چهار سال زندان برای حفاظت از حیات وحش
شهروندان – نوید زمانی*:
منطقه حفاظتشده خائیز در شمال شرقی شهرستان بهبهان در استان خوزستان و جنوب استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته است. صخرههای بلند و کوههای پوشیده از بلوط و بادام وحشی مناظر بینظیری در این منطقه به وجود آورده است. گلههای بزرگ بزکوهی و صدای کبک وتیهو حس عجیبی به انسان میدهد.
عقابها با خیال راحت در این منطقه جولان میدهند و پلنگها با غرور روی کوهها قدم میزنند، چون میدانند که محیطبانها برای حفاظت از آنها از جان خود میگذرند.
در تاریخ اول اردیبهشت سال ۸۹ چند نفر از محیطبانان گشت کنترل در منطقه حفاظت شده خائیز استان خوزستان متوجه حضور ۶ شکارچی مسلح به سلاح کلاشینکف، ژ ۳، برنو و سوزنی میشوند. محیط بانان شکارچیها را تعقیب کرده و از چند طرف محاصره میکنند. سپس از شکارچیان تقاضا میکنند به صورت مسالمتآمیز سلاح خود را روی زمین بگذارند و خود را تسلیم کنند تا درگیری ایجاد نشود، که با مقاومت شکارچیها مواجه میشوند. محیطبانان اقدام به شلیک تیر هوایی میکنند و با تیراندازی شکارچیها درگیری آغاز میشود.
در جریان تیراندازی دو نفر از شکارچیها به نام حسین و بهمن فردیانپور از ناحیه پا تیر میخورند، متأسفانه حسین فردیانپور فوت میشود و بهمن تحت درمان اولیه توسط محیطبانان قرار میگیرد. بعد از تشکیل پرونده و طی مراحل قانونی نخستین کارشناس سلاح و مهمات برای بررسی پرونده حاضر میشود و در بازجویی اولیه، محیطبان ماشاءالله مهنایی به دلیل ترس و اضطراب ناشی از واقعه، تیراندازی را کتمان میکند ولی کارشناس پرونده تشخیص میدهد که شلیک از جانب محیط بان مهنایی انجام شده و ایشان دقت لازم را انجام نداده و شرایط حمل سلاح را رعایت نکرده است.
به علت حساسیت موضوع برای روشن شدن بهتر پرونده، تیم دوم متشکل از بهترین کارشناسهای سلاح و مهمات از تهران به شهرستان بهبهان اعزام میشوند تا پرونده را به صورت دقیقتر مورد بررسی قرار دهند. تیم دوم کارشناسی پس از بررسی پرونده و با در نظر گرفتن جزئیات واقعه با قاطعیت رأی به نفع محیط بان مهنایی صادر میکنند.
در مرحله بعد تیم سوم کارشناسی به شهرستان بهبهان اعزام میشود تا برای سومین بار پرونده مورد بررسی مجدد قرار گیرد. این تیم که متشکل از هیأتی ۵ نفره بود پرونده را دوباره بازبینی کرد و پس از بازجویی از محیطبانان و شاهدانی که در محل درگیری حضور داشتند رأی خود را صادر کرد. بر طبق گزارش منتشر شده از سوی این هیأت ۵ نفره، مشخص شد که ۳ نفر از کارشناسان مجدداً به نفع محیطبان مهنایی و ۲ نفر رأی ممتنع صادر کردهاند و بعداز آن دادگستری شهرستان بهبهان کیفرخواستی علیه محیط بان مهنایی صادر کرده و ایشان را روانه زندان میکند.
در نهایت پرونده به تجدید نظر استان ارجاع میشود که هنوز در حالت تعلیق است و محیطبان مهنایی ۴ سال است در زندان منتظر جواب دادگاه تجدیدنظر است. و اما واقعه درگذشت مرحوم حسین فردیانپور باعث تأسف عموم مردم ایران و مخصوصاً جامعه محیط زیست کشور است و این واقعه تأسف بار را به خانواده داغدار این مرحوم تسلیت میگوییم.
اما سؤال اینجاست که آیا مأمور اداره حفاظت محیط زیست که از لحاظ قانونی ضابط دادگستری محسوب میشود در حال انجام مأموریت و در جریان درگیری که به صورت غیرعمد منجر به کشته شدن فردی شده است باید عمرش را در گوشه زندان سپری کند؟
آیا جرم حفاظت از طبیعت و حیات وحش ۴ سال زندان و عاقبت نامعلوم است؟
آیا قاتل شهید سعید پرهام محیطبان استان خراسان شمالی به دار مجازات آویخته شد؟
آیا عاملان قتل چهار محیط بان شهید استان کردستان دستگیر شدند؟
آیا چارهای اندیشیدهایم که محیطبان دیگری همین امروز و فردا در حال انجام مأموریت در کوه و بیابان در برف گیر نکند یا هدف سرب داغ قرار نگیرد؟
۱۱۶ نفراز محیطبانان این مرز و بوم به خون خود غلتیدند تا به ما چه درسی بدهند؟
*استاد گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی خاتم الانبیا(ص)
ایران