدان و صاحبنظران، این نویسنده یکی از انگشت‌شمار نویسندگانی است که در روزگار قحطی و فروپاشی و انحطاط عرب که در آن سیاستمداران سوار بر  موج‌های فرهنگ شده‌اند، به شرافت واژه‌ها ایمان دارد. او در این رمان از قهرمانی می‌گوید که علاوه بر زندان فیزیکی، گرفتار زندان روانی دشوارتری شده است. قهرمانی که گرفتار سرزنش وجدان است و احساس گناه می‌کند. منیف در آثارش به مؤلفه‌هایی چون فقر، مرگ و عشق اشاره دارد. قهرمانان رمان‌های او همان کسانی هستند که در خیابان‌های تونس، قاهره و… علیه ظلم و ستم وفساد حاکم شوریده‌اند.

«الفبای خانواده» رمانی از ناتالیا گینزبورگ برنده جایزه ادبی استرگاه (ایتالیا) با ترجمه فیروزه مهاجر توسط نشر کتاب خورشید به چاپ دوم رسید. کتاب مذکور، شرح زندگی نویسنده از بدو تولد تا ظهور و سقوط فاشیسم است، این اثر گرچه بافتی داستانی دارد اما مثل دیگر آثار او صریح و اقتباسی از واقعیت است. خود او این صراحت و میل به حقیقت‌گویی نویسندگان معاصر را متأثر ازجنگ و مصایبی می‌داند که در مبارزه با فاشیسم متحمل شده‌اند. غیر از این ناتالیا گینزبورگ نویسنده‌ای بسیار اخلاقگر است.

«داستان عاشقانه سرقت» رمانی از پیترکری نویسنده برجسته استرالیایی است که با برگردان مجتبی ویسی توسط نشر افق منتشر شد. این رمان نسخه انگلیسی‌اش در سال ۲۰۰۶ چاپ شده است. این رمان روایتی از یک نقاش ورشکسته در زندگی هنری- حرفه‌ای و زندگی شخصی – خانوادگی است که ناگزیر با برادر معلول خود که شخصیتی غیرمتعارف دارد، زندگی می‌کند. برادر نقاش از نظر ذهنی علیل است. در برخی چیزها کند ذهن و در پاره‌ای از موارد هم بسیار باهوش است. داستان از زبان نقاش روایت می‌شود و گاه نیز نظرگاه روایت از زبان برادر راوی و شخصیت اصلی داستان است. این اثر زبانی طنز دارد.

«نقد، آفرینشی در زبان» مجموعه‌ای از نقد و تئوری ادبی نوشته حسین رسول‌زاده است که توسط انتشارات بامداد نو منتشر شد. آنچه در این مجموعه گرد آمده، برگزینی از تأملات نظری و نظرآوری‌های حسین رسول‌زاده، شاعر، نویسنده و منتقد، در زمینه مسائل نقد ادبی و جایگاه آن است. رسول‌زاده در این کتاب بیشتر به مباحث تئوریک نقد می‌پردازد و نظرگاه‌های خود را در این حوزه تبیین می‌کند. چهار امکان بنیادین روایت، رمان و بیکرانگی باورناپذیر فرد، ملاحظاتی درباره زبان شاعرانه، منش استفهامی نقد، چرخش زاویه دید،افول دانای کل، طرحی برای تاریخ داستان نویسی ایران و … از جمله مطالب کتاب مذکور است.

 
منبع: روزنامه ایران