ارز مرجع دارو باعث فساد مالی شد
شهروندان:
رسول دیناروند از معدود مدیران دولت احمدی‌نژاد بود که پرونده‌اش هیچ برگ سیاهی نداشت. مدیری که در زمان حضور خود در معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت با در پیش گرفتن سیاست تنظیم بازار قیمت‌گذاری و اجرای توقف افزایش قیمت دارو در نیمسال اول و افزایش متناسب تورم در نیمسال دوم هر سال، موجب نظمی در بازار دارویی ایران که سهم بیش از 95 درصد موجودی این بازار از آن تولید داخل بود، شد.
امروز و پس از ۴ سال که این مدیر هم همچون بسیاری مدیران دولت نهم، به دلایلی غیر قابل درک برای عقل سالم، از صحنه مسوولیت‌ها حذف شده بود، مجددا به عرصه سلامت بازگشته و وقتی در نخستین نشست خبری خود در سال ۹۳ اعلام کرد که «در نیمسال اول افزایش قیمت دارو نخواهیم داشت» بی‌اختیار لبخندی بر لبان چند خبرنگاری که در فاصله سال‌های ۸۴ تا ۸۸ مسوولیت و حضور وی در معاونت غذا و داروی وقت وزارت بهداشت را زیر ذره‌بین داشتند نشست . گفت‌وگوی ما با رییس سازمان غذا و دارو را بخوانید.
- شما در دوره قبل وزارت بهداشت هم، سیاست توقف افزایش قیمت دارو ر ا مورد حمایت قرار دادید. این سیاست امروز مجددا به صحنه اجرا بازگشته که به نظر می‌رسد به نفع تولید و واردات دارو خواهد بود. افزایش قیمت داروها در نیمسال دوم را تا چه حد متناسب با نرخ تورم قرار خواهید داد؟
قطعا که در نیمه اول سال افزایش قیمت دارو نخواهیم داشت و در صورت اجبار برای اصلاح قیمت‌ها هم از حد تورم عبور نمی‌کنیم.
- پیش‌بینی‌ای درباره میزان افزایش قیمت ندارید؟
سقف پیش‌بینی ما نرخ تورم است.
- اما افزایش قیمت را خواهیم داشت؟
صنعت داروی ما وابسته به تولید داخل است که تولید داخل هم متاسفانه فارغ از تورم نیست. وقتی قیمت دستمزد ۲۵ درصد افزایش داشته و قیمت انرژی و هزینه‌های جاری تولید افزایش یافته پس هزینه تولید دارو هم افزایش می‌یابد که باید این افزایش را جبران کنیم اما قطعا از سقف تورم فراتر نخواهیم رفت چون در قیمت ارز هم افزایشی نخواهیم داشت بنابراین، رعایت سقف تورم کفایت می‌کند.
برخی بیماران مصرف‌کننده داروهای سرطان و به طور خاص، هرسپتین، خبر دادند که بعد از هفت الی هشت بار که هزینه دارویشان از سوی بیمه پرداخت شده، در مراجعات بعدی به آنها اعلام شده که سقف پرداخت بیمه برای داروی شما به پایان رسیده و باید خودتان با قیمت آزاد هزینه دارویتان را بپردازید. با مدیرکل بیمه‌های سلامت وزارت رفاه که صحبت کردم هم ایشان گفت که این تصمیم وزارت بهداشت بوده که برای پوشش بیمه‌یی برخی داروها سقف تعیین کرده است.
به هیچ‌وجه این طور نیست. سیاست حمایتی بیمه توسط خود بیمه تدوین شده و من به عنوان مسوول وزارت بهداشت از این تصمیم اطلاع ندارم که ما به بیمه اعلام کرده باشیم پرداخت و پوشش بیمه‌یی یک دارو را محدود کند. ما طرفدار حمایت از بیماران هستیم. البته از بیمه هم حمایت می‌کنیم و درک می‌کنیم که منابع‌شان محدود است اما به هیچ عنوان اصرار نمی‌کنیم که جبران هزینه‌های بیماران از سوی بیمه‌ها کاهش یابد.
- شاید سایر معاونت‌ها مثلا معاونت درمان وزارت بهداشت چنین تصمیمی گرفته است؟
شک ندارم که معاونت درمان چنین درخواستی نداشته.
- پس بیمه‌های درمان باید پاسخگو باشند؟
بله . بیمه باید برای این تغییرات پاسخ مشخصی داشته باشد و من هم این موضوع را پیگیری خواهم کرد.
