تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۰:۳۷

شهروندان – دکتر حسین عبده‌تبریزی*:
شاید کاربردی‌ترین عنوانی که به مناسبت آخرین شماره در سال93، می‌توان به آن پرداخت، رویکردی باشد که تک‌تک مردم ایران در برابر واقعیت‌های سال آینده باید اتخاذ کنند. چشم‌انداز اقتصاد سال93 نشان می‌دهد، از آنجا که سال سختی را در پیش‌ داریم، قابل توصیه است که تعطیلات طولانی‌تری را بگذرانیم.

اقتصاد ایران برای بازگشت به سطح زندگی سال ۱۳۸۳، در طی سه سال آینده، حداقل به ۵/۶درصد نرخ رشد نیاز دارد. چنین نرخ رشدی در بهترین وضعیت، ۶۰۰ هزار شغل جدید ایجاد خواهد کرد اما متاسفانه نرخ بیکاری را کماکان در حدود ۱۵درصد نگه خواهد داشت. از سوی دیگر، رسیدن به همین نرخ رشد نیز در شرایطی که اقتصاددانان نرخ رشد اقتصادی حدود ۵/۲ درصد را برای سال۹۳ پیش‌بینی می‌کنند، دور از دسترس به نظر می‌رسد و به اراده‌ای سترگ و تلاشی گسترده نیازمند است.

واقعیت این است که به دلیل انبوهی از سیاست‌های نادرست ۸ سال گذشته ناچاریم نرخ رشد ۲ رقمی داشته باشیم تا جوانان کشور در طول سال‌های آتی شاغل تلقی شوند و زندگی مادی حداقل در سطح اوایل دهه۸۰ قابل تداوم باشد.

ملت ایران چون هر ملت دیگری باید ریشه‌های رشد اقتصادی را دریابد: وضعیت سال‌های اخیر، فراتر از مساله فرهنگ، آب‌وهوا یا جغرافیا، مشکلی است که در غفلت از اعمال سیاست‌های درست پدید آمده است، بحث سرنوشت هم نیست. اینکه چرا بوتسوانا در قلب آفریقا رشد می‌کند و کشورهایی چون زامبیا، کنگو و سیرالئون در فقر و جنگ غلت می‌زنند، همه به سیاست‌هایی برمی‌گردد که در جامعه اتفاق افتاده است.

نهادهای سیاسی و اقتصادی که ملت‌ها خود به دست خود ساخته‌اند نهایتا موفقیت یا شکست اقتصادی را تعیین می‌کنند. کره به‌عنوان نمونه ملتی منسجم است. اما مردم کره شمالی در زمره فقیرترین ملت‌های روی کره زمین به حساب می‌آیند، در حالی‌که برادران و خواهران آنها در جنوب، جزو کشورهای ثروتمند طبقه‌بندی می‌شوند.

جنوب جامعه‌ای را قالب ریخته است که در آن انگیزه‌ها نمرده‌اند، نوآوری تشویق می‌شود و همه مردم مجال یافته‌اند در فرصت‌های اقتصادی مشارکت کنند. موفقیت‌های اقتصادی که آغاز شد، تداوم یافت و پایدار شد، چرا که دولت مسولیت‌پذیر و در مقابل شهروندان و توده مردم پاسخگو شد. اما در کمال تاسف شمال در معرض فقر و قحطی و رکود سیاسی، نهادهای اقتصادی بسیار متفاوتی را تجربه کرد که به نظر نمی‌رسد پایانی بر تلخ‌کامی آنها باشد.

تفاوت دو کره تفاوت سیاست‌هایی است که دو خط سیر نهادی مختلف را پایه‌گذاری کرده است. تاریخ امپراتوری رم، اتحاد جماهیر شوروی، آمریکای لاتین، انگلستان، اروپا، ایالات متحده آمریکا و آفریقا همه از خط‌سیرهای مختلف سخن می‌گویند. بنابراین ملت ایران نیز باید متناسب با وضع موجود و به‌رغم همه فشارها و سختی‌ها، در گسترده‌ترین شکل به تلاش وافر، امید فراوان، تعادل مصرف و بی‌شک به نوعی ریاضت‌اقتصادی رو بیاورد.

*اقتصاددان

دنیای اقتصاد