وعده‌یی که تحقق می‌یابد
شهروندان – اسماعیل کهرم*:
استمرار شرایط وخیم دریاچه ارومیه و تهدید جدی آن در به مخاطره انداختن زیست بوم منطقه سبب شد تا یکی از مهم‌ترین وعده‌های دولت یازدهم بر محور تدوین برنامه‌یی واقع‌بینانه برای جلوگیری از فاجعه‌یی زیست محیطی قرار بگیرد.
بعد از نمایان شدن وضعیت نگران‌کننده این دریاچه که می‌توان آن را ناشی از نبود برنامه بلندمدت بهره‌برداری از منابع طبیعی دانست، اکنون بعد از گذشت نزدیک به یک سال از روی کار آمدن دولت یازدهم، دکتر روحانی با تاکید بر استفاده از متخصصان داخلی و خارجی برای احیای دریاچه ارومیه، به عهد خود در این زمینه وفا می‌کند.
بحران این دریاچه تا آنجا برای دولت حائز اهمیت بود که نخستین جلسه هیات دولت را به دریاچه ارومیه اختصاص داده برنامه محیط‌زیستی دولت را بر روی احیای دریاچه ارومیه بنا نهاد. چندی قبل نیز وی در جمع کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست برنامه‌های دولت در احیای دریاچه را، اولا فرهنگ‌سازی یعنی آماده‌سازی مردم در نحوه برخورد با این‌گونه مسائل و دوم وظیفه آگاهی رساندن NGOها به مردم دانسته‌اند، گرچه با توجه به عملکرد این‌گونه نهادهای مردمی ایراداتی را می‌توان بر آنها وارد دانست اما بیان این نوع از برنامه‌ها نشانگر رویکرد جدی دولت برای عبور از بحران‌های زیست‌محیطی است.
اما اقدامات عملی که تاکنون در زمینه حل بحران دریاچه ارومیه انجام شده بسیار مسرت‌بخش است. اقدامی نظیر کاهش ۴۰ درصدی میزان حجم آب کشاورزی در حوزه دریاچه ارومیه بدین معنا که با استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌یی، بارانی و مه‌پاشی سطح کشاورزی را در همان سطح نگه داشته اما آب بیشتری را برای دریاچه ارومیه به عنوان حقآبه لحاظ کند. اقداماتی که نگارنده را نسبت به آینده این دریاچه حتی خوشبین‌تر از آقای رییس‌جمهور می‌کند.
معتقدم با این میزان توجهی که دولت به دریاچه دارد و حقآبه‌یی که توسط آن تعیین شده در ظرف پنج سال آینده نصف دریاچه ارومیه احیا خواهد شد. اینک که وعده‌یی مبنی بر استفاده از دانش متخصصان داخلی و خارجی برای رفع مشکلات دریاچه عنوان شده باید گفت که همیشه در مواقع خطیر سیاست‌هایی اینچنینی اتخاذ شده که در موارد زیادی نیز نتایج مثبت آن را شاهد بوده‌ایم. معتقدم که دریاچه ارومیه از آن میزان ارزش و اهمیت برخوردار است که از مجموع متخصصان داخلی و خارجی برای اجرای طرح احیای آن استفاده شود.
گرچه راهکارهای فراوانی برای احیای دریاچه ارومیه اولویت‌بندی شده است اما شاید بتوان گفت بهترین راهکار این است که با شروع باران‌های پاییزی مقداری از آب پشت سدها را به منطقه‌یی از دریاچه ارومیه واریز کرده و در عین حال مانع از استفاده آب داخل رودخانه‌ها توسط کشاورزان محلی شود که با اخطار دادن و اعمال قانون تشدید مجازات کسانی که از آب دریاچه به‌طور غیرقانونی بهره‌برداری می‌کنند این راهکارها مثمر ثمر خواهد شد.
تنها راهکاری که در شرایط فعلی کارساز نخواهد بود انتقال آب از حوزه‌یی به حوزه دیگر است. تنها مقدار هفت میلیارد مترمکعب آب حوزه آبخیز دریاچه ارومیه کافی است تا هم به این دریاچه تعلق گیرد و هم کشاورزی و دامپروری رونق داشته باشد. با این تمهیدات و با کمی مساعدت شرایط آب و هوا و تشدید باران می‌توان گام‌های بزرگی در راستای احیای دریاچه ارومیه برداشت. در این صورت به‌طور قطع می‌توان امیدوار بود که ظرف پنج سال آینده نیمی از دریاچه ارومیه احیا شود.
*مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست
اعتماد