- چند روز قبل گمرک ایران اعلام کرد که واردات دارو در سال ۹۲، ۸۲ درصد افزایش داشته در حالی که ارزش ریالی آن حدود ۹ درصد کاهش داشته. آیا این افزایش و کاهش می‌تواند به این معنا باشد که وارد‌کنندگان دارو در سال ۹۲ ناچار شدند به سمت کشورهایی با تولید ارزان و شاید با کیفیت پایین‌تر بروند؟
البته آمار گمرک، ماهانه است و کاهش و افزایش واردات ماهانه قابل اتکا نیست چون ممکن است در یک ماه، ۲۰۰ تن ماده اولیه به قیمت دو دلار برای هر کیلو وارد شود اما در ماه بعد، دارویی با قیمت ۱۰۰۰ دلار برای هر ریال وارد شود. واردات دارو و تجهیزات پزشکی در سال ۹۲ حدود ۱/۲ میلیارد دلار با ارز مبادلاتی بوده که امیدوارم در سال ۹۳ از این رقم عبور نکنیم .
- به سالگرد حذف ارز مرجع دارو نزدیک هستیم. سال گذشته واکنش‌هایی در مقابل حذف ارز مرجع از دارو داشتید. نظر امروز رییس سازمان غذا و دارو درباره حذف ارز مرجع از دارو چیست؟
فکر می‌کنم که تصمیم صددرصد درستی بود. تخصیص ارز مرجع در زمانی که قیمت واقعی ارز سه برابر آن است، یعنی رانت و فساد و سوءاستفاده. شک نکنید که اگر قرار بود در سال ۹۲ ارز مرجع به دارو اختصاص داده شود، مصرف ارزی داروی ما دو میلیارد دلار نبود و بسیار بیش از این رقم باید تخصیص داده می‌شد زیرا همه دنبال این سوءاستفاده بودند. رانتی که در این جریان وجود دارد افراد سالم را هم به فساد می‌کشاند.
- یعنی قاچاق دارو را دامن می‌زند؟
همه‌چیز را. معتقدم که تصمیم دولت و مجلس برای واقعی کردن نرخ ارز و اختصاص مابه‌التفاوت ریالی برای حمایت از بیماران بسیار درست بود.
- فکر می‌کنید با سیاست‌های دولت یازدهم می‌توانیم قاچاق دارو را کاهش دهیم؟
اگر قیمت داروی تولید داخل و نحوه پرداخت یارانه اصلاح شود و پرداخت‌ها را به سمت بیمه‌های درمان هدایت کنیم بخش زیادی از قاچاق دارو از داخل به خارج کشور حذف می‌شود. در سال ۹۳، یارانه تعدادی از داروهای یارانه‌یی از طریق بیمه‌ها اعمال می‌شود بنابراین، قیمت دارو در داروخانه واقعی خواهد بود و امکان خروج و دزدی وجود ندارد زیرا بیمار هنگام دریافت دارو، هزینه‌یی را می‌پردازد که قبلا به عنوان یارانه می‌داده که در واقع، سود استفاده حذف خواهد شد.
- فکر می‌کنید با سیاست‌های جدید دارویی بازار سیاه ناصر خسرو یا مشابه آن در سایر استان‌ها هم قابل حذف باشد؟
بخشی از کارکرد بازار سیاه ناصر خسرو مربوط به کمبودهای دارویی است که اگر وضعیت داروی کشور بهبود یابد این بخش هم حذف می‌شود. اما بخشی از کارکرد ناصر خسرو مربوط به داروهای خلاف مثل داروهای سقط جنین و اعتیاد و دوپینگ است که این بخش هیچ گاه حذف نمی‌شود زیرا ما نمی‌توانیم این داروها را برای مردم تامین کنیم و بنابراین، کارکرد زیرزمینی و قاچاق این داروها ادامه می‌یابد. البته حذف این بخش نیازمند برخورد فرهنگی است و وزارت بهداشت به تنهایی نمی‌تواند در این زمینه اقدام کند. باید اشتغالزایی کنیم تا جوان‌هایمان معتاد و گرفتار نشوند. اما مطمئنم که بخش قاچاق به علت کمبودهای دارویی به‌شدت منقبض خواهد شد زیرا وقتی داروی مورد نیاز مردم را تامین کنیم دیگر نیازی به بازار سیاه ناصر خسرو ندارند.
بنفشه سام‌گیس
اعتماد
