نبرد یکپنجم زوجهای ایرانی با ناباروری
شهروندان:
بررسیهای انجام شده حاکی از آن است که میزان ناباروری در کشور به 20.2 درصد افزایش یافته است. به عبارت دیگر میتوان گفت به طور میانگین در کل کشور یک زوج از هر پنج زوج با مشکل ناباروری مواجه است.
دکتر محمدمهدی آخوندی، رئیس پژوهشکده و مرکز فوقتخصصی ابنسینا با اشاره به عوامل مختلف تاثیرگذار در ناباروری زوجها میگوید: آمارهای جهانی نشان میدهد حدود ۴۰ درصد از علل ناباروری به مشکل در مردان و ۴۰ درصد آن نیز به زنان مربوط میشود. در ۱۵ درصد موارد نیز عوامل مشترک در زوجها به ناباروری منجر میشود و این در حالی است که در ۵ درصد موارد نیز علل ناباروری ناشناخته است. محققان بر این باورند که در کشور ما عامل ناباروری مردان در مقایسه با زنان بیشتر است. بررسیها و اقدامات لازم برای ارائه آمار دقیق و مستند در این زمینه آغاز شده است که در آیندهای نزدیک اطلاعات دقیق در این باره ارائه خواهد شد.
زمان را از دست ندهید
به گفته دکتر آخوندی، سن بیست تا سیودو سالگی بهترین زمان برای بارداری است و میزان ناباروری در این گروه از دیگر گروههای سنی پایینتر است. در این سنین میزان ناباروری حدود ۱۶ درصد است، اما با افزایش و کاهش سن باروری از این محدوده، میزان ناباروری افزایش پیدا خواهد کرد. علاوه بر این باید این نکته را نیز مورد توجه قرار داد که میزان موفقیت در درمان ناباروری نیز با سن رابطه مستقیمی دارد؛ چنانچه اگر سن افراد کمتر از ۲۰ سال یا بیشتر از ۳۲ سال باشد، میزان موفقیت در درمان نیز به مراتب کمتر خواهد بود.
رئیس پژوهشگاه فناوریهای نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی در تعریف ناباروری میگوید: به طور کلی به زوجهایی که یکسال پس از ازدواج بدون استفاده از وسایل یا داروهای پیشگیریکننده، صاحب فرزند نشده باشند، نابارور گفته میشود که تقریبا احتمال ابتلا به ناباروری در هر دو زوج با هم برابر است و لازم است پس از یکسال از ازدواج موضوع ناباروری پیگیری شده و نسبت به درمان اقدام شود.
پیشرفت درمانهای ناباروری
تحول در درمانو استفاده از روشهای کمک درمان ناباروری مانند IVF ، IUI و ICSI در دو دهه اخیر در بسیاری از علوم مربوط موفقیتهای زیادی را به همراه داشته است. نخستین لقاح خارج رحمی به عنوان یکی از راهکارهای درمانی موفق در درمان ناباروری حدود ۳۵ سال پیش انجام شد و پس از آن استفاده از این روش در درمان ناباروری مورد توجه قرار گرفت و گسترش یافت. استفاده از دارو یا انجام جراحی از سالها پیش متداول بوده است و خوشبختانه بسیاری از زوجها پس از درمانهای ناباروری صاحب فرزند میشوند. یکی از روشهای مطرح در درمان ناباروری لقاح آزمایشگاهی یا لقاح خارج رحمی است. در این روش تخمکهای بالغ از تخمدانها برداشته شده و در محیط آزمایشگاه به کمک اسپرم بارور میشود و در مرحله بعد سلول تخم در داخل رحم مادر قرار میگیرد.
باید صبر و حوصله داشته باشید
در حقیقت این روشها از پیشرفتهترین و موثرترین روشهای کمک باروری است که با استفاده از تخمک مادر و اسپرمی که از پدر گرفته شده است به تولد فرزند منجر میشود. میزان موفقیت این روش به عوامل متعددی از جمله سن مادر و همچنین علت ناباروری بستگی دارد؛ البته استفاده از این روشهای درمانی در عین حال که میتواند در درمان ناباروری با موفقیت زیادی همراه باشد، معایبی نیز دارد. یکی از معایب مهم روشهای کمک درمانی ناباروری زمانبر بودن و پرهزینه بودن این روشهاست.
