ارسال مطلب فیس‌ بوک توییت
آلودگی هوا و چالش‌های پیش‌رو

گزینه‌های کارشناسی هوای پاک زیر چتر نابسامانی اجرایی

شهروندان:
تور بافت خورده انواع عناصر آلودگی هوا در برابر شوت‌های کوتاه و بلندمدت تخصصی دستگاه‌های مربوط و اجرایی، ساکت مانده و دروازه آلایندگی هوا هنوز باز نشده است! طی سال‌های متوالی نظرات کارشناسی مسئولان و مردمی بسیاری در قالب راهکارهای رهایی تهران پایتخت و شهرهای بزرگ از عوامل آلاینده عملیاتی و مطرح شده لیکن هم‌چنان چندگونگی خطوط قرمز آلوده‌کننده هوا پابرجاست.

آلودگی هواظاهرا برای رویت هوای پاک فقط باید در انتظار وزش باد و ریزش باران بود، ولی به واقع امر مردم باید پیشگام ایجاد آسمان آبی شوند چرا که خیلی از علل وجود آلودگی هوا از طریق کم‌توجهی نسبت به مسئولیت شهروندی صورت می‌گیرد.

اوایل سال‌های پشت‌سر رفته که دود عوامل آلاینده هوا به مشام همگانی خورده، دستگاه‌های حفظ محیط، سلامت، ایمنی و… شاید گمان نداشتند آلودگی هوا چندان سرسخت و زمانگیر باشد. لیکن با وجود همه اقدامات مهندسی و کنترل‌کننده حول محور بازدارندگی و یا کاهش این پدیده آسیب رسان، تاکنون مهر تاریخ سرآمدن آلودگی هوا ساخته و پرداخته نشده است.

در چنین وضعیتی، گفته‌های بعضی از کارشناسان و دیده‌های میدانی درباره مسئله‌سازی آلودگی هوا همواره حاکی از آن بوده که پاره‌ای از عوامل آلاینده هوا، افزونی روزانه پلاک‌گذاری خودروهای سواری در شهر تهران، ازدیاد موتورسیکلت، استاندارد نبودن سوخت بنزین، سواری‌های تک‌سرنشین، خودروهای فرسوده دودزا، کارخانه‌های صنعتی حوالی مناطق مسکونی و رعایت نکردن مقررات راهنمایی و رانندگی و ایجاد ترافیک سنگین و گاه ایستا است. درباره عوامل آلودگی، اضافه می‌شود خودروهای تک‌سرنشین و برخی موتورسیکلت‌ها عامل بروز ۷۰-۸۰ درصد آلودگی هوا می‌باشند. در این حالت، برگ‌های معاینه فنی ماشین هم بازار خرید و فروش پیدا کرده است.

موتورسیکلت نگران‌کننده

چهره‌ای آرام و سالمندانه‌ای دارد و آهسته‌گو است. موتورسیکلت قدیمی‌اش را در پیاده قرار داده است. همواره نگران آن است هنگام حرکت با موتورش در خیابان به علت کهنه بودن آن جلویش را بگیرند.

«هاشمیان» شغل آزاد- عوامل آلاینده هوا را با این بیان که موتورسیکلت نباید آلوده‌کننده هوا باشد، می‌گوید: «ازدیاد خودرو، مشکل‌ساز هوای سالم است.» وی در این زمینه می‌افزاید: «در هر واحد آپارتمانی طبقاتی ساکنان دو سه ماشین برای استفاده اعضای خانواده از جمله فرزندان دانشگاهی دارند. بنابراین هر خودرو به سهم خود باعث آلودگی هوا و کندی ترافیک می‌شود.»

او که کار آزاد دارد می‌گوید شش سال پیش قلبش عمل جراحی باز شده است، سؤال می‌کنم در چنین وضعیت و هوای آلوده چرا به خیابان می‌آید و یا از موتورسیکلت استفاده می‌کند، پاسخش این است: «اگر وضع مالی خوب باشد یک وسیله نقلیه سالم و بدون دغدغه تهیه می‌کنم. الان با سوار شدن این موتورسیکلت خودم هم دچار اضطراب می‌شوم.»

