سامان‌بخشی یارانه؛ منتظر تدبیری خردمندانه
شهروندان – میثم هاشم‌خانی:
رقم بودجه سالانه 41 هزار میلیارد تومانی یارانه نقدی- معادل دو و نیم برابر کل بودجه آموزش و پرورش کشور با 11 میلیون دانش‌آموز و یک میلیون پرسنل- به اندازه‌ای بالا هست که حتی تغییری کوچک برای اصلاح و افزایش بهره‌وری این بودجه، بتواند به نتایج مثبت ملموس و قابل اعتنایی در اقتصاد کشور منجر شود.
اینکه چگونه می‌توان بودجه هنگفت اختصاص‌یافته به یارانه نقدی را در خدمت توانمندسازی پایدارتر گروه‌های آسیب‌پذیر قرار داد، در کنار بحث کسری بودجه دولت برای پرداخت یارانه نقدی، باعث شده است که دولت تدبیر و امید یکی از نخستین برنامه‌های کلان اقتصادی خود را بر «طراحی چارچوبی برای اصلاح شیوه اجرایی یارانه نقدی» متمرکز کند.
در همین راستا و برای دستیابی به راهکاری منطقی و قابل دفاع در «اصلاحات یارانه‌ای»، دکتر احمد میدری معاون محترم وزیر رفاه و تامین اجتماعی، اخیرا با انتشار مقاله‌ای در دنیای اقتصاد از صاحب‌نظران خواستند تا با ارائه تحلیل‌ها و پیشنهادهای مکتوب خود در مورد اصلاح شیوه پرداخت یارانه نقدی، به دولت برای اتخاذ صحیح‌ترین تصمیم ممکن کمک کنند[۱].
در پاسخ به این فراخوان، صاحب‌نظران مختلفی به طرح تحلیل‌ها و پیشنهادهای خود پرداختند؛ از پیشنهاد «افزایش قیمت بنزین در مناطق ثروتمندنشین کشور و برای اتومبیل‌های لوکس» گرفته تا پیشنهاد «معرفی طرح‌هایی ملی و یا محلی در حوزه‌های آموزش و نیز سلامت و تبلیغ انصراف داوطلبانه افراد از دریافت یارانه نقدی به نفع این طرح‌های ملی»؛ پیشنهاد «شناسایی خانوارهای مشمول یارانه نقدی براساس پارامترهایی مانند جنسیت سرپرست خانوار و سن سرپرست خانوار، و سپس تمرکز یارانه‌های نقدی و کالایی بر این خانوارهای آسیب‌پذیر»؛ تاکید بر «لزوم توجه هم‌زمان به جنبه سیاست‌گذاری اجتماعی و سیاست‌گذاری اقتصادی در فرآیند اصلاحات یارانه نقدی»؛ تاکید بر «طراحی جداگانه برنامه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت در فرآیند اصلاحات یارانه‌ای» و…
اما در ادامه انتشار مجموعه تحلیل‌های متمرکز بر اصلاحات یارانه‌ای، پرونده پیش رو به انعکاس سه تحلیل دیگر پرداخته که مهم‌ترین نکات مورد اشاره نویسندگان این تحلیل‌ها عبارتند از:
• مزایای حرکت به سمت پرداخت «یارانه نقدی مشروط» (مشروط‌سازی افزایش یارانه نقدی ساکنان مناطق محروم بر شرط‌هایی مانند حضور منظم کودکان در مدرسه، مراقبت‌های بهداشتی منظم و امثالهم)
• اهمیت طراحی دقیق پیوست‌های آموزشی و فرهنگی و مالی و عملیاتی برای اصلاحات طرح هدفمندی
• پیشنهادی کوتاه‌مدت برای کاهش بار کسری بودجه طرح یارانه نقدی، از طریق تعویق پرداخت یارانه گروه‌های ثروتمندتر
روزنامه دنیای اقتصاد امیدوار است که بتواند با ایجاد فضایی مناسب برای تبادل نظر در زمینه «اصلاحات یارانه‌ای»، به سهم خود نقش مناسبی برای انتخاب منطقی‌ترین استراتژی اصلاحی ایفا کند.
ارجاعات:
۱: سرمقاله دنیای اقتصاد در ۱۲ آبان ۱۳۹۲
دنیای اقتصاد