همچنین این درمانها روشی تهاجمی است که در مراحل اولیه برای بیماری که تحت درمان قرار میگیرد، محدودیتهای احتمالی را نیز میتواند به همراه داشته باشد. بنابراین پزشکان و متخصصان توصیه میکنند افرادی که برای درمان ناباروری به مراکز درمانی مراجعه میکنند صبر و حوصله زیادی داشته باشند و در صورتی که در مراحل اولیه موفق نشدند دلسرد و ناامید نشوند و همچنان درمان را ادامه دهید. در بعضی موارد با توجه به اینکه برای افزایش احتمال موفقیت و به نتیجه رسیدن در فرآیند درمان، بیش از یک جنین در رحم مادر کاشته میشود، استفاده از این روش به چند قلوزایی منجر میشود.
جای خالی بیمهها در درمان ناباروری
اگر زوجی که گرفتار ناباروری است بخواهد قدم به حیطه درمان بگذارد در قدم اول باید حدود چهار میلیون تومان کنار بگذارد و به یک مرکز درمانی مراجعه کند. درمان ناباروری از جمله روشهایی است که هزینه بالایی دارد و این هزینهها موجب میشود بعضی از زوجها از ادامه درمان صرف نظر کنند. بسیاری از افراد به علت هزینههای بالای درمان، امکان استفاده از خدمات درمان ناباروری را ندارند. سازمانهای بیمهگر پرداخت هزینههای مربوط به ویزیت پزشک، آزمایشگاه، رادیولوژی و سونوگرافی را تقبل میکنند و این در حالی است که یکدوم تا یکسوم این هزینهها مربوط به داروهایی است که بتازگی زمزمههایی در مورد قرار گرفتن این داروها زیر چتر بیمه شنیده میشود. مدتی پیش سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از پوشش بیمهای ده قلم از داروهای درمان ناباروری خبر داد که سر و صدای زیادی را در حوزه سلامت به راه انداخت و بر لب بسیاری از افرادی که با این مشکل مواجه هستند لبخندی نشاند، اما با فرض اجرایی شدن این پوشش بیمهای همچنان روشهای درمان ناباروری مانند IVF یا IUI در انتظار توجه بیمهگذارهاست.
گرچه نیمی از زوجهای نابارور در مراحل اولیه درمان صاحب فرزند میشوند، اما نیمی دیگر باید دست به دامان درمانهای کمکی شوند که باید برای آن هزینه سنگینی را بپردازند. احتمال بارداری در نخسیتن مرحله درمان حدود ۳۰ درصد است و این احتمال وجود دارد که زوجی در این مرحله از درمان به نتیجه نرسد. با این حال بعضی از افراد به علت هزینههای بالا، درمان را نیمهکاره رها میکنند.
ثبت ۵ میلیون نوزاد در پرونده لقاح خارج رحمی
به طور کلی وجود هرگونه اختلال در لولههای رحمی یا انسداد لوله رحم، ناتوانی اسپرم در بارورسازی تخمک، ناتوانی تخمدانها در آزادسازی تخمک، غیرطبیعی بودن رحم، ابتلا به بیماری آندومتریوز یا وجود تومورهای فیبروییدی در رحم از جمله مهمترین دلایل ناباروری است که موجب میشود این روشهای درمانی ناباروری یا کمک به باروری در دستور روند درمان قرار گیرد. البته باید توجه داشت وقتی این روشهای درمان در دستور کار قرار میگیرد الزاما به این معنی نیست که زوجها حتما به موفقیت میرسند، بلکه باید توجه داشت سن زوجها و میزان سلامت تولید مثلی زوجها در این روند درمانی نقش بسیار مهمی را ایفا میکند.
علاوه بر این علت ناباروری نیز مهم است و بر این اساس موفقیت درمان یک بیمار نسبت به بیمار دیگر متفاوت خواهد بود. از آغاز به کارگیری این روش درمانی تا به امروز که ۳۵ سال از آن روز میگذرد، پنج میلیون نوزاد به روش لقاح آزمایشگاهی یا خارج رحمی متولد شدهاند که در سالهای اخیر با توجه به پیشرفتهای به دست آمده در تشخیص و درمان ناباروری تولد نوزادانی که به روش خارج رحمی لقاح شدهاند، روند صعودی داشته است.
فرانک فراهانیجم
جامجم