«سوخت بنزین غیراستاندارد، تردد ماشین‌های فرسوده شده، فروش برگه طرح ترافیک و سنگین بودن ترافیک از عوامل آلوده‌کننده هوا هستند.» این هم نظر «محمد» پیک موتوری است و دلیل استفاده کردنش از ماسک را حفظ سلامت و تنها وسیله دلخوشی برای کمتر آسیب دیدن از آلودگی هوا می‌نامند.

«حسن صفی‌پور» راننده تاکسی خطی در حالی که مسافر سوار کرده و شتاب حرکت دارد، می‌گوید: «مینی‌بوس‌ها یک عامل آلودگی هوا هستند.»

«سلیم فعله‌گری» راننده تاکسی غرب تهران افزایش بسیار ماشین، ترافیک سنگین، استاندارد نبودن سوخت و زوج و فرد بودن تردد خودروها را علل آلودگی هوا می‌داند. او اما می‌افزاید عصر هر روز؛ بعد از زمان ممنوعیت ورود به داخل طرح، انبوه سواری‌های شخصی به سطح شهر می‌آیند که باعث سنگین شدن ترافیک و آلودگی بیشتر هوا می‌شوند.» می‌پرسم چه نظری برای کاهش آلودگی هوا دارد؟ می‌گوید: «یک عامل مهم؛ بنزین و گازوئیل است که باید استاندارد شوند.»

شگفتی آلوده‌ترین منطقه

خبری چندی پیش مبنی بر این که منطقه ۲۲ در غرب تهران جزو آلوده‌ترین مناطق است باعث شگفتی ساکنان این منطقه شد.

«عسگری» مسئول یک سرویس مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی، از جمله اهالی شهرک تهرانسر در همین زمینه می‌گوید: «با این واقعیت که باد همواره از غرب به شرق می‌وزد و طبیعتا جریان هوای آلوده به همین مسیر است، این که هوای منطقه ۲۲ در غرب تهران، آلوده‌ترین از سایر مناطق اعلام شد تعجب ساکنان را برانگیخت، در حالی که این منطقه دارای محیط و فضای باز و گسترده، طبیعت سبز، دریاچه و برخوردار از بهترین شهرک‌های مهندسی‌ساز مناسب و در نهایت زیست‌محیطی سالم می‌باشد. باتوجه به چنین امتیازات مثبت حیاتی، دور از انتظار ساکنان شهرک‌های چشمه، راه‌آهن تهرانسر و حواشی است که آلوده‌ترین منطقه تهران اعلام شد.»

از سوی دیگر در همین زمینه «حشمت‌الله بسطامی» سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از قرار گرفتن هوای پایتخت در شرایط هشدار خبر می‌دهد و در بخشی از گفتارش می‌گوید: «در حال حاضر (هفته گذشته) شاخص ذرات معلق در ایستگاه شهرک چشمه منطقه۲۲ روی عدد ۱۶۹، پاسداران واقع در منطقه ۳ روی عدد ۱۶۸ و دروس منطقه۳ روی عدد ۱۶۷ ایستاده تا این مناطق را به ترتیب آلوده‌ترین مناطق تهران قرار دهد.»

از یک خانم که برای مصونیت از عوارض آلاینده‌های هوا از ماسک استفاده کرده است می‌پرسم تأثیر ماسک در مقابله با آلودگی هوا چقدر است؟ پاسخ می‌دهد: «تنها اقدام ممکن علیه آلودگی هوا، همین ماسک است.» او هم نظیر برخی شهروندان، ازدیاد خودرو و بنزین غیرمناسب مصرف را از عوامل آلاینده‌کننده هوا می‌داند.

عوامل آلایندگی هوا

در گفت و گو با «سیدعیسی دارایی» عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس حوزه انتخابیه اندیمشک، محور پرسشم عوامل آلوده‌کننده هواست. او پاسخ می‌دهد: «الان یکی از مشکلات کشور بحث آلودگی هواست که به دو دسته تقسیم می‌شود: یکی به واسطه هم مرزی با عراق و دیگری در سیستان و بلوچستان ریزگردها، شن و خاک هوا را آلوده می‌کند و یکی هم آلاینده‌ها در تهران هوا را آلوده می‌کنند.»

