تشکیل کارگروه افزایش جمعیت در دولت
شهروندان:
4ماه پیش، ۱۰ روز بعد از روی کار‌آمدن دولت یازدهم بود که یک خبر از کمیسیون فرهنگی مجلس، تعدادی از نمایندگان مجلس و فعالان حقوق زنان را در اوج امیدواری به تغییر وضع، نگران کرد.
کمیسیون فرهنگی مجلس آن روز‌ها، طرحی را در دستورکار داشت که نامش «افزایش جمعیت و تعالی خانواده» است و تصویب‌کنندگانش می‌گویند در صورت تصویب نهایی، موانع سر راه فرزندآوری زنان را برمی‌دارد و از این طریق به افزایش جمعیت در کشور کمک می‌کند.
حالا مسئولان معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری می‌گویند که کارگروهی را در دولت برای بررسی چگونگی افزایش جمعیت تشکیل داده‌اند. شهیندخت مولاوردی که قبل از انتصابش به‌عنوان معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان، خود منتقد طرح مجلس بود، حالا وقتی دیروز از جلسه هیات دولت بیرون می‌آمده به خبرنگاران گفته است که از طرح افزایش جمعیت و تعالی خانواده مجلس خبر دارد و با مجلسی‌ها در‌این‌باره همکاری می‌کند. هرچند او گفته است که پیشنهادهایی هم برای بهبود این طرح دارد.
او مرداد گذشته گفته بود که این طرح کمیسیون فرهنگی را ادامه مشوق‌های افزایش باروری می‌داند و راهی برای خانه‌نشین‌کردن زنان: «این یک مجموعه است که در سال‌های اخیر مطرح شده. از همان زمان که برنامه‌های تنظیم خانواده متوقف و درس شکوه همسرداری در دانشگاه‌ها تدریس شد. باز هم لوایحی را به‌دنبال لوایح قبلی به مجلس می‌فرستد و با آن موافق است یا نه. موضوع مشخص این است که اولین راهکار موافقان افزایش جمعیت و برگرداندن زنان به خانه است، چون آنها فکر می‌کنند که اگر زنان بیرون از خانه مشغول کار باشند دیگر انگیزه‌ای برای فرزندآوری ندارند.»
هرچند مولاوردی درحرف‌های دیروزش گفته است که پیشنهاداتی را هم برای بهبود این طرح دارد ولی فریبا حاج علی، دبیر ستاد ملی زن و خانواده که در سال‌های گذشته وظیفه اصلی‌اش تدوین طرح‌های مشوق بارداری و افزایش جمعیت بوده، در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید که معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری قطعا با مجلس همراهی کاملی خواهد‌داشت: «ماموریت این کارگروه کاملا در هماهنگی با مجلس و در ادامه این طرح تعریف می‌شود و در حال انجام مراحل نهایی است.»
او می‌گوید که این خبر هنوز داغ است و نمی‌تواند جزییات بیشتری را از آن اعلام کند. حاج‌علی می‌گوید که این طرح در مجلس تصویب‌شده و معاونت امور زنان و خانواده هم به همین دلیل، مفاد آن را دنبال می‌کند. هرچند دبیر ستاد ملی زن و خانواده این طرح را تصویب‌شده می‌داند ولی هنوز این طرح در مراحل ابتدایی تصویب است و در صحن مجلس مطرح نشده‌است. فاطمه آلیا، عضو فراکسیون زنان مجلس که از حامیان اصلی این طرح است، گفته طرح جامع سیاست جمعیت و تعالی خانواده که در دستور کار کمیسیون فرهنگی است به‌زودی تصویب می‌شود.
مجلس در مرداد گذشته، بسته تشویقی‌ای را که شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست محمود احمدی‌نژاد مرداد ۹۱ برای افزایش جمعیت به مجلس داده بود به طرحی تبدیل‌کرد و آن را در دستور کار کمیسیون فرهنگی قرار‌داد. در این طرح ۵۰ ماده‌ای که امضای ۵۰ نماینده مجلس را هم دارد، راهکارهای زیادی برای افزایش جمعیت در‌نظر گرفته شده است؛ موادی که بعضی از آنها مطالبی را در خود گنجانده‌اند که تا به حال موافقان افزایش جمعیت در کشور هم تا به حال حرفی از آنها نزده‌اند؛ مانند قراردادن مجرد‌ها در مرتبه چهارم استخدام. ماده ۹ این طرح یکی از آنهاست: «در کلیه بخش‌های دولتی و غیردولتی اولویت استخدام به ترتیب با مردان دارای فرزند و سپس مردان متاهل فاقد فرزند و سپس زنان دارای فرزند است. بکارگیری یا استخدام افراد مجرد واجد شرایط در صورت عدم وجود متقاضیان متاهل واجد شرایط بلامانع است.» در این ماده هیچ حرفی از وضعیت اشتغال زنان مجرد نیامده است. در ماده ۱۰ این طرح هم آمده است: «۵ سال پس از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون، جذب افراد مجرد به عضویت هیات علمی در تمامی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی و غیردولتی و معلمان مدارس در مقاطع مختلف تحصیلی، ممنوع است. تنها در صورت نبودن متقاضی متاهل واجد شرایط با تایید بالا‌ترین مقام دستگاه، جذب افراد مجرد بلامانع خواهد بود.»
بعد از منتشر شدن متن این طرح در رسانه‌ها، تعداد زیادی از فعالان حقوق زنان به آن اعتراض کردند. این طرح البته در مجلس هم مخالفانی دارد. شهلا میرگلوبیات، سخنگوی فراکسیون زنان مجلس، یکی از آنهاست.
او می‌گوید که‌این طرح هنوز در صحن مطرح نشده است و ما آن را در کمیته‌ای مشترک با حضور اعضای کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و بهداشت بررسی کردیم: «نباید به هر قیمتی تلاش کنیم سیاست‌های تشویقی ازدواج و فرزندآوری محقق شود. وقتی می‌گوییم تنها متاهل‌ها می‌توانند عضو هیات علمی‌شوند و برای مجرد‌ها چنین امتیازی ممنوع است باید زنان مجردی که ممکن است امکان ازدواج نداشته باشند را هم در نظر بگیریم.»
علیرضا محجوب، نماینده تهران هم چندروز پیش گفته است که اگر طرح تعالی خانواده به صحن مجلس بیاید، به آن اخطار قانون اساسی می‌دهد: «تفاوتی میان زنان و مردان برای کار و اشتغال وجود ندارد و قوانین حمایتی که برای زنان وضع شده، مانع اشتغال آنها می‌شود. در طرح تنظیم جمعیت و تعالی خانواده دختران مجرد در اولویت آخر استخدام قرار‌گرفته‌اند و قطعا اگر طرح تعالی خانواده با چنین موضوعی به مجلس بیاید ما اخطار قانون اساسی خواهیم داد چراکه طبق اصل ۳۰ قانون اساسی، تفاوتی میان زنان و مردان در اشتغال وجود ندارد و نمی‌توان تبعیضی برای آنها در‌نظر گرفت.»
