تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۴ تیر ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۱۹:۰۳

شهروندان:
می‌گویند فرض محال، محال نیست. حالا بیایید فرض کنیم به هر دلیلی مجبور می‌شویم از دو عصا برای راه رفتن کمک بگیریم. حتی اگر دوست داریم می‌توانیم تصور کنیم که روی ویلچر نشسته‌ایم. حالا فرض کنیم امکانات شهری هم برای عبور و مرورمان مناسب نیست.

در این صورت به نظرتان چه اتفاقی می‌افتد؟ از یک شخص پویا و فعال تبدیل به فردی خانه‌نشین و منفعل می‌شویم. از پله‌های هیچ ساختمانی نمی‌توانیم بالا برویم، از وسایل حمل و نقل عمومی بی‌بهره می‌شویم، مترو جایی برایمان ندارد و بی‌‌آرتی هم با ما غریبه می‌شود.

ایسنا نوشت؛ در چنین شرایطی امکان رفتن به سینما و پارک برایمان کم می‌شود، از دیدار فامیل و دوستان تا حدودی محروم می‌شویم، مدرسه و دانشگاه را به سختی گذرانده و از دستیابی به شغل هم کم‌بهره می‌مانیم. کم‌کم اعتماد به نفسمان پایین می‌آید، بعضا پرخاشگر می‌شویم و اگر امکان ادامه حیات پیدا کنیم، به یک فرد منزوی تبدیل خواهیم شد.

به بهانه‌ هفته‌ بهزیستی به چگونگی عبور و مرور افراد دارای معلولیت پرداخته و امکانات فراهم شده برای دسترسی این افراد به اماکن و معابر شهری را مورد بررسی قرار داده است. حکایتی که از آسانسورهای یک خط در میان مترو گرفته تا بی‌آرتی غیر قابل استفاده، دعوای دو دستگاه روی سامانه جانبازان و معلولان، ابهام در معافیت مالیاتی به منظور ورود خودرو، کارت سوخت ماهیانه ۱۵ تا ۲۰ لیتر و… که همگی قسمت‌هایی از یک سریال دنباله‌دار هستند؛ سریال «دسترسی برای معلولان» که به قول یکی از دوستان گاهی هست و گاهی نیست.

راه‌اندازی سامانه حمل‌ونقل ویژه معلولان و جانبازان پایتخت روایت جالبی دارد. ماجرا از اینجا شروع شد که ۱۴ تیرماه سال گذشته عده‌ای از معلولان به دلیل قطع شدن کارت شارژ ایاب و ذهاب سرویس‌های خود، جلوی ساختمان بهزیستی تجمع کردند که در آنجا خبر خوشحال‌کننده ورود یک نهاد دیگر به عرصه عبور و مرور معلولان را شنیدند. در آن تجمع، رئیس بهزیستی با دعوت از تجمع‌کنندگان به سالن کنفرانس ساختمان بهزیستی، اعلام کرد که حمل و نقل معلولان وظیفه شهرداری است و در پی این موضوع قرار شد شهرداری سامانه‌ای برای حمل و نقل معلولان ایجاد کند و ظاهرا بهزیستی هم خودروهای مناسب‌سازی شده را در اختیار شهرداری بگذارد.

اما گویا بر اثر اختلافاتی این کار صورت نگرفت! و شهرداری مجبور شد از روش‌های دیگر برای تامین خودروهای مناسب افراد دارای معلولیت استفاده کند که به نظر می‌رسد در تهیه این خودروها کند پیش می‌رود.به هر طریق، سامانه حمل‌ونقل ویژه معلولان و جانبازان پایتخت اواخر اسفندماه سال ۹۱ با حضور قالیباف شهردار تهران به بهره ‌برداری رسید که قطعا یک گام رو به جلو بود. اقدامی که شاید بخشی از مشکلات عبور و مرور افراد دارای معلولیت را کاهش دهد و متعاقب آن شرایط حضور این افراد را در سطح شهر فراهم کند.

معینی، رئیس هیات‌مدیره انجمن باور با بیان این‌ که مشکلات ایاب و ذهاب معلولان به قوت خود باقی است، اظهار کرد: تنها اقدامی که در این جهت صورت گرفت افتتاح سامانه حمل و نقل جانبازان و معلولان توسط شهرداری تهران بود که اقدام مثبتی محسوب می‌شود. با این وجود معلولان هنوز برای تردد دچار مشکلاتی هستند و چشم‌انداز چندان روشنی هم در این خصوص وجود ندارد.

سعید زارع‌زهرانی، مدیر سامانه معلولان و جانبازان تهران هم درخصوص خدمات این سامانه گفت: خدمات خودروهای ما غالبا به صورت دربستی و به وسیله‌ ون‌های مناسب‌سازی شده انجام می‌شود. در حال حاضر ۵۰ دستگاه ون داریم که این ون‌ها برای ۲ تا ۳ نفر ویلچرنشین و ۴ نفر همراه طراحی شده‌اند. زارع درخصوص نحوه تماس معلولان با این سامانه گفت: شماره تلفن ۶۳۰۵ با ۳۰ شماره پشتیبان (برای برقراری تماس همزمان ۳۰ نفر) درنظر گرفته شده است. همچنین سیستم پیامکی سامانه به شماره ۷۳۳-۴۵۷۸-۰۹۳۳ برای برقراری ارتباط و سرویس‌دهی و همچنین دریافت انتقادات و پیشنهادات مسافران راه‌اندازی شده است.

