تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۰ بهمن ۱۳۹۲ زمان انتشار : ۲۲:۱۲

شهروندان:
«آلودگی» هوا از آن دست معضلاتی است که در چند سال اخیر، نه فقط پایتخت‌نشینان که همشهریان بسیاری از شهرهای بزرگ را به خود مشغول کرده است.

این مشکل در چند سال اخیر، با شروع پائیز در تیتر اخبار رسانه‌ها قرار می‌گیرد و پس از چند ماه، دوباره به فراموشی سپرده می‌شود، تا سالی دیگر و بحرانی دیگر! و به همان نسبت، در دوره بحران، راهکارها و پیشنهادهاست که از سوی مسئولین و کارشناسان و دلسوزان ! مطرح می‌شود و با همان سرعت، با اتمام این دوره، به فراموشی سپرده می شود!

انگار نه انگار که تا همین چند روز پیش، شدت بحران آلودگی به حدی بوده که شهرهای بزرگ را به تعطیلی کشانده است! با این حال تاکنون نسخه مناسبی برای این معضل بزرگ زیست محیطی پیچیده نشده است!

جواد سعدون زاده، نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی که شهر محل مأموریتش از شهرهای آلوده کشور محسوب می‌شود با اشاره به دلایل بروز این آلودگی در سطح شهر می‌گوید: خوزستان به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود و تغییرات محیطی و کم شدن دبی آب رودخانه کارون که موجب کاهش پوشش گیاهی حاشیه این رودخانه به طول یک هزار کیلومتر شده است و همچنین خشک شدن تالاب هورالعظیم، هر ساله با پدیده انتشار گرد و خاک در سطحی وسیع مواجه است. این مسأله مهم‌ترین دلیل آلودگی هوا در شهرهای حاشیه کارون، بخصوص در روزهایی که وزش باد شدت می‌گیرد، است. وی از گازها و ذرات تولیدشده توسط میادین نفتی به عنوان یکی دیگر از عوامل آلوده‌کننده شهرهای جنوب غربی کشور یاد کرده و می‌افزاید: تولید این ذرات، به شکلی نگران‌کننده باعث آلودگی هوای شهرهای آبادان و اهواز شده که نمونه‌ای از تأثیرات آن،‌افزایش بی‌سابقه آمار شهروندانی بود که در چند روز اخیر به دلیل مسمومیت‌های تنفسی، کارشان به بیمارستان‌ها کشیده شده بود.

نماینده مردم آبادان در مجلس درخصوص اقدامات صورت گرفته توسط نهادهای استانی مرتبط با کاهش آلودگی شهرهای اهواز و آبادان می‌گوید: در این خصوص هر سال جلسات متعددی با حضور مسئولان استانی برگزار می‌شود، اما متأسفانه تاکنون این جلسات دستاورد مثبتی برای کاهش آلودگی هوای شهرهای استان نداشته است.

افزایش ریزگردها با خشکی هامون

زابل و زاهدان هم از دیگر شهرهایی است که به طور متناوب، با آلودگی هوا دست به گریبان هستند. حسن علی شهریاری، نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی نیز در مورد دلایل اصلی وقوع آلودگی هوا در این شهرها، می‌گوید: علت اصلی این بحران، خشک شدن دریاچه هامون است چرا که بادهای موسمی سیستان باعث می‌شود تا گرد و خاک ناشی از کویرهای این منطقه وارد هوا شده و به طور کلی آلودگی هوا را موجب شود. در حالی که رطوبت آب دریاچه هامون و رودخانه‌های منتهی به آن، باعث می‌شد تا هوا مرطوب شده و از آلودگی هوا به شکل قابل توجهی کاسته شود.

وی می‌افزاید: دلیل این مسأله هم انحراف رودخانه هامون از داخل خاک افغانستان است که برخلاف تعهدات بین‌المللی، جلوی آب گرفته شده و متأسفانه تلاشی جدی برای حل این مشکل تاکنون صورت نگرفته است. رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تصریح می‌کند: متأسفانه با وجود تمام پیگیری‌های صورت گرفته از سوی مسئولان مربوطه، هنوز هم این مسأله به قوت خود باقی است و هوای شهرهای بزرگ و کوچک سیستان و بلوچستان به قدری با گرد و خاک و توفان‌های شدید عجین شده که گاه خانه‌های روستائیان کاملاً زیر خاک مدفون می‌شود. در چنین شرایطی معلوم است که چه بر سر انسان‌ها خواهد آمد و چه خطراتی آنان را تهدید می‌کند. این نماینده مجلس تأکید می‌کند: چنانچه وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند، باید منتظر بروز فاجعه‌ای زیست محیطی در این استان شرقی کشورمان باشیم.