وی عوامل آلوده‌کننده هوا را نزدیک بودن شهرک‌های صنعتی به شهرهای سکونتی، افزونی روز به روز وسایل نقلیه شخصی و اضافه شدن به تعداد خودروهای دیگر در شهرها و عامل دیگر آلودگی هوا خودروهای از رده خارج و دودزا می‌داند.

از وی می‌پرسم چاره خروج و یا حداقل راهکار مناسب کاهش از این معضل حیاتی و اجتماعی به نظر شما چیست؟

«دارایی» چنین پاسخ می‌دهد: «در مرحله اول باید شهرهای صنعتی از شهرهای کوچک و بزرگ فاصله بگیرند. دوم دستگاه محیط زیست در دادن مجوزهای مختلف به صنایع به جد کارشناسانه شود. کمربندسان کردن درختکاری در اطراف شهرها به خصوص در شهرهایی که مشکل ریزگرد دائمی دارند، موضوع دیگر به عنوان یک عامل تاثیرگذار در کاهش آلودگی هوا آن است که وسایل نقلی ریلی بیشتر شود و آسان تر و ارزان در خدمت مردم قرار بگیرد، ناوگان حمل و نقل عمومی مثل اتوبوس را افزایش بدهیم که مردم از تردد با ماشین خود استفاده نکنند.»

نبود مدیریت واحد

نماینده مردم اندیمشک در مجلس در ادامه گفتارشان با اشاره به این که نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق و خوب هستیم، از نبود یک مدیریت واحد در تمام شهرها، می‌گوید و معتقد است در تمام شهرها باید یک نفر جوابگو باشد و نه چندین دستگاه، چون اگر مدیریت واحد و پاسخگو باشد وضعیت امور بهتر خواهد شد.»

۸میلیارد دلار زیان آلودگی هوا در یک سال

دکتر رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با ارائه آمار، زیان انواع بیماری‌های وارده به تندرستی شهروندان و تحمیل هزینه‌های برآمده از آلودگی هوا، استاندارد نبودن خودروها، موتورسیکلت، سوخت، خودروهای تک سرنشین و خودروهای سنگین و سبک فرسوده را عوامل آلوده‌کننده هوا برمی‌شمارد و نیز از خرید و فروش برگه معاینه فنی خودرو انتقاد می‌کند.

«رحمت‌الله حافظی» می‌گوید: «براساس گزارش بانک جهانی، در سال ۲۰۰۶ دولت ایران ۸میلیارد دلار خسارت ناشی از آلودگی‌ هوا را متحمل شده است. از سوی دیگر گزارش بهداشت هم نشان می‌دهد ماهانه به صورت میانگین ۲۲۷ مرگ منتسب به آلودگی هوا در تهران داشته‌ایم آمار تکان‌‌دهنده‌ای که باید ۲۵۲۰ بستری شدن ناشی از بیماری‌های قلبی در سال و ۴۵۲۵ مورد بستری بر اثر مشکلات تنفسی را به آن اضافه کرد. در چنین وضعی نباید با جان و سلامت مردم شوخی کنیم و هرچه سریع تر باید برای این مشکل راه حل داشته باشیم.»

«حافظی» اخیرا پیرامون عوامل آلاینده‌ها گفته است: «آلودگی هوا به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد اما عده‌ای در حاشیه شهر تهران برگه معاینه فنی خود را خرید و فروش می‌کنند. با توجه به این که آلودگی هوا دلیل مرگ می‌شود، کسانی که آگاهانه این کار را می‌کنند قتل شبه عمد انجام می‌دهند.»

خروج خودروهای فرسوده ورود خودروهای غیراستاندارد

وی در بخش دیگری از گفتارش ضمن این اظهار که از سال ۸۹ با وارد شدن سوخت تولیدی از پتروشیمی‌ها ذرات معلق چندین و چند برابر افزایش پیدا کرده، درباره خودروهای فرسوده گفته است: «خارج کردن آن‌ها درست است اما همین خودروهایی که تولید می شوند و به بازار هم می‌آیند هم استاندارد نیستند، مثلا نیسان وانت ۲۵لیتر در هر ۶۰کیلومتر سوخت مصرف می‌کند که اصلا استاندارد نیست. موتورسیکلت‌ها هم آلوده سازهستند. اگر یک موتورسیکلت را خارج کنیم معادل ۸خودرو «یورو۲» می‌توانیم وارد کنیم چون آلودگی اصلی هوا موتورسیکلت‌ها هستند و تا ۷۰ درصد نقش دارند. هم چنین بیش از ۸۰درصد آلودگی هوای تهران مربوط به خودروهای تک سرنشین است که با توجه به عدم خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل باید گفت سلامت شهروندان بیش از پیش مورد تهدید است.