معینی هم با اظهار امیدواری از اینکه در دولت آینده در خصوص ایاب و ذهاب معلولان فکری شود، گفت: دولت می‌تواند با پرداخت یارانه به شهرداری، این نهاد را در ساماندهی برای تسهیل شرایط مناسب رفت و آمد معلولان یاری کند.وی همچنین با اشاره به مشکل معلولان صاحب خودرو در تامین بنزین ۴۰۰ تومانی، گفت: پرداخت ۱۵ تا ۲۰ لیتر بنزین ماهانه کمک چندانی به معلولان صاحب خودرو نمی‌کند. ضمن اینکه نحوه توزیع این هزینه‌ها از شاخص‌های روشن و یکسانی برخوردار نیست.

معلولان، عطای مترو را به لقایش می‌بخشند

این توقع از مترو که روزانه بیشترین تعداد مسافر شهر تهران را جابه‌جا می‌کند وجود داشت که سهمی هم برای شهروندان معلولش در نظر بگیرد. البته در تعدادی از ایستگاه‌ها آسانسور وجود دارد که البته بعضی‌شان به دلیل فرسودگی از کار افتاده‌اند، به همین دلیل درحال حاضر سفر با مترو برای معلولان نوعی ریسک محسوب می‌شود؛ زیرا وقتی وارد یک ایستگاه می‌شوند معلوم نیست در ایستگاه مقصد، آسانسوری برای خروجشان بیابند که این مساله باعث می‌شود عطای مترو را به لقایش ببخشند.

همچنین شرکت واحد اتوبوسرانی ملزم است شرایطی را فراهم کند تا همه‌ اقشار جامعه بتوانند از اتوبوس استفاده کنند. یکی از برنامه‌های شرکت واحد برای این منظور نیز اختصاص اتوبوس‌هایی با شرایط ویژه و مناسب جهت استفاده‌ معلولان، سالمندان و اقشاری که نیاز به توجه بیشتر دارند، است.

اینها صحبت‌های مهندس پیمان سنندجی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه است. وی وظیفه‌ دیگر شرکت واحد را طراحی ایستگاه‌های مناسب جهت عبور و مرور آسان افراد دارای معلولیت دانست و گفت: در حال حاضر در تمام ایستگاه‌های BRT بحث مناسب‌سازی رعایت شده، اما مناسب‌سازی فضای بیرونی ایستگاه، خیابان، اختصاص بالابر و غیره جهت ورود معلولان به ایستگاه از وظایف شرکت واحد نیست.

این سخن شاید مصداق «کوزه‌گر از کوزه شکسته آب خوردن» باشد؛ وقتی وسیله‌ای داری و نمی‌توانی از آن استفاده کنی. اخیرا هم نصب گیت‌هایی در جلوی ورودی ایستگاه‌های بی‌آرتی برای ارائه بلیت، عملا ورود افراد با ویلچر را به داخل ایستگاه اتوبوس‌ها غیرممکن کرده است.

معینی رئیس هیات‌مدیره انجمن باور به وعده اختصاص معافیت مالیاتی ورود ۴۷۰۰ خودرو برای معلولان که تحقق آن بعد از گذشت چند سال در هاله‌ای از ابهام قرار دارد اشاره و اظهار کرد: هم‌اکنون و حتی در صورت اختصاص این تعداد خودرو، موضوع از حیز انتفاع افتاده است؛ زیرا بحث آن مربوط به سال‌ها قبل بوده که در آن زمان می‌شد با ۲۰ هزار دلار معادل ۳۰ میلیون تومان معافیت، یک خودرو وارد کرد، اما در حال حاضر با افزایش قیمت ارز، این مبلغ به ۶۰ میلیون تومان افزایش یافته که به تعبیری می‌شود گفت نوشدارو بعد از مرگ سهراب است.

شاید همه‌ ما تابلوهای پارک ویژه خودروی معلولان را در کنار خیابان دیده باشیم؛ تابلوهایی که بیشتر جنبه نمایشی دارد و کمتر کسی به کاربرد آن توجه می‌کند. بارها پیش می‌آید که ما خودرویمان را بدون توجه به تابلوی نصب شده در آن محل پارک می‌کنیم و سراغ کار خودمان می‌رویم. بعد یک فرد دارای معلولیت پشت سرمان از راه می‌رسد و خودروی ما را در جای پارک ویژه‌اش می‌بیند، آن‌وقت مجبور می‌شود با عصا یا ویلچر صدها متر دورتر از محل مورد نظر پارک کند و به سختی برگردد.

انتظاری که از شهروندان در این زمینه وجود دارد توجه بیشتر به محل پارک خودروی معلولان است. به‌طور قطع بسیاری از شهروندان بافرهنگ ایرانی به حقوق افراد دارای معلولیت احترام می‌گذارند، اما به نظر می‌رسد کم‌توجهی که بعضا در این زمینه رخ می‌دهد، ناشی از فرهنگ‌سازی نکردن رسانه‌ها به‌خصوص رسانه ملی و اعمال نکردن قانون توسط راهنمایی و رانندگی باشد.