کاشفی: نگاه اصلاح‌طلبان به «خانه احزاب» جناحی نیست
شهروندان:
سابقه قابل اعتنایی در فعالیت سیاسی دارد. حسین کاشفی، از جمله فعالان سیاسی اصلاح‌طلب است که از قضا از سوی اصولگرایان هم به‌عنوان فردی حرفه‌ای در این حوزه، پذیرفته شده است.
او که از مدافعان اصلی و چهره‌های محوری با اهمیت احیای «خانه احزاب» به شمار می‌رود، این روزها در انتظار برداشته شدن گام‌های نهایی آغاز به کار دوباره «باشگاه» حزبی کشور است.
او پس از رفتار وزارت کشور دولت گذشته با «خانه احزاب»، اگرچه منتقد این اقدام بود، اما بخشی از دلایل رخداد آن را به دلیل عدم همسویی و انسجام برخی احزاب مقابل اصلاح‌طلبان می‌داند که حاضر بودند برای محدودکردن اصلاح‌طلبان، اصل «خانه احزاب» هم نباشد. کاشفی در گفت‌وگو با «شرق» به برخی ابهامات که این روزها از سوی اصولگرایان بیان می‌شود، پاسخ گفت که در ادامه می‌آید:
- ﺑﺎ رویﮐﺎرآﻣﺪن دوﻟﺖ ﯾﺎزدهم و اهمیت‌دادن به نقش تحزب و تحزب‌گرایی در کشور، احیای مجدد «خانه احزاب» به‌شدت مورد توجه احزاب و حتی وزارت کشور است. با تکیه بر این دیدگاه، نگرش شما نسبت به این مساله چیست؟ آیا علت‌هایی که دولت دهم به واسطه آن، مانع ادامه فعالیت شد، با دولت جدید قابل رفع‌شدن است؟
«خانه احزاب»، نهاد مدنی تاثیرگذاری است که یکی از وظایفش این است که زمینه توسعه فرهنگ تحزب را در کشور فراهم و مشکلات احزاب و نهادهای مدنی را رفع و رجوع کند. در واقع اگر اصل بر محوربودن کار تشکیلاتی و حزبی برای ساختن نیروهای زبده در بخش‌های مختلف برای اداره کشور قرار گیرد، آنگاه می‌توان نقش پارلمان احزاب را که می‌تواند صدای واحدی را به گوش همه طرف‌ها برساند، بیشتر درک کرد. با توجه به دیدگاه‌های مثبت دولت و تغییر فضا پس از انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم، این امیدواری در میان فعالان حزبی وجود دارد که فضا برای فعالیت دوباره فراهم شود.
- اولین مجمع «خانه احزاب»، حدود ۱۳سال پیش برگزار شد. چرا این روند تداوم نیافت؟
اولین مجمع‌عمومی «خانه احزاب» در سال ۷۹ برگزار شد و شورای مرکزی و هیات‌رییسه پس از آن شکل گرفت. این روند تا دوره پنجم ادامه داشت. در سال ۸۸ پنجمین مجمع‌عمومی برگزار شد و انتخابات شورای مرکزی و بازرسان نیز صورت گرفت و همان‌طور که می‌دانید بنده به‌عنوان رییس شورای مرکزی دور پنجم برگزیده شدم. تا اینکه در سال ۹۰ که شورای مرکزی تصمیم به برگزاری مجمع‌عمومی ششم را داشت، متاسفانه در شهریور۹۰ مسوولان وقت وزارت کشور، قفل محلی را که در اختیار «خانه احزاب» بود تعویض کردند و آن محل را به عبارتی گرفته و اسناد و مدارک «خانه احزاب» را بدون هیچ دلیلی ضبط کردند.
در آن زمان ضمن انتقاد به اقدام صورت‌گرفته، نامه‌ای به وزیر وقت کشور نوشته و خواسته شد که اسناد و مدارک ضبط‌شده را به «خانه احزاب» برگردانند. با وجود همه پیگیری‌هایی که صورت گرفت و متعاقب آن جلسه‌ای که با معاون سیاسی وزیر وقت کشور انجام شد، این اسناد و مدارک به «خانه احزاب» تحویل داده نشد و چون محلی هم برای فعالیت‌ها و برگزاری جلسات «خانه احزاب» در اختیار نبود، بر همین اساس شورای مرکزی جلسات خود را در دفاتر سایر احزاب برگزار می‌کرد که تاکنون نیز این جلسات متوقف نشده و همچنان برگزار می‌شود که آخرین جلسه شورای مرکزی نیز دوهفته قبل در دفتر یکی از احزاب برگزار شد.