ایجاد تسهیلات برای ورود موتورسیکلت‌های الکتریکی

او در خصوص موتورسیکلت‌ها نیز با اشاره به این که حدود ۳میلیون موتورسیکلت در تهران داریم، افزوده است: «باید تسهیلاتی داده شود که موتورسیکلت‌های الکتریکی وارد شوند تا آلودگی صوتی و هوا کم شود.»

رئیس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، ادامه اظهارشان معطوف به آن است که در یک سال گذشته ۸۰درصد خودروهای فرسوده کم شده و این که دولت باید مداخله کند تسهیلاتی بدهد تا شخص بتواند خودروی خود را ارتقاء بدهد. کسی با ۵میلیون تومان وام نمی‌تواند خودروی خود را عوض کند.

بازنگری حذف دوفوریت طرح آلودگی هوا

حافظی هم چنین با این گفته که شهرداری الان دوهزار اتوبوس فرسوده دارد و در خطوط تاکسیرانی هم ۱۰هزار تاکسی غیراستاندارد کار می‌کنند، درباره ناوگان‌های ریلی و اتوبوس و وضعیت بودجه اظهار می‌دارد به لحاظ کمبود بودجه و تعهدات قانونی دولت در تامین هزینه ساخت مترو و اتوبوسرانی این کار به کندی انجام می‌شود چون ظرفیت شهرداری توسعه خطوط مترو در سال است اما سال گذشته حدود ۲۰کیلومتر انجام شد. «حافظی» این را هم می‌گوید: «طرح آلودگی هوای تهران که در بهمن ماه گذشته در مجلس ارائه شد اما دوفوریت‌ آن حذف شد. می‌خواهیم که نمایندگان در این زمینه یک بازنگری کنند و مجمع نمایندگان کلانشهرها دوباره تصمیم بگیرند که دو فوریت مذکور را در دستور کار قرار دهند.»

… همه ظرفیت‌های مهندسی شناسه علت و معلول آلودگی هوا در پایتخت و شهرهای بزرگ دیگر و نیز هشدارهای کارشناسانه از هر طیف طی سالیان دور و نزدیک مثنوی ثانی شده اما آنچه واقعیت نهایی و غالب بر هر فعلیت به منظور جلوگیری از عوامل آلایندگی و کاهش آلودگی هوا شده تولید و زیان میلیاردی روزانه ناشی از ایجاد بیماری‌های بدون علاج در پیکره زندگی است. پنداری یخ آلودگی هوا در زیست‌محیطی ما از جنس فلزنایاب و منحصر است که ذوب نمی‌شود.

اما در کنار این موارد، سلامتی مردم بیش از هر گزینه دیگری قابل اهمیت است و باید مسئولان مربوطه راهکارهای عملی و علمی کارشناسی شده‌ای را برای کنترل و مهار آلودگی هوا اعمال کنند و راه چاره اساسی برای رفع این معضل اتخاذ نمایند.

برخی عوامل آلاینده هوا در تهران پایتخت و شهرهای بزرگ دیگر شامل افزونی خودروهای سواری و موتورسیکلت، سوخت بنزین غیراستاندارد، سواری‌های تک‌سرنشین، کارخانه‌های صنعتی نزدیک به مناطق مسکونی، خودروهای سنگین و سبک فرسوده دودزا و… را با استاد دانشگاه سوره و علمی کاربردی و مشاور سازمان محیط‌زیست در میان می‌گذارم و نظرشان را درباره راهکارهای ساماندهی وضعیت کاهش آلودگی می‌پرسم.