آلودگی صنعتی و افزایش ریزگردها

سیدحسین دهدشتی، دیگر نماینده آبادان در مجلس شورای اسلامی نیز در مورد آلودگی هوا در این شهر می‌گوید: علاوه بر عوامل آلاینده شایع در شهرهای بزرگ، آبادان با مشکل دیگری هم دست به گریبان است که به نام آلاینده‌های صنعتی و ریزگردها مشهور است.

وی مجهز نبودن صنایع و بویژه صنایع نفت به تجهیزات روز و مطابق با استانداردهای زیست محیطی را مهم‌ترین دلیل ایجاد این آلودگی عنوان کرده و می‌گوید: از سوی دیگر موازی‌کاری در مورد مسائل زیست محیطی در این استان فراوان است. به عنوان مثال، صنعت نفت یا وزارت بهداشت، ‌هر کدام تحقیقاتی برای علت‌یابی آلودگی و روش‌های کاهش یا رفع آن انجام می‌دهند که در اختیار هیچ کس قرار نمی‌گیرد و در همان حیطه سازمانی و ارگانی خود باقی می‌ماند. دهدشتی، راه حل این مسأله را در آن می‌داند که وزارت بهداشت به عنوان متولی بحث آلودگی شناخته شود و در رأس هرم، به چگونگی فعالیت صنایع و انجام تحقیقات در مورد آلودگی نظارت کند و نقش هر یک از سازمان‌های مرتبط را در این زمینه مشخص و از آنها جواب و نتیجه بخواهد.

ورود روزانه ۵۰۰ تن گوگرد به هوای اصفهان

اصفهان نیز امسال بی‌شک اگر نگوییم آلوده‌ترین، حداقل یکی از سه شهر آلوده کشور بوده است به طوری که سنت تعطیل شدن مراکز دولتی و کارخانه‌ها به این شهر نیز کشیده شد. دکتر عباس مقتدایی، نماینده مردم اصفهان در مجلس در مورد آلودگی این شهر می‌گوید: داستان آلودگی هوا در اصفهان، داستان غم‌انگیزی است. در شهر ما، مشکل آلودگی فقط ناشی از خودروها نیست، بلکه بخش اعظم این آلودگی ریشه در مصرف سوخت «مازوت» در نیروگاه‌های برق این شهر است که باعث می‌شود روزانه صدها تن گوگرد بر سر مردم این شهر ببارد!

وی ادامه می‌دهد: این مسأله، یک مشکل جدی است به طوری که براساس اعلام استاندار اصفهان، روزانه ۵۰۰ تن گوگرد وارد هوای این شهر می‌شود که البته به اعتقاد ما، این رقم بسیار بیش از اینهاست. عباسی همچنین به پیگیری‌های نمایندگان اصفهان برای حل مشکل آلودگی این شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: در این خصوص از رئیس جمهوری تا وزیر و نطق پیش از دستور اعلام خطر کرده‌ایم؛ حتی از دادستان اصفهان نیز درخواست کرده‌ایم به عنوان مدعی‌العموم وارد عمل شود و این مسأله را پیگیری کند اما در نهایت هنوز اقدام اجرایی خاصی صورت نگرفته است.

دبیر فراکسیون دانشگاهیان مجلس به تأثیر تشدید آلودگی هوا در بالا رفتن آمار بیماران و فوت شدگان اشاره می‌کند و می‌افزاید: براساس تحقیقاتی که شخصاً از سازمان ثبت احوال اصفهان انجام داده‌ام، آمار مرگ و میر به علت سرطان در شهر ما به شکل چشمگیری افزایش داشته است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و پزشکان، یکی از مهم‌ترین دلایل آن، همین افزایش آلودگی است.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس می‌گوید: همچنین آمار بیماری‌های پوستی و ریوی نیز در این شهر رشد نگران کننده‌ای را نشان می‌دهد که می‌تواند به دلیل وجود گوگرد در هوای شهر باشد. نماینده مردم اصفهان تنها راه حل ممکن را، وجود یک عزم ملی برای حل این معضل می‌داند و می‌افزاید: متأسفانه امروز این اراده جمعی هنوز بین سازمان‌ها وجود نداشته و‌همین امر شهرهای بزرگ ما را در وضعیت بحرانی خطرناکی قرار داده که حقیقتاً زنگ خطری برای همشهریان این شهرها و آینده کل کشور است.

هر چه که هست، ‌قضیه آنچنان جدی است که همین چند روز پیش، دولت را بر آن داشت تا طی مصوبه‌ای سازمان محیط زیست را ملزم کند تا پایان سال ۹۳ سهم آلودگی هوا را به حد قابل قبولی تقلیل دهد. گرچه این مصوبه،‌ مصوبه‌ای تأثیرگذار و دلگرم کننده است اما این که تا چه حد قابل اجرا و عملی باشد…! به راستی آیا می‌توان مشکل چند ده ساله شهرهای ایران را در کمتر از یک و نیم سال حل کرد؟! سؤالی که باید پاسخ آن را در پایان سال ۹۳ از مسئولان مربوطه پرسید.

حمیدرضا خالدی

ایران