- بعد از روی‌کارآمدن دولت تدبیروامید و کارهایی که این دولت به خصوص وزارت کشور در راستای حمایت از فعال‌شدن احزاب در کشور صورت می‌دهد، چه تلاش‌هایی از سوی «خانه احزاب» برای بازگشایی صورت گرفته است؟
بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری دور یازدهم که مسوولان وزارت کشور تعیین شدند، هیات‌رییسه دوره پنجم «خانه احزاب»، جلسه‌ای را با معاون سیاسی وزارت کشور برگزار کرد و اقداماتی که دولت دهم در برخورد با «خانه احزاب» داشت را برشمرد. به آنها گفتیم این رفتارها واقعا خارج از ضوابط اداری بود. در آن جلسه خواسته‌های خود را در دو بخش کوتاه‌مدت و بلندمدت مطرح کردیم. خواسته کوتاه‌مدتمان این بود که وزارت کشور اسناد و مدارک «خانه احزاب» را در اختیار شورای مرکزی قرار دهد تا بتوانیم مجمع‌عمومی را برگزار کنیم و مطالبه بعدی هم اینکه محلی را همانند گذشته در اختیار «خانه احزاب» بگذارند تا در آنجا فعالیت کند چراکه از سال ۱۳۷۹ یعنی از زمان شکل‌گیری «خانه احزاب» تا سال ۸۸، وزارت کشور محلی را برای فعالیت‌های «خانه احزاب» در اختیار شورای مرکزی «خانه احزاب» قرار داده بود.
مطالبه یارانه احزاب و اصلاح قانون احزاب نیز از خواسته‌های درازمدتی بود که در آن جلسه مطرح شد و معاون سیاسی وزیر کشور پیشنهاد کرد که این خواسته‌ها و مطالبات طی نامه‌ای به وی منعکس شود و این کار انجام شد. اما چون بعد از گذشت مدتی اقدامی در رابطه با نامه صورت نگرفت، شورای مرکزی مجددا نامه دیگری خطاب به معاون سیاسی وزارت کشور نوشت مبنی بر اینکه ما می‌خواهیم مجمع‌عمومی ششم را برگزار کنیم و برای آن نیاز به اسناد و مدارک ضبط‌شده داریم تا این اسناد در اختیار دبیر شورای مرکزی «خانه احزاب» قرار بگیرد. با وجود اینکه چندماهی از ارسال این نامه می‌گذرد هنوز اسناد و مدارک به دست ما نرسیده است. با این حال دو هفته قبل نیز کمیته‌ای برای برگزاری مجمع‌عمومی تشکیل شده است تا انشاءالله بتوانیم مجمع‌عمومی را برگزار کنیم تا اعضای جدید شورای مرکزی و بازرسان انتخاب شوند و به کار خود ادامه دهند.
- با توجه به اینکه جناح‌ها و طیف‌های زیادی در «خانه احزاب» عضویت دارند، آیا تاکنون حزب و جناحی در روند رای‌گیری اعتراضی داشته به گونه‌ای که نخواهد نظر جمع را بپذیرد؟
در سال ۸۴ که مجمع سوم برگزار شد، دوستان اصلاح‌طلب رای کمتری آوردند و اعتراض کردند و زیر بار نظر جمع نرفتند یعنی نظر مجمع را نپذیرفتند و این مساله به وزارت کشور کشیده شد. مرحوم عسگراولادی و مهندس بهزاد نبوی جلساتی برگزار کردند که در این جلسه آقایان بادامچیان و غفوری‌فرد به نمایندگی از طیف اصولگرایان و آقایان آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی و بنده شرکت کردیم و این مباحث مطرح شد که چرا دوستان رای مجمع را برنمی‌تابند.
بعد از جلسات و ارایه نظرات مختلف بنا بر این شد که مجمع‌عمومی فوق‌العاده‌ای برای اصلاح اساسنامه تشکیل شود و همچنین اگر این مجمع فوق‌العاده انتخابات مجمع عمومی سوم را تایید کرد همه آن را بپذیرند که این کار انجام شد و مجمع‌عمومی فوق‌العاده انتخابات مجمع سوم را که در اردیبهشت ۸۴ برگزار شده بود تایید کرد. همینطور کمیسیون ماده ۱۰ احزاب طی جلسه‌ای انتخابات را تایید کرد. قبل از این انتخابات آقایانی بودند که به نتیجه اعتراض داشتند و مهر و اسناد را تحویل نمی‌دادند. تغییر اساسنامه در بخش «شرایط اعضای شورای مرکزی» از دیگر مسایل مطرح در آن جلسه بود که بنا شد اصولگرایان بیشتری در شورای مرکزی «خانه احزاب» حضور داشته باشند.
