تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۲ بهمن ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۲۲:۲۴

شهروندان – علی همت محمودنژاد*:
هنر نقش تعیین‌کننده‌ای در توانمندسازی و حضور معلولان در جامعه دارد. وقتی معلولان به واسطه هنر به جامعه می‌آیند نگاه ترحم‌آمیزی که به معلولان وجود دارد از بین خواهد رفت.

یکی از مسائلی که جامعه معلولان همواره با آن دست به گریبان بوده است این است که نگاه شهروندان دیگر به این افراد غیرواقعی است. بسیاری از افراد به دلیل معلولیت فرد گمان می‌کنند او نمی‌تواند کاری انجام دهد و نسبت به فرد معلول حس ترحم دارند. اینکه خانه فرهنگ و هنری برای مددجویان بهزیستی که معلولان نیز جزو آنها هستند راه افتاده است، این امیدواری را به وجود می‌آورد که آنها می‌توانند در جامعه حضور داشته باشند و توانمندی‌های خود را به نمایش بگذارند.

البته صرف اینکه خانه‌ای به عنوان خانه فرهنگ و هنر راه‌اندازی شود، کاری انجام نشده است. در واقع در کنار افتتاح این خانه باید زمینه‌های دیده شدن توانمندی‌های معلولان نیز فراهم شود. وقتی قانون حمایت از حقوق معلولان تدوین می‌شد دقیقا به این موضوع توجه شده بود. برای همین است که قانونگذار صدا و سیما را موظف کرده است که دو ساعت از زمان برنامه‌های هفتگی خود را به معلولان اختصاص دهد. این اتفاق به‌رغم اینکه اکنون نزدیک ۱۰ سال از تصویب قانون جامع می‌گذرد هنوز رخ نداده است.

در واقع، صدا و سیما از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می‌کند و برنامه‌هایی که تدارک دیده می‌شود علاوه بر اینکه از نظر کمی مطلوب نیست گاه کیفیت مطلوب را نیز ندارد. اگر قرار است معلولان از خانه بیرون بیایند، نگاه شهروندان نسبت به آنها تغییر کند، توانمندی‌های آنها نشان داده شود و به طور کلی آن نگاه ترحم‌آمیزی که بعضا وجود دارد به نگاه واقعی تبدیل شود، حتما نهاد تاثیرگذاری مانند صداوسیما می‌تواند نقش موثری ایفا کند. ما امیدواریم افتتاح خانه فرهنگ و هنر نقطه عطفی باشد. در واقع، موفقیت در این زمینه منوط به بسترسازی و در اختیار داشتن بودجه و اعتبار است.

بدون هزینه کردن در این زمینه کاری از پیش نمی‌رود. هر چند، اینکه بالاخره به این موضوع توجه شده است که هنر می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در توانمندسازی معلولان داشته باشد گامی رو به جلو است. به طور کلی اگر قرار است کاری برای معلولان انجام شود، باید فعالیت‌هایی در راستای توانمندسازی آنها انجام شود. بخش اعظم مشکلات جامعه معلولان از این ناشی می‌شود که آنها فرصت برای نشان دادن توانمندی‌های خود ندارند. موفقیت‌های معلولان چه در کشور ما و چه در جهان این باور غلط را که معلول ناتوان است، باطل می‌کند. معلولان نباید برای اینکه کارشان دیده شود، هزینه‌های گزافی بپردازند. آنها باید با دیگر شهروندان فرصت‌های برابر داشته باشند.

در این صورت قطعا آنها توانمندی‌های خود را نشان خواهند داد و خط بطلان بر نگاه ترحم‌آمیز جامعه خواهند کشید. باز باید تاکید کرد که قسمت عمده مشکلات بسیاری از معلولان معیشت یا ناتوانی در انجام کارها نیست. اینکه آنها دیده نمی‌شوند، مساله مهمی است و فرصت دادن به آنها کار مهمی است که متولیان امر باید انجام دهند. اگر نگاه و رویکرد این باشد امید بیشتری به حل مشکلات معلولان وجود دارد.

* عضو هیات رئیسه سازمان جهانی معلولان