ما به سلامت خود و دیگران رحم نمی‌کنیم

«دکترکاظمی دینان» از اساتید دانشگاه پاسخ خود را با این جمله شروع می‌کند: «تمام آنچه گفتید درست است، اما به نظر من عامل اصلی آلودگی هوا خود ما مردم هستیم که وضعیت آلودگی هوا را رعایت نمی‌کنیم. صبح بچه خواب‌آلود را از خانه با اتومبیل به فاصله ۵۰۰ متری به مدرسه می‌بریم. نمی‌خواهیم فرزندمان این فاصله راه را پیاده طی کند، فکر می‌کنیم به او محبت می‌کنیم. همین‌طور برای آوردن بچه از مدرسه به خانه در خیابان جلوی مدرسه اتومبیل را دوبله متوقف می‌کنیم. حال فرض کنیم ماشین‌های کهنه جمع‌آوری شده و خودروی نو آورده شود، باز همین اتفاقات تکرار می‌شوند.» می‌پرسم: می‌خواهید بگویید مشکل آلودگی هوا ناشی از افراط در استفاده از خودروی شخصی است، می‌گوید: «مشاور سازمان محیط‌زیست» همان گفته پیشین خود را بیان می‌کند که «ما به سلامت خودمان رحم نمی‌کنیم به دیگران هم رحم نمی‌کنیم.»

کسانی که آشغال در خیابان می‌ریزند چند قدم نمی‌روند آن را در سطل زباله‌دانی بیندازند. در خیابان و جاده از داخل ماشین، آشغال میوه بیرون می‌اندازند. بچه این کردار را می‌بیند فکر می‌کند والدینش کار خوبی کرده‌اند در حالی که پدر به بچه‌اش تذکر می‌دهد مواظب باشد آشغال در ماشین نریزد! اما غافل از آن که ریختن آشغال در خیابان باعث تولید پشه و حشرات دیگر شده و آن حشرات پودر شده و از طریق هوا و تنفس به حلق خود و دیگران رفته و بیمار می‌شویم. بنابراین، عامل چنین اتفاقات، من و تو نوعی و تک‌تک انسان‌های دیگر، هستیم…»

تنها ۳ روز هوای پاک در سال!

اما پرسشم از سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوا»- یک: در طول روز و سال هوای تهران چند روز پاک و آسمان آبی بوده است. دو: راهکارهای بنیادین کاهش آلودگی هوا چیست؟

… خلاصه محورهای اصلی پاسخ «حشمت‌الله بسطامی» شامل: کنترل آلودگی از منبع انتشار آلودگی، توسعه وسایل حمل و نقل عمومی، استانداردسازی تولید خودرو و تولید سوخت با کیفیت روز دنیا و مشارکت انکارناپذیر عمومی مردم در انجام هرچه بهینه‌تر راهکارهای کنترل و کاهش آلودگی هواست.

تنفس در متن آلودگی هوای سرطانی

وی با این پیشگفت که آلودگی هوای کلانشهر تهران را شاید به جرأت بتوان بزرگ‌ترین معضل شهروندان این شهر دانست و از رهگذر این آلودگی سالانه جان هزاران انسان در معرض خطر نیستی قرار می‌گیرد، می‌افزاید: «آمارها بیانگر این مهم است که در سال ۱۳۹۱ تعداد روزهایی که شهروندان تهرانی هوای آلوده تنفس کرده‌اند ۲۱۷ روز بوده است و طی این سال (۹۱) تنها ۳ روز کیفیت هوا در شرایط پاک قرار داشته است. آماری چنین تکان‌دهنده می‌تواند باعث افزایش قابل‌توجه ابتلا به انواع بیماری‌های درمان‌ناپذیر همچون سرطان را به همراه داشته باشد. لیکن با نگاهی دقیق به روند فعالیت‌های اجرایی کشورهای موفق دنیا در عرصه مبارزه با آلودگی هوا می‌توان به وضوح به راهکارهای کنترل و کاهش آن دست یافت. اصل مهم و اساسی در این زمینه کنترل آلودگی از منبع انتشار آن می‌باشد چرا که پس از تولید انتشار آلودگی‌ها و ورود آن‌ها عملا هزینه بسیاری باید صورت پذیرد تا بخش ناچیزی از آلودگی‌های منتشره کم شود.»

