شاخص اشتغال
شهروندان- علی قنبری*:
یکی از شاخصهای مهم اقتصادی در همه کشورهای جهان از جمله ایران، شاخص بیکاری یا بالعکس شاخص اشتغال است که این شاخصها به خوبی نشانگر فعال بودن یا عدم فعالیت آن جامعه در سطوح مختلف است.
متاسفانه شاخص بیکاری در کشور ما دو رقمی بوده و از این لحاظ جزو کشورهایی با آمار بیکاری بالا محسوب میشویم. طبق گزارش مرکز آمار ایران شاخص بیکاری جوانان سنین ۲۴ – ۱۵ در سال گذشته ۲۴ درصد بوده و در سنین ۳۰- ۱۵ سال نیز ۲/۲۱ درصد است که ارقام نسبتا بالایی محسوب میشود.
متاسفانه در سالهای گذشته به خصوص در دولت گذشته، بیثباتی اقتصادی و عدم تصمیمات کارشناسی و منطقی موجب فرار سرمایهها شده و نهایتا آمار بیکاری را در جامعه به حد بالایی رسانده است. در سال ۹۲ طبق گزارش مرکز آمار ایران این مقدار به ۷/۱ درصد کاهش یافته و به رقم ۴/۱۰ درصد رسیده که همچنان حکایت از نرخ بالای بیکاری در جامعه دارد. از دلایلی که باعث افزایش روند این آمار در طول چند سال گذشته شده، عدم ثبات و امنیت شغلی و عدم سرمایهگذاری خارجی در کشور بوده که در کنار این عوامل فرار سرمایهها را نیز میتوانیم از دلایل عمده این امر بدانیم که در واقع یک نوع بیاعتمادی به آینده موجب پدید آمدن این قضایا شده است.
اما خوشبختانه در دولت جدید به دلیل اعتمادی که در مردم ایجاد شد و از طرفی بالا رفتن سرمایه اجتماعی و امید به آینده، تا حدودی باعث افزایش سرمایهگذاری در کشور و باعث ثبات و امنیت در کشور شده و موجب شد ظرف کمتر از یک سال نرخ بیکاری به میزان ۷/۱ کاهش یابد. متاسفانه باید گفت یکی از ویژگیهای اقتصادی ایران وجود رکود تورمی است؛ هم تورم بالا و هم بیکاری بالا. در دولت گذشته از آنجایی که نرخ رشد اقتصادی منفی بوده، بیکاری نیز بالا رفته و پیچیدگیهایی که در حل آن مشکل وجود داشت به افزایش تورم دامن زد و تلاشها برای کاهش نرخ تورم نیز باز باعث به وجود آمدن بیکاری شد.
یقینا شرایط مقابله با این امر، ایجاد فضای مناسب برای رونق کسب و کار، اعمال سیاستهای منطقی پولی و مالی، توجه به امر سرمایهگذاری به خصوص سرمایهگذاری خارجی و همچنین توجه به بخش عرضه به جای توجه به بخش تقاضا که نرخ رشد اقتصادی را بالا خواهد برد و نرخ رشد بیکاری را کاهش دهد و در نهایت موجب کاهش تورم شود، است که این امر میتواند وضعیت اقتصادی کشور را بهبود ببخشد. گرچه تا حدودی نرخ تورم و بیکاری پایین آمده ولی هنوز هم از لحاظ تورمی و هم از لحاظ بیکاری وضعیت خیلی مناسبی را شاهد نیستیم. باید تلاش کنیم که با ثبات و امنیت و ایجاد فرصتهای شغلی و سرمایهگذاری مناسب، شرایط برای بهبود وضعیت و رسیدن به امنیت و آرامش در جامعه فراهم شود. البته آمار جدید از کاهش نرخ بیکاری در عرض کمتر از یک سال که از عمر دولت جدید میگذرد رقم بسیار خوبی است.
فراموش نکنیم که رشد اقتصادی کشور منفی ۸/۵ بوده که اکنون به سمت صفر تمایل یافته که بسیار امیدبخش است. امید است که با حل و فصل مسائل ایران با گروه ۱+۵ و توافق نهایی شرایط بهتری فراهم شده و آرامشی در جامعه ایجاد شود به میزانی که سرمایهگذاری بالا رفته و سرمایهگذاران به امید آینده بهتر از دلالبازی به سمت سرمایهگذاری واقعی حرکت کنند تا بتوانیم بخش عرضه اقتصاد را در کشور تقویت کنیم که یقینا این تصمیمات به هم پیوسته میتواند باعث شکوفایی اقتصاد ایران شود.
با توجه به تصمیمات خوبی که در آغاز سال ۹۳ گرفته شد و با توجه به ظرفیتهایی که در کشور و در بخشهای سهگانه خدمات، صنعت و کشاورزی وجود دارد، شرایط خیلی خوبی را در آینده اقتصادی شاهد خواهیم بود. باید توجه داشت که یکی از مسائل مهم ما وابستگی اقتصاد ایران به نفت است. باید تلاش کرد تا اقتصاد را از این وابستگی خارج کرده و از دخالت دولت به عنوان دومین معضل در اقتصاد کشور کاسته و فعالیت بخش خصوصی را گسترش دهیم. اگر دولت بتواند با اعمال سیاستهای اصل ۴۴ و حرکت به سمت چشمانداز ۲۰ ساله اقدامات مثبتی را انجام دهد و از وابستگی به نفت بکاهد، میتوان امیدوار بود که با تقویت بخش خصوصی فضای مناسبی برای رونق کسب و کار و افزایش سرمایهگذاری ایجاد شود. قطعا در این شرایط میتوان هم به رشد بالاتر اقتصادی برسیم، هم از رکود تورمی خارج شویم و مهمتر اینکه نرخ بیکاری را به صورت چشمگیری کاهش دهیم.
*اقتصاددان
اعتماد