به همین خاطر در سال ۸۶ مجمع‌عمومی فوق‌العاده‌ای برگزار شد و اساسنامه از ۱۵ نفر به ۲۱ نفر افزایش پیدا کرد و همینطور اعضای علی‌البدل از شش نفر به ۹ نفر. با وجود اینکه نماینده وزارت کشور در این جلسه حضور داشت و صورتجلسه را امضا کرده و آن صورتجلسه به وزارت کشور ارسال شده بود، آنها هیچ اقدامی در زمینه اصلاح انجام نداده‌اند. در سال ۸۸ مجددا باز برای ایجاد تغییر در اساسنامه فرم‌های جدید امضاشده‌ای به وزارت کشور ارسال شد ولی باز اقدامی از سوی آنها صورت نگرفت. پس مشخص است که همه اقدامات قانونی از سوی «خانه احزاب» صورت گرفته است.
ضمنا تلاش شده تا ترکیب شورای مرکزی، از همه گرایش‌ها باشد و برخی بهانه‌گیری‌ها بیشتر به دلیل منافع جناحی است که برخی اشخاص و تشکل‌ها دنبال می‌کنند و موضوع، فعالیت اصلاح‌طلبان است چراکه جریان ما واقعا به کار تشکیلاتی باور دارد و از تعامل با جریان‌های دیگر استقبال می‌کند اما آنها اینگونه نیستند.
- یکی از مباحثی که در رابطه با «خانه احزاب» مطرح است، عدم‌تمدید پروانه است، آیا از دوره اول وجود پروانه و مجوز برای «خانه احزاب» الزامی بود؟
یکی از موارد این است که چون همه احزابی که عضو «خانه احزاب» هستند پروانه دارند نیازی به کسب پروانه نباشد به همین خاطر از همان ابتدایی که «خانه احزاب» شکل گرفته بود پروانه‌اش تمدید نشده بود که بخواهند آن را بهانه قرار دهند. در اواخر دوره چهارم که ما می‌خواستیم مجمع پنجم را برگزار کنیم مدیر کل سیاسی وزیر وقت وزارت کشور با آیت‌الله موسوی تبریزی که رییس شورای مرکزی دوره چهارم بودند تماس می‌گیرند و همین بحث پروانه را مطرح می‌کنند که به همین خاطر فرم‌هایی که در رابطه با تمدید پروانه است در اواخر دوره چهارم و اوایل دوره پنجم به وزارت کشور ارسال می‌شود، اگر در زمینه تمدید پروانه هم اقدامی صورت نگرفته و کسی می‌گوید چرا پروانه «خانه احزاب» و شورای مرکزی تمدید نشده است و اماواگری وجود داشته باشد وزارت کشور باید پاسخگو باشد که چرا نسبت به این مساله اقدام نکرده است.
اصلا اگر ما پروانه نداشتیم که کار تمامی مجامع قبلی نیز زیر سوال می‌رود. حتی گاهی اوقات این مساله مطرح است که چرا در این دوسال مجمع‌عمومی برگزار نشد که باید گفت به دلیل شرایط، عملا امکان برگزاری مجمع فراهم نبوده است. به هر حال ما از سال ۹۰ به دنبال برگزاری مجمع هستیم تا اسناد و مدارک را تحویل بگیریم و بتوانیم مجمع را برگزار کنیم، لازم است درباره این مساله کار کارشناسی جدی صورت گیرد و همه حضور داشته باشند و پاسخ دهند. به نظرم برگزاری میزگردی درباره این موضوع با حضور طرف‌های مختلف کارایی بیشتری داشته باشد. ما از این موضوع استقبال می‌کنیم و امیدواریم جریان‌هایی که مدام در این‌باره موضع منفی می‌گیرند در این نشست حاضر شده و به سوالات پاسخ دهند.
- در جاهای مختلف دیده شده که شما مخالف کلمه «بازگشایی» «خانه احزاب» هستید، چرا؟
بله من واژه بازگشایی را قبول ندارم چون هیچ موقع هیچ‌کسی از فعالیت «خانه احزاب» جلوگیری نکرده و هیچ موقع فعالیت این خانه متوقف و تعطیل نشده است. متاسفانه گاهی افراد از تعطیلی و بازگشایی «خانه احزاب» حرف می‌زنند در حالی که چنین چیزی نیست و کمیسیون ماده ۱۰ احزاب هیچ‌گاه حکمی درباره «خانه احزاب» نداده است که بخواهد تعطیل شود یا از فعالیت آن جلوگیری شود.