آلایندگی موتورسیکلت‌ها هوا ۲۳، صوتی ۴۹درصد

سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوا سپس اثرگذاری موتورسیکلت‌ها در آلایندگی هوا را چنین مطرح می‌کند: «موتورسیکلت‌ها سهمی معادل ۲۳درصد از کل منابع متحرک در آلودگی هوا و نیز ۴۹درصد آلودگی صوتی در کلانشهر تهران را به عهده دارند.» به گفته او تولید انبوه و بدون نظارت موتورسیکلت‌های غیراستاندارد خطر جدی برای آلودگی هوا و صدا در تهران است. یک موتورسیکلت در بهترین شرایط حدود ۴برابر یک خودروی استاندارد آلودگی تولید می‌کند. در چنین حالات، روند روبه‌رشد تولید و مصرف موتورسیکلت در سایر شهرها نیز عواقب جبران‌ناپذیری در حوزه محیط‌زیست شهری به دنبال خواهد داشت…»

«بسطامی» در ادامه بیان کارشناسانه‌اش شاخص‌هایی برای کنترل و کاهش آلودگی هوا نیز ارائه می‌دهد از جمله استاندارد سازی و کیفیت تولیدات خودروهای داخل، گسترش کمیتی وسایل حمل و‌نقل عمومی، جایگزینی خودروهای فرسوده به نو و اشتراک مساعی همگانی.

گزینه‌هایی برای کاهش آلودگی هوا

«توسعه حمل‌ونقل عمومی از جمله بهترین و مؤثرترین راهکارهای کاهش آلودگی است. همچنین با ایجاد یک شبکه منسجم و قابل برنامه‌ریزی حمل‌ونقل درون شهری می‌توان با مدیریت صحیح و کارا میزان‌ تردد خودروها در سطح شهر را به نحوی مدیریت کرد تا مقدار انتشار آلاینده‌های ناشی از منابع متحرک به‌طور قابل توجهی کاسته شود. بر پایه چنین سامانه‌ای محدوده‌های درون شهری به نقاط و سطوحی جهت دسترسی، برنامه‌ریزی و تعیین می‌شوند به‌طوری که تنها خودروهای با انتشار آلایندگی کم، امکان تردد در آن محدوده‌ها را داشته باشند.

گزینه‌های دیگر وی درخصوص کاهش آلودگی هوا، یکی هم استانداردسازی تولید و ساخت خودرو در کشور در کنار تولید سوخت با کیفیت روز دنیاست که می‌تواند به صورت توأمان نقش تأثیرگذار در کاهش میزان انتشار آلاینده باشند. درصورتی که هر یک از این دو با کاستی مواجه شود عملاً اثر اقدامات تحت‌الشعاع قرار گرفته و مخدوش می‌شود.

سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوا، دربخش دیگری از گفتار خود با اظهار امیدواری مبنی بر این که سرعت مناسب وزارت نفت در روند تولید سوخت با کیفیت یورو ۴ در کشور که از سال۱۳۹۱ آغاز شده است، می‌گوید: «امیدواریم بتوانیم سوخت تولیدی و توزیعی در کلانشهرهای کشور را به سطح یورو ۴ برسانیم. در کنار عوامل و اقدامات فوق، جایگزین کردن خودروهای فرسوده نیز نقش به‌سزایی در کاهش آلودگی هوا به ویژه در کلانشهرهای کشور دارند چون تحقیقات نشان داده است یک خودروی فرسوده می‌تواند تا ۲۰ برابر یک خودروی نو، آلودگی تولید و منتشر کند. از این‌رو با خارج کردن تنها یک خودروی فرسوده می‌توان سهم قابل توجهی از آلودگی هوا را کاهش داد.»

۱۶ میلیارد دلار خسارت آلودگی هوا!

سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۶ خسارت زیست‌محیطی آلودگی هوا در ایران را ۸میلیارد دلار تخمین زده بود اما این رقم امروز به حدود ۱۶میلیارد دلار رسیده است.

این مطلب را «حمید سیادت موسوی» مدیرکل دفتر حمل‌ونقل و ترافیک شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور چندی پیش در آیین گشایش چهارمین همایش شهر ایده‌آل در مرکز همایش‌های بین‌المللی کیش و با موضوع نقش حمل‌ونقل در کاهش آلودگی هوا، گفته و افزوده است: «سازمان بهداشت جهانی ذرات معلق کوچک‌تر از۲/۵میکرون را که هیچ فیلتری قادر به حذف آن نیست به عنوان عامل اساسی سرطان شناخته است.»

«سیادت موسوی»، گفتارش را چنین ادامه می‌دهد: «درحالی که باید درپی رفع ریشه‌ای و اساسی سرطان یعنی از میان برداشتن ریزگردها و تبدیل شهرها به شهر پاک باشیم، امروز به دنبال درمان سرطان هستیم. در شهرهای بزرگ حدود ۸۰-۹۰ درصد آلودگی‌ها ناشی از وسایل نقلیه است و در این میان وانت‌بارها به تنهایی مولد ۲۵درصد از این آلودگی هستند.»

بخش دیگری از بیان وی به نقل از «ایرنا» با اشاره به دیدگاه‌ متخصصان سرطان در ایران دلالت بر این است: «ما در مقابله با گسترش سرطان، موضوع‌هایی مانند آب، هوا، غذای سالم و تحرک بدنی سالم را رها کرده‌ایم و درپی احداث بیمارستان، بخش «آی‌سی‌یو» و تهیه داروی گران قیمت هستیم.»

مدیرکل دفتر حمل‌ونقل و ترافیک شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، در ادامه صحبتش می‌افزاید: «دوران این که به اجرای طرح‌هایی مانند احداث ساختمان و پل بزرگ دو سه طبقه ببالیم سپری شده است و این موضوع دیگر شاخص توسعه یافتگی یک کشور به شمار نمی‌آید. آنچه در دنیای امروز شاخص توسعه یافتگی است مربوط به توان نرم‌افزاری است.»

ماشین، تمام معضلات آلایندگی هوا نیست

«استاد دانشگاه سوره و علمی کاربردی»، چندسویگی اظهارات خود درباره علت و معلول‌های پدیده آلودگی هوا را با موضوعات توسعه وسایل نقلیه عمومی به ویژه مترو، بودجه سازمان محیط زیست، فرهنگی‌سازی و… را ادامه می‌دهد. وی نخست با این نظر که تمام معضلات آلایندگی هوا ماشین نیست، تذکر، هدایت و الزام کارخانه‌های صنعتی نسبت به آلوده نکردن هوا، گازسوز کردن وسایل نقلیه و بنزین با استاندارد یورو ۴ را از جمله راهکارهای کاهش آلایندگی هوا می‌خواند.

وی درباره رویکرد فرهنگ‌مداری در برابر آلودگی هوا، با این بیان که مردم عموماً برای سفرهای درون شهری از وسایل نقلیه همگانی استفاده کنند، اضافه می‌کند: «مردم بدانند مترو و دیگر وسایل نقلیه عمومی فراوان و هزینه آنچنانی هم ندارند با خیال راحت از این ناوگان‌های حمل‌ونقل عمومی استفاده کرده و به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کنند. اما وقتی شخصی بچه‌اش مریض است می‌خواهد او را با ماشین شخصی خود به درمانگاه برساند مجبور می‌شود قبض مجوز طرح ترافیک تهیه کند که این امری اضطراری و حیاتی محسوب می‌شود.»

«دکتر کاظمی‌دینان»، درباره فرهنگ محوری نیز، عادت بستن کمربند ایمنی در خودرو را نشان ارتقای شعور مردم می‌داند و می‌افزاید: «اگرچه اوایل الزامی شدن استفاده از کمربند خودرو برخی آن را رعایت نکردند که با کنترل و برخورد قانونی، این مورد همگانی شده است، درباره آلودگی هوا هم می‌توان برنامه‌ای اتخاذ کرد تا از ورود خودروهای تک‌ سرنشین و شخصی به داخل طرح با همکاری خود مردم جلوگیری شود.»

کاظمی‌دینان، هم‌چنان تأکید بعدی‌اش بر قانونمداری و وظیفه‌مندی فرد و جامعه است و در این زمینه به نظم و خوب رانندگی کردن و استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی اشاره دارد و می‌افزاید: «باید طوری مردم را عادت بدهیم که از هر چیز در شرایط حال خودش و با اخلاق و قانونمداری استفاده کنند.»

 حسن آقایی

کیهان