- چرا دولت دهم به همه آنچه در قانون اساسی درباره تحزب اشاره شده است، عمل نکرد؟
فعالیت احزاب در کشور خلاف قانون نیست و حتی در قانون اساسی به آن اشاره شده است، در حالی که وزارت کشور که خود باید زمینه‌ساز بستری برای توسعه تحزب و تحزب‌گرایی در کشور باشد مسوولان وقت دولت دهم چنین برخوردی با احزاب کشور کردند که امیدواریم دولت تدبیر و امید که بحث قانونمداری و حمایت از احزاب و نهادهای مدنی را مطرح می‌کند، بدون دخالت در کار نهادهای مدنی، بستر و زمینه‌هایی را فراهم کند تا احزاب بتوانند طبق قانون به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
ما امیدواریم به همه آنچه که در دولت یازدهم گفته شده، عمل شود. در نشستی که وزیر کشور با چند حزب کشور داشت گویا به تعدادی از احزاب توصیه شده که به دنبال برگزاری مجمع باشند که اگر واقعیت داشته باشد یک مقداری با آن چیزی که به‌عنوان برنامه و رویکرد دولت یازدهم نسبت به احزاب است، هماهنگی ندارد. چون وقتی «خانه احزاب» است تشکیل کمیته دیگری و موازی‌کاری و تداخل در کار نهاد مدنی از یک منطق درست برخوردار نیست. همان‌طور که ما نامه نوشتیم، وزارت کشور باید از شورای مرکزی دعوت کند و حرف‌هایشان را بشنود.
- چرا معتقد هستید برخی احزاب قواعد بازی را در «خانه احزاب» رعایت نمی‌کنند و آن را به هم می‌زنند؟
بسیاری از آنها همیشه قاعده‌مند عمل کردند و برخوردشان بسیار مناسب بوده اما برخی از افراد هم هستند که وقتی رای نمی‌آوردند قاعده بازی را به هم می‌زدند. اکنون نیز بعد از بحث تشکیل کمیته اجرایی هشت‌نفره‌ای که در برخی رسانه‌ها مطرح است که اکثریت از اعتدالگرایان و اصلاح‌طلبان هستند و تنها یک اصولگرا در آن است، برخی از اصولگرایان می‌گویند اگر اصلاح‌طلبان باشند ما نیستیم. «خانه احزاب» مال اصلاح‌طلبان نیست و به همه احزاب تعلق دارد.
حتی هیات‌رییسه «خانه احزاب» هم در چند دوره اخیر اینچنین پیش‌بینی شده بود که بین دوستان اصولگرا و اصلاح‌طلب مشترک باشد تا هیچ‌گونه شایبه دیگری به وجود نیاید، تا اینکه در سال۹۰ چون حتی ما در هیات‌رییسه «خانه احزاب» با وجود اینکه این هیات‌رییسه چند نفر هستند و با وجود اینکه سه نفر از دوستان اصولگرا رای آورده بودند ولی به لحاظ تعادل و اینکه «خانه احزاب» متعلق به همه احزاب کشور است، دو نفر از دوستان اصولگرا را در هیات‌رییسه شورای مرکزی قرار دادیم که مدتی گذشت و یکی از این دوستان خواسته‌هایی که بر اساس منفعت جمعی نبود مطرح می‌کرد که مثلا رییس کمیته بین‌الملل شود، سخنگوی «خانه احزاب» شود یا نماینده شورای مرکزی «خانه احزاب» در احزاب سیاسی-آسیایی شود که شورای مرکزی با خواسته ایشان موافقت نکرد و بعد از آن هم این فرد گفت در غیر این صورت من در جلسات شرکت نمی‌کنم و متاسفانه به جای اینکه کار و منفعت جمعی را در نظر بگیرد به دلیل منافع شخصی در جلسات شرکت نکرد. در حالی که ما نباید کاری به اصلاح‌طلب‌بودن و اصولگرابودن داشته باشیم بلکه همه جناح‌های فکری باید وجود داشته باشند.
تاکید اصلاح‌طلبان همیشه این بوده که در «خانه احزاب» باید نگاه یکسان وجود داشته باشد تا این خانه به‌عنوان یک نهاد صنفی و مدنی در جهت تقویت و توسعه تحزب و رفع مسایل و مشکلات احزاب فعالیت کند و تعامل و گفت‌وگو را جایگزین برخوردهای تند و یکطرفه کند و بتوانیم خرد جمعی تمرین کنیم تا زمینه‌ای برای اداره کشور باشد. امیدواریم برخی دوستانی از الان که هنوز مجمع‌عمومی برگزار نشده، خط و نشان می‌کشند این رفتارها را کنار گذاشته و در راستای توسعه احزاب در کشور قدم بردارند. امیدواریم همه دوستان در «خانه احزاب» از نظر جمع تمکین کرده و به آن احترام بگذارند تا بتوانیم با همدلی، آرامش و با منطق و خرد جمعی مسایل و مشکلات را حل کنیم و روزهای بهتری نسبت به گذشته داشته باشیم و امیدواریم وضعیت آینده «خانه احزاب» رو به بهبود باشد و جهت‌گیری وزارت کشور نیز در راستای بهبودی شرایط این خانه باشد که متعلق به همه احزابی است که به کار حزبی باور دارند.
طیبه میرحسینی
شرق
